En temel meditasyon teknikleri: Odaklanma, farkındalık ve transandantal

Yüz yıllardır var olan ve onlarca farklı öğretisi bulunan meditasyon, temel olarak zihni eğitmeye dayanan bir uygulama. Zihni eğitmenin ise farklı yolları bulunmakta. Bugün birlikte en temel meditasyon teknikleri ile zihnimizi nasıl eğitebileceğimize bakacağız. İşte meditasyonun başlıca tekniklerine ve uygulamalarına dair bilgiler…

İlginizi çekebilir: Meditasyona bilimsel bakış: Meditasyon yapmaya başlamanız için geçerli 20 bilimsel sebep

1. Odaklanma meditasyonu

Odaklanma tüm meditasyon çeşitlerinin temelini oluşturur. Odaklanma meditasyonu ise bunun en yoğun şekilde deneyimlendiği metodlar bütünüdür. Dikkatimizi dağıtan fikirlerden uzaklaşarak zihnimizin kontrolünü almaya çalışırız. Meditasyon yaparken gözlerimizi kapatmak da dikkatimizi dış dünyaya değil, odaklanmaya çalıştığımız nesneye vermeyi kolaylaştırır.

Yeni başlayanları en çok zorlayan kısım odaklanabilmektir. Uzun süre deneyim sonucunda zihnin kontrolünü alabilsek de en deneyimli meditasyon hocaları bile dikkatlerinin sıklıkla başka fikirlere kaydığını fark ederler. Böyle durumlarda dikkatimiz her nereye kaydıysa, tekrar baştan başlayıp fikirleri uzaklaştırmaya çalışmalıyız. Odaklanma meditasyonunun en temel kuralı yeniden, yeniden başlamaktır.

Yakın zamanda yapılan bilimsel bir araştırmaya göre, odaklanma meditasyonu esnasında beyinde gama dalgaları görülmektedir. Gama dalgaları aktif bilinçlilik ve uyanıklık seviyesinde görülen dalgalardır. Zen meditasyonu, Qiqonq (Çin meditasyonu), Yoga ve Vedanta odaklanmayı esas alan meditasyonlardan başlıcalarıdır. Hepsinin başlıca amacı zihni kontrol etmek ve yönlendirmektir. Bu nedenle tüm bu yöntemler esnasında beyin aktif bir şekilde çalışmaktadır.

2. Farkındalık meditasyonu

Farklı isimlerle tarif edilse de, bu metodda amaç çevremize, içinde bulunduğumuz duruma veya nefesimize olan farkındalığımızı artırmaktır. Odaklanmayı öğrenmenin farkındalık meditasyonuna da faydaları olacaktır.

Bu metodda nefes egzersizleri, nefesimizi takip etmeye yönelik çalışmalar önemli yer tutar. Bunun yanı sıra hayatımızdaki bir problemin üzerine düşünmek, kendimizi değerlendirmek için de farkındalık meditasyonunundan yararlanabiliriz. Stresle mücadelede ve panik atak tedavisinde de farkındalık meditasyonunun faydaları olduğu düşünülmektedir.

Farkındalık meditasyonu esnasında beynin ön kısmında teta dalgaları gözlenmektedir. Teta dalgaları, birey anılara yönelik düşünürken veya soyut kavramlar üzerine düşünürken gözlenen dalgalardır.

Vipassana ve Zazen metodları farkındalığı artırmaya yönelik meditasyon türlerinin başlıcalarıdır. Vipassana’da düşüncelere büyük bir önem verilir ve onları değiştirmekten ziyade önce onların farkına varmamız öğütlenir. Günlük hayatımızda her şeyi değiştirmeye, düzeltmeye çalışırken yorulur, yıpranır ve bunun bilincine bile varmayız. Farkındalık burada devreye girer ve gözlerimizin görmediğini bize düşüncelerimiz yoluyla gösterir.

3. Transandantal meditasyon

Maharishi Mahesh Yogi’nin öğretileriyle doğmuş olan transandantal meditasyon diğer meditasyon türlerinden farklı bir yerde durmaktadır. Meditasyon yoluyla amaçlanan zihin düzeyi odaklanmaya yönelik ya da farkındalığa yönelik değildir. Zihnin herhangi bir kontrol altında olmadan, düşüncelerden bağımsız, basit ve her şeyin ötesinde bir hale geçmesi hedeflenmektedir. (Transandantal kelimesinin anlamı da öteye geçmek, farklı bir boyut kazanmaktır.)

Öğretilerini ve ulaşılan zihin düzeyini tarif etmek zor olsa da, dünya çapında pek çok uygulayıcısı ve takipçisi vardır. Meditasyonun her zaman ve her yerde, koşullardan bağımsız olarak yapılabileceği savunulur. Günde iki kere yirmi dakika yapmak yeterlidir. Meditasyon seansları genelde mantra denilen özel kelimelerin defalarca tekrarlanmasına ve daha sakin bir zihin düzlemine geçilmeye çalışılmasına dayanır. Uygulamaya devam ettikçe meditatif sürece geçmenin kolaylaştığı, hatta otomatikleştiği söylenmektedir.

Transandantal meditasyon esnasında beyinde alfa dalgaları görülmektedir. Alfa dalgaları beyin rahatlama halindeyken görülür. Bu meditasyon metodunda zihnin rahatladığı ve kendi akışı içerisinde bulunduğu söylenebilir.

Diğer meditasyon tekniklerinden farklı olarak, bazı çalışmalarda transandantal meditasyonun vücut üzerinde doğrudan etkileri olduğu gösterilmiştir. Kalp krizi riskini azalttığı, diyabet hastalarında insülin seviyelerinin dengelenmesini sağladığı düşünülmektedir. Amerikan Kalp Vakfı, 2013 yılında yayınladığı bir raporla transandantal meditasyonun tansiyonu düşürdüğünü duyurmuştur.

Kaynak
Consciousness and Cognition
Huffington Post
Independent

İlginizi çekebilir: Meditasyon yapmaya başlamak isteyenler için 10 adımlık pratik meditasyon rehberi