Sık sık mutlu bir an yaşadıktan sonra başınıza kötü bir şey geleceğini mi düşünüyorsunuz? Eğer günlük hayatınızda bu tarz bir düşünce, korku veya endişe deneyimliyorsanız çerofobiye sahip olabilirsiniz. Bu yazımızda, büyük bir mutsuzluğa sürükleyen çerofobinin ne olduğunu ve bu fobi türüyle nasıl mücadele edilebileceğini sizler için kaleme aldık.
Çerofobi nedir?
Çerofobi, örümcek veya yükseklik fobisi gibi büyük bir korku türü olup mutlu olma korkusu olarak tanımlanıyor. Bu fobi, insanların mutluluktan kaçmasına ya da korkmasına yol açıyor. Bu fobiye sahip bireyler, kendilerini mutlu edecek her unsura karşı isteksizlik duyuyorlar ve sürekli kötü düşünceleri benimsiyorlar.
Her ne kadar çerofobi DSM-5’te (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı) resmi bir tanı olarak yer almasa da dünya çapında birçok insan bu fobiyi deneyimliyor. Ayrıca, pek çok psikolog ve psikiyatrist bu fobi türünün varlığını kabul ediyor.
Mutluluk hissinin ardından kötü bir olay yaşanacağına dair yoğun bir endişeyi açığa çıkaran çerofobi, farklı nedenlerden dolayı kendisini belli edebiliyor. Travmatik deneyimler, kültürel ve ailevi inançlar ve kontrolü kaybetme düşüncesi bu fobinin arkasında bulunabiliyor. Örneğin, geçmişte mutlu olduktan hemen sonra olumsuz bir olay deneyimlemiş olan bir kişi çerofobiyi geliştirebiliyor. Aşırı mutluluğun kibir, şımarıklık ya da dikkatsizlik olarak öğretildiği ailelerin çocukları da yetişkinlik dönemlerinde bu fobiye yakalanabiliyor. Aynı zamanda, bazı kişiler mutluluğu kontrolsüz ve belirsiz bir his olarak algılayıp bu duygudan kaçabiliyorlar.
Çerofobinin belirtileri nelerdir?
Çerofobi, çeşitli belirtiler aracılığıyla anlaşılabiliyor. İlk olarak, bu fobiye sahip kişilerin genellikle içine kapanık olduklarını ve tek başlarına kalmak istediklerini belirtmeliyiz. Bununla birlikte, bu bireylerin hayatlarının her anında mutsuz görünmediklerini de vurgulamalıyız.
Parti, kutlama ya da düğün gibi keyifli etkinliklerden bilinçli olarak uzak durulmasına yol açan çerofobi, aynı zamanda mutlu hissedildiği zaman kötü bir şey olacakmış gibi düşünme belirtisiyle de öne çıkıyor. Ayrıca, bu fobiye sahip insanlar ‘’Mutluluk kısa sürede sona erer.’’ ve ‘’Çok güldüm, kesin başıma bir şey gelecek.’’ mottolarını somutlaştırıyorlar. Bunlarla birlikte, bu kişiler sosyal izolasyona girerek hem romantik ilişkiden hem de diğer insanlarla vakit geçirmekten kaçabiliyorlar; bu bireyler herhangi bir insan ilişkisi boyunca deneyimleyebilecekleri potansiyel olumsuzlukların ya da ilişkinin bitişi gibi durumların getireceği mutsuzluğu düşünüyorlar.
Son olarak, ileri derecede çerofobiye sahip kişilerin çevrelerindeki diğer insanların da mutlu olmasını istemeyebildiğini de belirtmek istiyoruz. Kötü niyete dayanmayan bu isteksizlik, çerofobili kişilerin diğer insanların mutlu olduktan sonra zarar göreceklerini düşünmelerinden kaynaklanıyor.
Çerofobiyle nasıl başa çıkılır?
Çerofobi günlük yaşamı ve insan ilişkilerini negatif etkileyen bir durum olduğu için bu fobiden kurtulmak büyük bir önem taşıyor. Eğer çerofobiye sahip olduğunuzu düşünüyorsanız bu fobiyle mücadele etmek ve hayattan keyif almak için aşağıdaki pratikleri uygulayabilirsiniz.
Mutlu olmayı hak ettiğinizi kabul edin
İlk olarak, mutluluğun herkesin doğal bir hakkı olduğunu ve bu hissiyattan kaçmamanız gerektiğini kabul etmelisiniz. Ayrıca, bu kabullenme sürecinde mutluluğun geçici olmasının onun değersiz bir duygu olduğu anlamına gelmediğini de algılamalısınız. Olumlu anlarınızı takdir ederek ve kendinize şefkat göstererek mutlu olduğunuz zaman suçluluk hissetmeyi arkanızda bırakabilirsiniz. Bu kabullenme sürecinde gün içinde karşınıza çıkan küçük mutluluk anlarını fark etmeye ve bu anları içselleştirmeye özen göstermelisiniz. Bu sayede, mutluluğu zaman içinde daha doğal ve güvenilir bir duygu olarak benimseyebilirsiniz.
Farkındalık uygulamalarına başvurun
Mindfulness yani farkındalık, içinde bulunulan anı yaşamak anlamına geliyor. Mindfulness pratikleri, mutluluk korkusuyla başa çıkmayı kolaylaştırabiliyor. Anda kalmak ve mutlu hissettiğiniz anları yargısız bir şekilde kabul etmek için bu pratiklere başvurabilirsiniz. Bu pratikler arasında meditasyon, nefes egzersizleri ve bilinçli farkındalık pratikleri bulunuyor. Bu pratikleri günlük hayatınızın birer parçası haline getirerek anı yaşama yetinizi geliştirebilirsiniz ve mutluluğu bir tehdit olarak değerlendirmek yerine ona alan açabilirsiniz.
Gevşeme egzersizleri uygulayın
Stres ve kaygıyla bağlantılı olan çerofobi için gevşeme egzersizlerini göz önünde bulundurabilirsiniz. Bu egzersizler aracılığıyla kendinizi daha rahat ve huzurlu hissedebilirsiniz. Otojenik gevşeme egzersizi, progresif kas gevşetme ve yoga gibi pratikleri rutinleştirerek vücudunuzun strese karşı verdiği tepkiyi azaltabilirsiniz. Ayrıca, bu egzersizlerle mutluluğa eşlik eden kaygıyı minimize edebilirsiniz ve mutluluk dolu anları özgürce deneyimleyebilirsiniz.
Uzman desteği alın
Eğer mutlu olma korkusuyla tek başınıza mücadele edemediğinizi düşünüyorsanız bir sağlık profesyoneline danışmayı düşünebilirsiniz. Psikologlar ve psikiyatristler, geçmiş travmalarla, olumsuz inançlarla ya da anksiyeteyle bağlantılı olabilen çerofobinin kökenini anlamaya yardımcı oluyor. Bu fobi için genellikle bilişsel davranışçı terapiye başvurularak olumsuz düşünce kalıpları değiştiriliyor. Profesyonel destek sayesinde bu korkuyu aşmak için uygulayabileceğiniz bilinçli stratejiler öğrenebilirsiniz ve daha sağlıklı bir zihin yapısı geliştirebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Zihninizi neşeyle programlayın: Mutluluğun sırrı ‘joy therapy’