Geceleri tam uykuya dalmak için kafanızı yastığa koyduğunuz zaman zihniniz size hiç istemediğiniz düşünceler mi sunuyor? Bu düşünceler sonucunda da uykuya dalmakta zorluk mu çekiyorsunuz? Eğer bu soruları olumlu bir şekilde yanıtlıyorsanız müdahaleci düşünceler ile karşılaştığınızı belirtmek istiyoruz. Neredeyse herkesin herhangi bir faaliyet esnasında maruz kalabildiği müdahaleci düşünceler, iş hayatından özel hayata kadar yaşantının her noktasına nüfuz edebiliyor. Bu yazımızda, sizler için müdahaleci düşüncelerle başa çıkmak için neler yapılabileceğini kaleme aldık.
Müdahaleci düşünce nedir?
Zihnin davetsiz misafirleri olarak tanımlayabileceğimiz müdahaleci düşünceler, günlük hayatı büyük bir ölçüde etkileyen istenmeyen düşünceler şeklinde açıklanıyor. Bir başka deyişle, bu düşünceler insanın rahatsız olmasına, kaygı geliştirmesine ve hoş anları keyifle karşılayamamasına yol açıyor.
Bu düşünceler, insanların üzülmesine ve korkuya kapılmasına neden olduğu gibi bazı psikolojik rahatsızlıkları da beraberinde getirebiliyor. Uzmanlar, gerekli önlemler alınmadığı sürece müdahaleci düşüncelerin depresyona, anksiyeteye ve obsesif kompulsif bozukluğa sebep olabildiğini belirtiyor.
Farklı şekillerde ve çok ani bir şekilde ortaya çıkabilen müdahaleci düşüncelerin altında farklı sebepler yatabiliyor. Bu sebepler arasında çocukluk döneminde yaşanmış veya şahit olunmuş travmatik durumlar/olaylar yer alıyor. Örneğin, çocukken sevilen birisinin ölüm haberiyle karşılaşmak veya cinsel istismar gibi durumlar bu düşüncelerin yetişkinlik döneminde ortaya çıkmasına sebep olabiliyor. Buna ek olarak, çeşitli psikolojik ve fiziksel hastalıklar da beraberinde müdahaleci düşünceleri getirebiliyor. Bu nedenle, bu düşüncelerin altında yatan sebebin net bir şekilde anlaşılması ve bu sebebe yönelik bir tedavi sürecinin geliştirilmesi büyük bir önem taşıyor.
Müdahaleci düşünce örnekleri
Cinsellik, şiddet ve korkutucu durumlar başta olmak üzere müdahaleci düşünceler herhangi bir konudan/alandan beslenebiliyor. Bu düşünceler, genellikle insanların kendilerinden nefret etmesine veya suçluluk duymasına neden olacak şekilde gelişiyorlar. Bu noktada, bu düşüncelerin insanların kişilikleriyle ve inanç sistemleriyle zıtlaşan bir yapıya sahip olduğunu belirtmeliyiz.
Bu düşünceleri somut bir şekilde anlamanız adına birkaç örnekten bahsetmek istiyoruz. Örneğin, bir insan televizyon izlerken birden bire kirlenme korkusu geliştirip mikroplar üzerine derin bir düşünme sürecine giriyorsa bunun bir müdahaleci düşünce olduğunu söyleyebiliriz. Buna ek olarak, yaşanmış travmaları ve benliği negatif bir şekilde düşünmek de bu düşüncelere örnek olarak veriliyor. Ayrıca, yasa dışı faaliyetlere yoğunlaşmak ve hayali bir şekilde saçma figürler çizmek de müdahaleci düşünce olarak değerlendiriliyor.
İlginizi çekebilir: Daha iyi hissetmek, rahatlamak ve odaklanmak için dinleyebileceğiniz şarkılar
Müdahaleci düşüncelerle başa çıkmak için ne yapabilirsiniz?
Bazı zamanlar olumsuz düşünceler geliştirmenin normal olduğunu vurgulamalıyız. Eğer siz çoğu zaman olumsuz düşüncelerle boğuştuğunuzu düşünüyorsanız bu durum müdahaleci düşüncelerin habercisi olabilir. Birkaç adımdan bahsederek bu düşüncelerle başa çıkmanıza yardımcı olmak istiyoruz.
Müdahaleci düşünceleri kabullenin
İlk olarak, sürekli ortaya çıkan negatif düşünceleri kabullenerek işe koyulmalısınız. Bu düşünceleri kabul etmeden onları diğer düşüncelerden ayıramazsınız. Bunun sonucunda da duygu ve düşünce dünyanız daha karmaşık bir yapı kazanır ve size zorluk çıkartır. Ayrıca, kabullendiğiniz bu düşünceleri ‘olumsuz’ ya da ‘kötü’ kelimeleriyle etiketlemek yerine onlara ‘istenmeyen düşünce’ diyebilirsiniz. Yapacağınız negatif etiketlemeler bu düşünceleri kabullenme sürecinize yardım sağlamayacağı için bu tarz bir tutum sergilemenizde fayda var.
İlginizi çekebilir: Kabullenmenin gücü: Teslim olmak vazgeçmek değildir
Dikkatinizi ve odağınızı farklı yere çekin
Müdahaleci düşünceleri kabullenip onların yarattığı duyguları onayladıktan sonra dikkatinizi yönlendirme aşamasına geçebilirsiniz. Bu aşamada sahip olduğunuz bu düşüncelerin doğduğu konulardan uzaklaşmak için kararlı bir tavır sergilemelisiniz. Örneğin, müdahaleci düşünceleriniz korkularınızla ilgiliyse korkularınız dışındaki şeyleri düşünmek için çaba harcayabilirsiniz. Bu süreci podcast dinleyerek, kitap okuyarak, yeni bir film/dizi izleyerek, yoga ve meditasyon yaparak ya da yeni bir hobiye başlayarak destekleyebilirsiniz.
Eğer bu düşüncelerle tek başınıza mücadele edemediğinizi düşünüyorsanız mutlaka bir uzmana danışmalısınız.
İlginizi çekebilir: Olumsuz düşünmek psikolojik sorunları beraberinde getiriyor