Anksiyete bozukluğu ve fobiler, aralarında bazı belirleyici farklılıklar olan iki ayrı durumdur. Anksiyete, en özet tanımıyla bireyin günlük rutinine olumsuz etki ettiğinde bir rahatsızlığa dönüşen bir tür endişe duygusudur. Bir diğer yandan fobi, belirli nesne ve durumlardan aşırı derecede korkmak, endişe duymaktır. Kaygı ve fobi arasındaki temel fark, budur. Fobiler de anksiyete bozuklukları kategorisine girer. Anksiyete bozukluğu ve fobiler arasındaki bağlantıyı daha iyi anlamak için konuya daha yakından bakalım.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Anksiyete bozukluğu nedir?: Belirtileri, nedenleri, tedavisi
Anksiyete nedir, yukarıda kısaca açıkladık. Anksiyete veya kaygı huzursuzluk, korku ve endişe hissidir. Zor bir durumla karşılaştığımızda, doğal olarak huzursuzluk duyabiliriz. Örneğin, önemli bir sınava girmek üzere olan bir öğrencinin durumunu hayal edin. Bu sınavın sonuçları, öğrencinin gelecekteki kariyer hedefi üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. Böyle bir durumda, öğrencinin endişeli hissetmesi beklenebilir. Benzer şekilde, topluluk önünde konuşurken, önemli bir haber beklerken de çoğumuz endişeli hissederiz. Buna karşılık, bazen kaygının koşullarla orantısız şekilde bunaltıcı hale geldiği durumlar da olabilir. Bu tür bir kaygı hali anksiyete bozukluğu olarak kabul edilir. Çünkü böyle bir durumda kaygı, gerçek tehlikeyle orantılı değildir.
Uzmanlara göre, anksiyete bozuklukları farklı alt kategorilere ayrılır. Yaygın anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk ve panik bozukluk anksiyete bozukluğu çeşitlerinden bazılarıdır. Fobiler de anksiyete bozuklukları altında kategorize edilir.
Peki, anksiyete bozukluğu belirtileri nelerdir? En yaygın semptomları kısaca şu şekilde sıralayabiliriz:
- Uyku güçlüğü
- Aşırı endişe ve korku duyguları
- Mide bulantısı
- Kas gerginliği
Tüm bu yaygın belirtiler, anksiyete bozukluğunun türüne göre farklılık gösterebilir. Ayrıca kaygı hissinden farklı olarak bireyin günlük yaşamını önemli ölçüde etkiler. Anksiyete bozuklukları, tıpkı kalp hastalıkları ya da diyabet gibi genetik, davranışsal ve gelişimsel faktörlerin bir kombinasyonundan ötürü ortaya çıkabilir. Bilim insanları her geçen gün bu konuda yol kat etse de anksiyete bozukluklarının kesin nedeni hala tam olarak bilinmiyor.
Konuyla ilgili bir diğer akla gelen soruyu yanıtlayalım. “Anksiyete bozukluğu nasıl geçer?” Anksiyete bozukluğu tedavisi konusunda uzmanlar bazı psikoterapi yöntemlerini ve çeşitli ilaçları öneriyorlar. Kişi için doğru tedaviye ancak bu konuda deneyimli bir sağlık uzmanı karar verebilir. Bu nedenle eğer anksiyete bozukluğu yaşadığınızı düşünüyorsanız mutlaka doktorunuza danışın.
Fobi nedir?
Anksiyete nedir, belirtileri, nedenleri ve tedavisi nasıldır, artık biliyorsunuz. Şimdi fobi nedir, daha yakından bakalım.
Fobi, gerçekte çok az tehlike olmasına veya hiçbir tehlike olmamasına rağmen, bireyin hissettiği yoğun korku olarak tanımlanabilir. İnsanlar çeşitli fobilere sahip olabilirler. En yaygın fobilerden bazıları böcekler gibi hayvanlar, yükseklik, deniz gibi doğal ortamlar; uçak, asansör ve kan gibi durumsal korkulardır. Bunların dışında sosyal fobi, agorafobi gibi başka fobilerden de söz edilebilir. Örneğin sosyal fobi, sosyallik veya performans gerektiren durumlara duyulan aşırı korkudur. Böyle durumlarda kişi, başkalarının önünde küçük düşürücü bir tavır sergileyeceğinden korkar. Bu nedenle, durumdan kaçınmaya çalışır. Agorafobide ise kapalı alanlarda bulunma, toplu taşıma araçlarını kullanma, sıra veya kalabalık içinde bulunma, evin dışında tek başına olma gibi korkular belirgindir. Tüm bu fobi örnekleri ve bahsi geçmeyen tüm fobiler, belirli terapiler ve danışmanlık alınarak tedavi edilebilir. Başka bir ifadeyle, belirli bir uyaranın endişesi ve korkusu, kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkilediğinde, söz konusu korku “fobi” haline gelir.
Anksiyete ve fobi arasındaki bağlantı nedir?
Daha önce de belirttiğimiz gibi fobi, kaygının bir alt bozukluğudur. Anksiyete, kişinin korkabileceği belirli bir şey hakkında yoğun endişe ve korku hissi olarak, fobilerle birlikte devreye girer. Fobiler ise kaygı olmadan olmaz; ancak kaygı, fobi olmadan da var olabilir.
Örneğin, biri klostrofobi yaşadığında, genellikle kapalı alanlarda olmakla ilgili yoğun endişe ve panik (anksiyete) yaşar. Bu nedenle, fobilerin tedavisine yaklaşırken kaygının nedenini anlamak önem taşır. Anksiyete ve fobiler arasındaki bu bağlantı, sosyal anksiyetenin bir tür fobi bozukluğu olduğunu anlamaya da yardımcı olur. Sosyal anksiyete, sosyal durumlara karşı duyulan yoğun korku ve endişe nedeniyle sosyal fobi olarak da kategorize edilebilir.
Anksiyete ve fobiler, yoğun endişe ve korkunun duygularını paylaşmaları bakımından benzerdir. Ancak, farklı şeyleri hedefleme biçimleri bakımından ayrışırlar. Fobiler, belirli nesneler ve durumlara duyulan yoğun endişe ve korkuyla ilgiliyken; anksiyete, fobilerin önemli bir semptomu ve deneyimidir.
Anksiyete ve fobi arasındaki fark nedir?
Yukarıda kaygı ile fobi arasındaki bağlantıyı açıklayarak aslında farkı da belirtmiş olduk. Yine de anksiyete ve fobi arasındaki farkı, daha iyi anlaşılması için şu şekilde özetleyebiliriz:
- Anksiyete huzursuzluk, korku ve endişe hissidir; fobi ise, gerçekte çok az tehlike varken veya hiç tehlike yokken kişinin hissettiği yoğun korkudur.
- Hepimiz zor durumlarda endişeli hissettiğimiz için kaygı son derece doğaldır, ancak fobiler değildir. Yalnızca anksiyete bozukluğu söz konusu olduğunda tedaviye ihtiyaç duyulur. Fobiler ise mutlaka tedavi edilmesi gereken bozukluklar olarak kabul edilirler.
- Anksiyete, kişinin günlük rutinini bozduğunda bir rahatsızlığa dönüşebilir. Fobiler de bir tür anksiyete bozukluğu olarak kabul edilir.
Anksiyete ile fobiler arasındaki farkı, her iki konuyu da detaylıca ele alarak açıkladık. Eğer yaşamınızı olumsuz yönde etkileyen bir fobi veya fobileriniz olduğunu ya da anksiyete bozukluğu yaşadığınızı düşünüyorsanız mutlaka bir sağlık uzmanına başvurun. Uzmanınızın önereceği tedavi ile her iki durumun da kurtulabileceğinizi unutmayın. Ayrıca kaygıyla mücadele etmek için sağlıklı yaşam alışkanlıklarından yardım alabilirsiniz: Anksiyeteye iyi gelen farkındalık becerileri, Anksiyeteyi tetikleyen gıdalar ve iyi oluşu destekleyen şifalı bitkiler
Kaynaklar: differencebetween, ovrcome.io
İlginizi çekebilir: Detaylı rehber: Kaygı bozukluğu, belirtileri, nedenleri, tedavisi