“Sanat sanat için midir yoksa insan için mi?” tartışmasına hiç girmeden ‘Sanat, doğa için de olabilir…” desek? Evet; belki resim yapmayı çok seviyor ya da stüdyonuzda eserler yaratmayı, bir sanat atölyesi açabilecek kadar çok sayıda sanat eseri ortaya çıkarmayı istiyor olabilirsiniz. Yaratıcılığınızı ve ruhunuzu besleyecek sanat çalışmalarına diyecek hiçbir şeyimiz yok; ancak, ne kadar doğa dostu olursa hepimiz için o kadar iyi. Sanatınızı icra ederken tüm insanlık, yemyeşil doğa, enerji kaynakları, bitkiler, sevimli hayvanlar, kısaca tüm dünya için barışçıl adımlar atmayı da istemez misiniz? Cevabınız evetse doğa dostu bir sanat anlayışını benimseyebilirsiniz. Birçok alanda sevebileceğiniz farklı hobiler belki doğaya zarar vermiyor olsa da özellikle resim için kullanılan kimyasal boyalar, toksik madde içeren materyaller, plastik ambalajlar hem doğal enerji kaynakları hem de tüm çevre için tehlike oluşturabiliyor. Yapmanız gereken tek şey ise özellikle resim yapmak için kullandığınız malzemeleri seçerken biraz daha dikkatli davranmak ve atıklarınızı doğru bir şekilde dönüştürmek veya imha etmek.

Kullandığınız malzemeleri özenle seçin

İster kağıt ister tuval üzerinde çalışın; organik kaynaklı veya kimyasal içermeyen kenevir, keten veya bambu gibi materyalleri tercih ederek doğa dostu bir yaklaşım sergileyebilirsiniz. Ayrıca, resim çalışmalarınız için şövale kullanıyorsanız üretildiği ahşabın nasıl elde edildiğine dikkat edebilirsiniz. Herhangi bir malzemenin yenisini satın almadan önce elinizdekileri değerlendirip değerlendiremeyeceğinizi gözden geçirerek de önce tüketimini daha sonra olası atıkları ve karbon ayak izini azaltabilirsiniz. Belki eski çalışmalarınızdan artan ahşap parçalar ya da kumaşlar yaratıcılığınızla yepyeni ve başarılı eserlere dönüşebilir.

Doğa dostu fırçalar kullanın

Daha uzun ömürlü olmaları nedeniyle profesyonel sanat için önerilen çoğu fırça, ne yazık ki hayvan kıllarından elde edilmekte. Ancak hem doğaya hem hayvanlara zarar veren bu ürünler, tek seçenek değil. Etik ve çevre dostu bir sanat anlayışını benimsemek istiyorsanız, sentetik kıllardan yapılmış fırçaları da kullanabilirsiniz. Fırçanızın kılları kadar saplarının da üretildiği malzemelere dikkat ederek olabildiğince plastikten kaçınarak doğal materyalleri tercih edebilirsiniz.

Zehirsiz boyalar tercih edin

Pek çok sanat eserinde kullanılan boyalar; akrilik boya, yağlı boya ve aerosoller de dahil olmak üzere çeşitli kimyasallar içerir. İsimleri pek bilinmese de genellikle kadmiyum, manganez ve trikloretilen gibi toksik bileşenleri içeren bu boyalar hem havaya hem toprağa hem de suya zarar verir. Bu nedenle bitki bazlı, doğal ve zararlı kimyasal maddeler içermeyen; geri dönüştürülmüş ambalajlara sahip ve mümkünse kapaklarında plastik kullanılmayan; doğal, ahşap vb. doğa dostu materyallerden üretilmiş boyaları tercih ederek çevrenin, havanın, doğal kaynakların olumsuz etkilenmesini bir nebze olsun önleyebilirsiniz.

Sürdürülebilir ambalajlara yönelin

Sanat eserleri, özellikle de hedeflerine güvenli bir şekilde taşınmalarını sağlamak için büyük çaba sarf eden yaratıcılarının gözünde şüphesiz paha biçilemez. Ancak, güvenli bir ulaşım yolunda tercih edilen balonlu naylon malzemeler, ne yazık ki doğa dostu değil. Eğer yaptığınız sanat eserlerini kendinize saklamak ya da sevdiklerinize hediye etmekten öte profesyonel olarak satmak için de üretiyorsunuz ambalaj konusuna da özen göstermeniz şart. Eserlerinizi paketlemek için doğada çözünebilen ya da geri dönüştürülmüş kartonlardan elde edilen sürdürülebilir ambalajları tercih edebilirsiniz.

Lojistiğin doğayla ilişkisini unutmayın

Yalnızca kendi göndereceğiniz kargolarda sürdürülebilir çözümlere yönelmeniz yetmez. Bir paketin sizden bir başkasına ya da bir başkasından size ulaşırken geçirdiği tüm yolcuğu da ele almak gerekir. Uzak şehirlerden gelen paketlerin yolculukları boyunca sebep olduğu karbon ayak izini hiç düşündünüz mü? Karbon salınımını azaltmak için size en yakın olan yerel ve sürdürülebilir markalardan alışveriş yaparak bu yolculuğu kısaltabilirsiniz. Ayrıca, eğer eserlerini online platformlardan üzerinden satıyorsanız müşterilerinize siparişlerini tek bir kargoda birleştirmeleri için çeşitli teşvikler sunabilirsiniz. Belki birden fazla ürün sipariş ettiklerinde kargo ücreti ödemeyeceklerini belirtebilirsiniz. Elbette ki karbon ayak izini sıfırlamak mümkün değil ama elimizden geldiğince aldığımız önlemlerle karbon salınımını azaltarak doğaya dost alışkanlıklar kazanabiliriz.

Yeniden kullanmaya çalışın

Elinizdeki tüm malzemeleri değerlendirmenin en iyi yollarından biri onları yeniden kullanmaktır. Çöpe atmadan ya da geri dönüştürmeden önce malzemelerinizi yeniden kullanma amacıyla tekrar gözden geçirebilirsiniz. Örneğin, içinize sinmeyen, sizi yansıtmadığını düşündüğünüz eserleri farklı eklemeler yaparak yeniden yorumlayabilir veya üzerini tamamen boyayıp yepyeni bir şeyler çizerek değerlendirebilirsiniz. Ya da fırçanızda kalan ıslak boyayı silmek için hemen bir kağıt havluya uzanmak yerine atık kağıtlarınızı kullanabilirsiniz. Doğa dostu, sürdürülebilir ambalajlar tercih etmenize rağmen bir şekilde elinizde plastik sargılar, balonlu naylonlar ya da strafor gibi malzemeler biriktiyse onları saklayarak ilk fırsatta bir şeyleri kargolamak için kullanabilirsiniz. İşin özü, elinizdeki herhangi bir malzemeye çöp ya da geri dönüştürülecek materyal gözüyle bakmadan önce nasıl değerlendirebileceğinizi bulmak.

Geri dönüşümü ihmal etmeyin

Bunu söylemeye gerek yok, ancak boş boya tüplerinizi, teneke kutularınızı ya da artık işinize yaramayacak fırçalarınızı geri dönüştürerek doğa dostu bir sanatın parçası olabilirsiniz. Elinizdeki atık malzemeleri materyallerine göre uygun bir şekilde ayrıştırdıktan sonra geri dönüşüm merkezlerine ya da toplama alanlarına götürerek çevre kirliliğini önlemenin yanı sıra sürdürülebilirliğe de katkı sağlayabilirsiniz.

Temizliğe dikkat edin

Uygun olmayan şekilde çöpe atılan ya da temizlenen sanat malzemeleri, nihayetinde kanalizasyon hatlarına ve toprağa karışarak hem dış mekanlar hem hayvanlar ve bitkiler hem de doğal enerji kaynakları için olumsuz çevresel tehlikeler yaratabilir. Bu nedenle, öncelikle boyaların doğrudan lavaboya akmayacağından emin olmanız gerekir. Kullanılmış fırçalarınızı boyalardan arındırmak için direkt olarak lavaboda yıkadığınızda su kirliliğe de neden olabilirsiniz.  Boyalı fırçalarınızı bir çözücü içinde durulayabilir; mümkünse toksik olmayan bir terebentin kullananabilirsiniz. Ya da narenciye bazlı çözücüler ve doğal içerikli yağlar (ceviz yağı gibi) da fırçalarınızdaki boyaları çözmek için işinize yarayabilir.

Gerekli malzemeleri mümkünse tamamından faydalanabileceğiniz şekilde seçmeniz ve tekrar tekrar kullanabilmeniz yanlış bir şekilde imha edilme ya da temizlenme riskini ortadan kaldırabilir. Ancak, bu mümkün değilse ve üzerinde çalıştığınız bir eser için doğal alternatifler bulamayıp toksik içerikli malzemeler kullandıysanız işiniz bittiğinde yapılacak en doğru şey kullandığınız malzemeleri toksik atık merkezlerine götürmek olacaktır.

Bonus: Küçük sanatçılara özel

Çocukların bazen kocaman bir kağıdın küçücük bir yerine iki çizgi çizdikten sonra o kağıtla işlerinin bittiğini fark etmiş olabilirsiniz. Tüm o kağıtları bir yerde biriktirerek ilerleyen zamanlarda eklemeler yapmak isteyip istemediklerini sorabilir; doğa sevgisini onlara aşılamak için kağıtların nasıl elde edildiğinden ve neden bilinçli bir şekilde kullanmamız gerektiğinden bahsedebilirsiniz. Eğer eklemeler yapmaya ya da yeniden kullanmaya ikna edemezseniz bu kez farklı bir yol izleyebilirsiniz. Küçük çizimlerini keserek bir araya getirebilir ya da ayrı ayrı sergilemeleri için teşvik edebilirsiniz. Böylece, kağıtların boş kalan kısımlarını da yeniden kullanmalarını sağlayabilirsiniz.

Kaynak: ethicalunicorn, elephantjournal, artistsnetwork

İlginizi çekebilir: Sürdürülebilirlik, iklim krizi ve çevre kirliliğiyle ilgili farkındalığınızı artıracak en iyi belgeseller