Hayatta çeşitli zorluklarla veya belirsizliklerle karşı karşıya kaldıklarında, çocukların nasıl baş edeceklerini bilmedikleri güçlü duygular yaşamaları oldukça yaygındır. Böylesi durumlarda kendilerinden şüphe etmeye ve dahası olumsuz iç ses geliştirmeye başlayabilirler. Zorbalığa maruz kaldıklarında, hayal kırıklığına uğradıklarında, başarısız olduklarında veya sadece kötü bir gün geçirdiklerinde bile kendileri hakkında olumsuz düşüncelere kapılabilir ve kendilerini daha kötü hissettirecek olumsuz bir iç ses benimseyebilirler. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarına olumlu iç ses geliştirebilmeleri için yardımcı olmaları gerekir.
Olumlu iç ses, kişinin kendisine olumlu ve yapıcı mesajlar veren iç sesidir. Bu ses kişinin kendine güvenini artırır, kendini sevdiğini hissetmesine yardımcı olur ve pozitif bir bakış açısı oluşturur. Kendine yönelik eleştirel ya da olumsuz düşüncelerin yerine, daha iyimser ve yapıcı düşüncelerin yer almasını sağlar. Bu sayede kişi, kendisi hakkında daha olumlu bir görüşe sahip olur ve hayatındaki zorluklarla başa çıkmak için daha donanımlı hale gelir. Bu nedenle hem yetişkinlerde hem çocuklarda olumlu bir iç ses geliştirmek çok önemlidir.
Daha önce yetişkinler için olumlu iç ses üzerine bir yazı hazırlamıştık, bu yazımızda ise çocuklarda olumlu iç ses geliştirmenin ipuçlarını paylaşacağız. Hazırsanız işte çocuklarınıza kendi kendine olumlu konuşmayı öğretmenize yardımcı olacak öneriler:
Farkındalık oluşturun
Olumlu iç konuşma, çocukların kendilerine yönelik negatif düşünceleri ve mesajları fark etmeleri veya tanımaları ile başlar. Birçok çocuk negatif iç konuşmalarının farkında değildir ve hayatları üzerindeki etkisini bilemezler. Bu nedenle ebeveynlere ilk düşen görev, çocuklarının kendileri ile nasıl konuştuklarını fark etmelerini sağlamaktır. Bunu yaparken negatif düşünceleri ve söylemleri tanımladığınızdan ve değiştirdiğinizden de emin olun.
Olumlu iç sesi tanıtın
Olumlu iç ses, bir kişinin kendisine yönelik iç konuşmalarının pozitif ve yapıcı olduğu durumlarda ortaya çıkan bir düşünce şeklidir. Bunu çocuklarınıza tanıtarak ve olumlu iç sesin nasıl olabileceğine dair örnekler vererek kendileriyle her zaman pozitif bir tutumda konuşmalarını destekleyebilirsiniz.
Rol model olun
Çocukların çok iyi gözlemciler olduklarını unutmayın ve tabii söylenenden daha çok gördüklerini yaptıklarını… Bu nedenle olumlu bir iç ses geliştirmelerini desteklemek istiyorsanız sizin de kendinizle olumlu bir şekilde konuştuğunuzu görmeleri çok önemli. Birlikte pratikler yapabilir, örnek cümleleri tekrarlamalarını isteyebilir, kendinizden örnekler verdikten sonra onların da kendi cümlelerini kurmalarını isteyebilirsiniz. Örneğin aşağıdaki cümlelere benzer söylemlerle çocuklarınızla birlikte sesli/sessiz pratikler yapabilirsiniz:
- Ben bunu başarabilirim.
- Kendime güveniyorum.
- Kendimle gurur duyuyorum.
- Her gün kendimi geliştiriyorum.
- Benim fikirlerim önemlidir.
- Kendimi seviyorum ve saygı duyuyorum.
- İyi bir iş çıkardım ve bununla gurur duyuyorum.
Olumsuz durum ve olayları normalleştirin
Hepimizin hayatında pek çok şey oluyor; kimileri mutluluk verici kimileri ile üzücü. Güzel gelişmeler kadar hayal kırıklıkları da hepimizin hayatında, tabii çocukların da. Bu nedenle hayatta hepsine yer olduğunu çocuklarınıza anlatmanızda fayda var. Hata yapabileceklerini, bazen istemedikleri durumlarla karşılaşabileceklerini ve bunların tamamen normal olduğunu anlatabilirsiniz.
Çaba odaklı olun
Her ne kadar kendi hayatlarımızda bunu her zaman başaramıyor olsak da sonuç odaklı olmak yerine çaba odaklı olmak harcanan emeğin değerinin bilinmesi için çok önemli. Aynı durum, çocuklar için de geçerli. Örneğin, çocuğunuzun matematik dersinden aldığı nota odaklanmak yerine ne kadar sıkı çalıştığı ve elinden gelenin en iyisini yaptığı hakkında yorum yapabilirsiniz. Hayatınızdaki bu örnekler çoğaldıkça o da kendi için aynı tutumu geliştirmeye başlayacaktır.
Güçlü yönlerini keşfetmelerini sağlayın
Eğer çocuğunuz sık sık zayıf veya yetersiz olduğu alanlara odaklanıyor ve bu nedenle kendi ile konuşurken acımasızca ve negatif bir ton kullanıyorsa ona güçlü yönlerini göstermek için çalışabilirsiniz. Böylece kendini kabul edebilir ve zayıf olan yönlerimiz kadar güçlü yönlerimiz de olduğunu; ikisinin de normal olduğunu fark edebilir.
Uzmanlara ve bilimsel araştırmalara göre çocukların kendi kendilerine olumlu bir tutumla konuşması biz dizi fayda sağlayabilir:
- Çocuklar, hayata karşı olumlu bir bakış açısı geliştirebilir.
- Psikolojik dayanıklılıklarını artırabilir.
- Güçlü yönlerini keşfedebilir ve onlara odaklanabilir.
- Öz güven ve öz saygı geliştirme konusunda ustalaşabilir.
Öte yandan olumlu iç çocukları risk almaya ve zorluklarla yüzleşmeye teşvik eder, hayallerinin peşinden gitme ve hedef belirleme cesareti verir, gelişim alanlarını fark etmelerini sağlar ve iyi oldukları şeyleri aramaya iter.
Son olarak eğlenceli bir yöntemi daha sizinle paylaşalım. Ünlü Amerikan rapçi Snoop Dogg’un çocuklar için olumlama şarkısı yazdığını biliyor muydunuz? Şarkıyı çocuklarınızla birlikte söyleyebilir, Türkçe anlamı üzerine konuşabilirsiniz. Hatta kendi kendinize de söylemeyi çok sevebilirsiniz 🙂 Dinlemek ve sözlerine bakmak isterseniz:
Tüm bu nedenlerden dolayı ebeveynlerin çocuklarını bu konuda desteklemesi oldukça kritik bir öneme sahiptir. Daha fazla ipucu için aşağıdaki yazılarımıza da göz atabilirsiniz:
- Çocuklar hayal kırıklığı ile nasıl başa çıkabilir?
- Yorgun olduğunuzda çocuklarınızla oynayabileceğiniz keyifli oyunlar
- Çocuklarda olumlu beden imajı nasıl geliştirilir?