Hayat karşısında bilge bir duruş sergilemek, adeta ilmek ilmek dokunması gereken bir halı kadar emek ve özveri isteyen bir tutum. Karakterimiz ve yaşamımız, karşılaştığımız durumlar karşısındaki tepkilerimiz ve davranışlarımız sadece eğitim hayatı boyunca öğrendiklerimizden çok deneyimlerimizle, ilişkilerimizle ve kişisel gelişimimize ne kadar katkıda bulunduğumuzla şekilleniyor. Hepimiz yaşamımız boyunca mükemmele ulaşmak, potansiyelimizin en üst seviyesine ulaşmak ve rasyonel kararlar alarak başarıya ulaşmak istiyoruz. Ancak yaşamı boyunca başarıdan başarıya koşan birinin bile geçmişinin hatalar ve yanlış tercihlerle dolu olabileceğini çok iyi biliyoruz.
Örneğin, gelmiş geçmiş en iyi basketbol oyuncularından biri olan Michael Jordan bile ‘Kariyerim boyunca 9000’den fazla şut kaçırdım. Neredeyse 300 maç kaybettim, maçı kazandıracak olan tam 26 kez şut kaçırdım. Hayatımda tekrar, tekrar ve tekrar hata yaptım. Ve işte bu yüzden başardım!’ diyerek yapılan hataların başarıya ulaşmak için ne kadar önemli olduğunu bize kendi deneyimleri üzerinden açıklıyor. Ancak burada önemsenmesi gereken en kritik nokta, yapılan yanlışlardan gerekli dersleri çıkarıp aynılarını tekrarlamamak için neler yapılması gerektiğini iyi bilmek. İşte hayattaki sağlam duruşları ile gıpta ettiğimiz bilge insanların asla tekrarlamayacağı 10 hata:
Hata 1: Gerçek olamayacak kadar iyi görünen bir insana ya da olaya inanmak
İş yaşamında ya da kurduğunuz yeni ilişkilerde karşılaştığınız bazı insanlar sözel yetenekleri, karizmatik duruşları ya da ikna kabiliyetleri ile sizi hemen etkisi altına alabilirler. Bu insanlar, karşılarındaki kişileri son derece güvenilir ve başarılı olduklarına kolayca ikna ederler ve onlara pek çok fayda sağlayacaklarını söylerler. Karşınızdaki kişiye aşıksanız size karizmatik gelmesi, etkisi altına alması ya da çok kolay ikna olabilmeniz elbette çok normal. Ancak yeni başlayan ilişkilerinize eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşmamanız ve gerçekçi tutumunuzu koruyamamanız yanlış kararlar vermenize sebep olabilir.
Ne yapmalı?
Siz siz olun, bu tip kişiler ya da olaylar konusunda şüpheciliği elden bırakmayın ve karşınızdaki kişiye rasyonel sorular yöneltin. Yaşamda karşılaştığınız ve sizi ilk bakışta etkilemeyi başaran şeylerden ya da insanlardan biraz uzaklaşarak büyük resme bakmaya ve eleştirel bir gözle bir kez daha değerlendirmeye çalışın. Gerçekçi olmayan ve rasyonel bir neden sunamadığınız kalıplaşmış düşüncelerinizden uzaklaşarak, mümkün olabildiğince objektif ve gerçekçi bir bakış açısı edinin.
Hata 2: Farklı sonuçlar umarak aynı şeyi tekrarlamak
Albert Einstein’e göre “Deliliğin tanımı aynı şeyi aynı yoldan yapmaya çalışıp, farklı sonuçlar ummaktır.” Aynı süreçlerden geçerek ve aynı yaklaşımı sürdürerek hayatınızdaki şeylerin değişmesini beklemeniz akıntıya karşı ‘boşa kürek çekmek’ten farksız olacaktır. Yaşamınızda hiçbir şeyi değiştirmeden farklı sonuçlara ulaşmayı beklediğiniz sürece, hayal kırıklığına uğramanız kaçınılmaz. Bu yüzden ulaşmak istediğiniz hedefe giderken yöntem ve yaklaşım değiştirmemeniz, zaman ve enerji kaybından başka bir işe yaramayacaktır.
Ne yapmalı?
Hayatını bilgece yaşayan insanlar yaşamlarında gerçekleştirmek istedikleri değişiklikler için sürekli olarak farklı şeyler denemeyi ve istediklerine ulaşamadıklarında pes etmektense hedeflerini gerçekleştirebilecekleri alternatif yolları denemeyi alışkanlık haline getirmişlerdir.
Hata 3: Mutluluğu ertelemek
Yaşamın bilgeliğine erişmiş olan ya da en azından erişmeye çalışan insanların asla iki kez tekrarlamayacakları hatalardan biri de yaşadıklarını hissettikleri haz dolu anları sorumluluklar yüzünden ertelemeye çalışmak. Kendimiz için belirlediğimiz hedefler doğrultusunda çok çalışmamız, emek ve çaba sarf etmemiz elbette önemli. Ancak kendinizi çok çalışmak için motive etmenizi sağlayacak itici güç ancak yaptığınız şeylerden zevk alabildiğiniz sürece sizinle olacaktır.
Ne yapmalı?
Verimliliğinizi artıracak, yaratıcılığınızı besleyecek, enerjinizi tekrar yerine getirecek zevklerinizi ertelememeyi ve mümkün olabildiğince anın tadını çıkarmayı alışkanlık haline getirmelisiniz. Örneğin, yoğun bir çalışma döneminin ardından planladığınız seyahati, dans kursuna başlamayı ya da sürekli okumak istediğiniz bir kitabı sorumluluklarınızı bahane ederek ertelemek kişisel gelişiminizin önündeki en büyük engellerden biri olacaktır.
İlginizi çekebilir: Mutluluğun düşmanı olan 10 kötü alışkanlık
Hata 4: Bütçe planlaması yapmadan hareket etmek
Yaşamını farkındalıkla ve bilgelikle yaşayan pek çok insanın en önemli ortak özelliklerinden biri de sahip oldukları finansal kaynakları yaşamlarına katma bir değer getirecek şekilde kullanmak. Net bir bütçe planı oluşturmadan hareket etmek sadece bir kere düşülecek bir hatadır. Çünkü siz ne kadar tutumlu olduğunuzu düşünürseniz düşünün, önceden sıkı sıkıya planlanmış bir bütçe olmadan beklenmedik harcamaların ve kaydı tutulmamış giderlerinizin kurbanı olabilirsiniz.
Ne yapmalı?
Yaşam tatmininizi artırmak, geleceğinizi garanti altına almak ve yaşamın karşınıza çıkarabileceği zorluklara karşı planlı hareket etmek için ayağınızı yorganına göre uzatmalı, bütçe planlaması yapmayı öğrenmeli ve önceliklendirmelisiniz.
İlginizi çekebilir: Bütçe yönetimini kolaylaştıran para biriktirme ve tasarruf yöntemleri
Hata 5: Büyük resmi gözden kaçırmak
Gün içindeki yoğunluğunuz sizi fazlasıyla yoruyor ve kafanızı meşgul ediyor olabilir. Hepimiz zamanımızın büyük çoğunluğunu çalışarak geçiriyoruz ve çoğu zaman iş dışındaki vakitlerde de da zihnimizi tamamlanması gereken işler, sorumluluklar, son teslim tarihleri meşgul ediyor. Ancak hayatın ve mesleğinizin tüm gün oturduğunuz masadan ibaret olduğunu düşünmek ve büyük resmi görememek yaşadığınız hayattan zevk almamanıza ve mutsuz olmanıza neden olabilir.
Ne yapmalı?
Hayatı yaşamın sadece bir alanına indirgemeden ve kendi ihtiyaçlarınızı, isteklerinizi, yaşamdaki nihai hedefiniz olan mutluluğu ve yaşamın sonluluğunu sürekli aklınızın bir köşesinde bulundurarak hareket edin.
İlginizi çekebilir: Uruguay’ın efsane lideri ‘El Pepe’den 47 saniyelik hayat dersiUruguay’
Hata 6: Olmadığı biri gibi olmaya çalışmak
Bir insanın yaşamı boyunca yapabileceği en telafisiz hatalardan biri de kendi hayat yolunu bir başkasının ayakkabılarını giyerek yürümeye çalışmaktır. Gerçekten içinizden geldiği gibi davranamadığınız, söylemek istediklerinizi sansürlediğiniz, her kararınızı başkalarının fikirlerine göre şekillendirdiğiniz, aslında olmadığınızı bildiğiniz biri gibi davrandığınızda yaşadığınız hayata gerçekten ‘benim hayatım’ diyebilir misiniz? Özgüvensizliğin bir yansıması olan bu davranış sizi sahte göstermekten ve insanların size olan güvenlerini kırmaktan başka bir işinize yaramayacaktır.
Ne yapmalı?
Bilge bir insanın takınması gereken tavır, kendisini tüm olumlu ve olumsuz özellikleriyle bir bütün olarak kabul etmek ve koşullar neyi gerektirirse gerektirsin kendi bildiklerini cebine koyup kendi yolundan yürümeye devam etmek olacaktır.
İlginizi çekebilir: Kendinizi başkalarıyla değil ‘kendinizle’ kıyaslayın
Hata 7: Herkesi memnun etmeyi görev edinmek
Herkesi memnun etmeye çalışan, insanlara hayır demekte zorlanan ve reddettiğinizde size kırılacaklarını düşünen biriyseniz yaptığınız şeyin tam olarak ‘imkansızı gerçekleştirmeye çalışmak’ olduğunu söyleyebiliriz. Dünyanın en yardımsever, en iyi, en sorumluluk bilinci yüksek insanı da olsanız herkesi memnun edebilmeniz mümkün değil. Zira 8 milyardan fazla insan olarak hayattan beklentilerimiz, isteklerimiz, zevklerimiz, tercihlerimiz, kısacası hayatı yaşama biçimimiz birbirinden çok farklı.
Ne yapmalı?
Çevrenizdeki diğer insanların farklı değer yargılarına göre hareket etmek yerine kendi değerlerinizi inşa edip, hayatınızı bu değerlere sıkı sıkıya bağlı kalarak sürdürmelisiniz.
İlginizi çekebilir: Sürekli başkalarını memnun etmeye çalışmaktan vazgeçmenin yolları
Hata 8: Kurban psikolojisine sıkı sıkıya tutunmak
Yaşam hepimiz için kontrol edemediğimiz, zorlayıcı deneyimlerle dolu. Ancak bu olaylar karşısında nasıl tepki verdiğimiz, özgür irademize ve seçimlerimize bağlı. Dolayısıyla başardıklarımız için kendimizi kutlayıp, başarısızlıkların ya da hataların sorumluluğunu başkalarına yüklemek hayatımızı olduğu gibi kabul etmemizin ve hatalarımızı kazanıma dönüştürmenin önündeki en büyük engel. Olayları manipüle ederek kurban psikolojisine girmek kendinizi umutsuz, çaresiz ve mutsuz hissetmenize neden olabilir.
Ne yapmalı?
Hayattan zevk almanın ve dolu dolu yaşamanın en önemli kurallardan biri kendi hayatımızın sorumluluğunu üstlenebilmek. Zorlayıcı durumlarda, başarısız olduğunuz ya da yanlış kararlar aldığınız zamanlarda başarısız denemelerinizi kabullenin ve iyice analiz edin. Gerekirse yeniden deneyin ve hatta bazen, kendinizle dalga geçmeyi öğrenin.
İlginizi çekebilir: Kurban rolüne veda edip hayatınızın kahramanı olun
Hata 9: Kişisel gelişime yatırım yapmamak
Amerika’nın ilk milyoneri Benjamin Franklin şu sözüyle hatırlanır: ‘Bilgiye yapılan yatırım en yüksek karı getirir.’ Hayatı bilgece yaşayan ve başarı duygusunu tatmış olan insanların en önemli ortak özelliği tüm kaynaklarını herşeyden ve herkesten önce kendileri için kullanmaya istekli olmalarıdır. Yaşam boyu gelişime inanan bu insanlar, kendilerini geliştirebilecekleri eğitimlere, seminerlere, atölyelere ve psikoterapi gibi iç görü kazanmalarına yardımcı olabilecek çalışmalara zaman, emek ve para harcarlar.
Ne yapmalı?
Kısıtlı olan zamanınızı takas ederek kazandığınız finansal kaynaklarınız kadar, işten arda kalan zamanı da kendinizi geliştirecek aktivitelerle doldurmaya özen göstermelisiniz. Öz bakımınızı önceliklendirmek, yeni şeyler öğrenmek ve kendinizle ilgili iç görü kazanmak hayatı ‘artıda’ yaşamanız için son derece önemli.
İlginizi çekebilir: Olumlu beklentilere ve öz farkındalığa sahip olmak için 7 öneri
Hata 10: Birini değiştirmeye çalışmak
Elinizde sihirli bir değnek olsaydı belki bunu başarabilirdiniz ancak şu şartlarda birini “bir başkası” haline getirmeye çalışmanın beyhude bir çabadan başka bir şey olmayacağını kabul etmelisiniz. Yakın dostlarınızı, partnerinizi ya da çevrenizdeki diğer insanları bir bütün olarak görmediğiniz ve sizin değer yargılarınızla uyuşmayan yönlerini törpülemeye çalışmanız çatışma yaşamanıza, ilişkilerinizin bozulmasına ve kendinizi başarısız hissetmenize neden olabilir.
Ne yapmalı?
Yaşamın bilgeliğine erişmiş olan kişiler, yakın çevrelerinde bulunan insanları değiştirmeye çalışmak yerine hayatlarına aldıkları insanlara karar verirken iyi düşünür ve bol bol gözlem yaparlar. Ailesini, arkadaşlarını ya da partnerini tüm özellikleriyle, olduğu gibi kabul etmeye ve kişilik özelliklerindeki bu farklılıktan beslenmeye gayret ederler. Sınırlarını çok iyi çizebildikleri için de, ne kendilerini değiştirmeye çalışanlara prim verir ne de kendileri başka birinde hoşlanmadıkları özellikleri değiştirme hatasına düşerler.
İlginizi çekebilir: Neden aynı fikirde olmadığımız insanları da dinlemeliyiz?
İnsan doğası gereği hata yapan bir varlık ancak bu hatalardan yaşam yolculuğunda işe yarayabilecek dersler çıkarmak yalnızca bilge insanların sahip olabileceği bir beceri. Hayat, bazı hataları ikinci kez tekrarlamak için çok kısa ve kendi yaşamınızın sorumluluğunu alarak hatalarınızı tatmin edici deneyimlere dönüştürmek yalnızca ve yalnızca sizin elinizde. Paulo Coelho’nun da söylediği gibi: “Bir hatayı sürekli tekrarlıyorsanız, artık o bir hata değil tercihtir”
Kaynak: Inc.com