X

Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 6 temel taşı ve 4 protokolü

Yaşam tarzı tıbbı, kronik hastalıkları önlemek, tedavi etmek ve yönetmek için yaşam tarzı müdahalelerini kullanmaya odaklanan bir tıp dalıdır. Diyet, egzersiz, stres yönetimi, uyku, sosyal destek ve madde kullanımı gibi kötü sağlığa katkıda bulunabilecek çeşitli yaşam tarzı faktörlerini ele almayı içerir.

Yaşam tarzı tıbbının amacı, bireylerin günlük alışkanlıklarında ve rutinlerinde genel sağlıkları ve esenlikleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilecek olumlu değişiklikler yapmalarına yardımcı olmaktır. Örneğin, düzenli egzersizi kişinin rutinine dahil etmek, kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve bazı kanserler gibi kronik durumların gelişme riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Dengeli ve besleyici bir diyet yemek, kronik hastalıkları önlemeye ve optimal sağlığı geliştirmeye de yardımcı olabilir.

Yaşam tarzı değişiklikleri yapmanın yanı sıra, yaşam tarzı tıbbı pratisyenleri hastalarına yardımcı olmak için davranış danışmanlığı, stres yönetimi teknikleri ve gerektiğinde ilaç tedavisi gibi çeşitli başka müdahaleler de kullanabilirler. Nihayetinde, yaşam tarzı tıbbının amacı, bireylerin sağlıklı olmalarına ve iyi sağlıklarını sürdürmelerine yardımcı olmak ve kronik hastalıkların gelişmesini veya kötüleşmesini önlemektir.

Yaşam Tarzı Tıbbı (Lifestyle Medicine) kavramı terminoloji olarak ilk kez 33 yıl önce, 1990 yılında Alman ve Avusturya kökenli doktorlar tarafından kullanıldığı söylense de kökeni çok daha öncesine dayanmaktadır. 2500 yıl önce Kos Adası’nda bir doktorun oğlu olarak doğan Hipokrat, tıbbı felsefe, sanat ve bilimle bütünleştirip yaşamı ve sağlığı sanatsal bir stil oluşturarak en iyi hayliyle deneyimleyebileceğimizi sunmuştur.

Daha sonraki dönemlerde de Yaşam Stili Tıbbı’nın yorumlarını Cornell Universitesinden T. Colin Campbell, PhD The China Study kitabında okuduk (The China Study–2005), yine aynı üniversiteden Dr. Bernie Siegel pediatrik operatöründen dinledik, University of Miami’den Dr. David Perlmutter’in diyet listelerinde Yaşam Tarzı Tıbbını yaşarken bulduk kendimizi.

Harvard’dan Dr. Dean Ornish’de Lifestyle Medicine’in babası olarak günümüzde anılmakta. Kendisini ben 2021 yılında Lifestyle Prescriptions University ile LifestleMedicineSummit.com da Johannes R. Fisslinger’la beraber ağırladım ve dahil olduğumuz lifestylemedicineworks.com kitabımızda kıymetli çalışmalarına yer verdik. Benzer şekilde 2022 yılında Tony Robbins, Singularity University başkanı Peter Diamandis, MD ile yaptığı the Life Force Health Summit‘de ve Life Force kitabında bu kavrama ve Dr. Dean Ornish’e yer verdi. İki summit ve kitap içeriğini de tıbbın geleceğiyle ilgili bilgi edinmek isterseniz tavsiye ederim.

Bu yazımda sizlerle yaşam tarzlarımızda yapacağımız “kanıta dayalı” yaşam tarzı müdahaleleriyle kronik hastalıkları Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 6 Temel Taşı (Lifestyle Medicine 6 Pillars) ile nasıl önleriz bunları paylaşacağım. Ardından benim dünya çapında beşincisi üzerine çalıştığım, hali hazırdaki Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 4 Protokolü’nü ve yazının sonunda da şayet sen de Yaşam Tarzı Tıbbını bir yaşam amacı ve iş olarak edinmek istersen neler yapabileceğini anlatacağım.

Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 6 temel taşı

Yaşam Tarzı Tıbbının 6 Temel Taşı:

  1. Yüksek Kalite Beslenmek
  2. Fiziksel Aktivite
  3. Onarıcı Uyku
  4. Stres Yönetimi
  5. Riskli Maddelerden Kaçınma
  6. Olumlu Sosyal İlişkiler

Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 4 protokolü

Son on yıldaki kapsamlı araştırmalar, kronik semptomların büyük çoğunluğunun Yaşam Tarzı Tıbbının kanıta dayalı 4 protokolünü kullanılarak önlenebileceği kanıtlanmıştır.

  1. İyi ye
  • Bütün-bitki-kökenli gıda tüket
  • Sık olarak ağırlıklı su ve bitki çayları tüket
  • Riskli, toksik ve işlenmiş her maddeden kaçın
  1. Hareket et
  • Genel fitness & kas güçlendirme
  • Mindfulness, Yoga, Tai Chi, Masaj
  1. Stres azalt
  • Psikososyalle stresi azalt
  • Yapılandırıcı kaliteli uykuyu arttır
  1. Daha çok sev
  • Sevgi alış-verişini artır
  • Sosyal ilişkilerini geliştir
  • Yüksek bir güç/amaçla bağ kur

Ben Lifestyle Medicine University Foundation, Mayo Klinik Lifestyle Medicine Bölümü ve UN (United Nations) ile 5. Protokol ve SDG (Sustainable Development Goals) un 18. Adımı üzerine çalışmalarımı devam ettirmekteyim.

Yaşam tarzı tıbbının önemi, kronik hastalıkların temel nedenlerini ele alma ve genel sağlık ve esenliği geliştirme becerisinde yatmaktadır. Yaşam tarzı tıbbının önemli olmasının bazı özel nedenleri şunlardır:

Kronik hastalıkların önlenmesi: Kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve belirli kanser türleri gibi birçok kronik hastalık, yaşam tarzı değişiklikleriyle büyük ölçüde önlenebilir. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi sağlıklı alışkanlıklar edinerek bireyler bu hastalıklara yakalanma risklerini azaltabilir.

Kronik hastalıkların yönetimi: Yaşam tarzı tıbbı, altta yatan nedenleri ele alarak kronik hastalıkları yönetmek için de kullanılabilir. Örneğin, yaşam tarzı değişiklikleri, diyabetli bireylerin kan şekeri seviyelerini yönetmelerine ve komplikasyon riskini azaltmalarına yardımcı olabilir.

Düşük sağlık maliyetleri: Kronik hastalıklar, dünya çapında sağlık hizmetleri maliyetlerine önemli bir katkıda bulunur. Yaşam tarzı değişiklikleri yoluyla kronik hastalıkları önleyerek ve yöneterek sağlık hizmetleri maliyetleri azaltılabilir.

İyileştirilmiş yaşam kalitesi: Sağlıklı alışkanlıklar benimseyerek, bireyler genel sağlık ve esenliklerini iyileştirebilir, bu da yaşam kalitesinin artmasına yol açabilir.

Sağlığa bütüncül yaklaşım: Yaşam tarzı tıbbı, yalnızca hastalığa veya semptomlara değil, tüm kişiye odaklanarak sağlığa bütüncül bir yaklaşım getirir. Bu yaklaşım daha iyi sonuçlara ve daha iyi hasta memnuniyetine yol açabilir.

Genel olarak, yaşam tarzı tıbbı önemlidir çünkü sağlık sonuçlarını iyileştirme, sağlık bakım maliyetlerini azaltma ve kronik hastalıkları olan bireyler için yaşam kalitesini iyileştirme potansiyeline sahiptir.

Peki sen Lifestyle Medicine üzerine neler yapabilirsin biraz da ona bakalım:

Uygulamada, yaşam tarzı tıbbı, benzersiz ihtiyaç ve durumlarına hitap eden kişiselleştirilmiş planlar geliştirmek için hastalarla çalışmayı içerir. Yaşam tarzı tıbbı pratisyenleri, hastaların sağlıklı alışkanlıklar edinmelerine yardımcı olmak için motivasyonel görüşme, davranış değiştirme teknikleri ve eğitim dahil olmak üzere çeşitli araç ve teknikleri kullanabilir. Bu planlar tipik olarak diyet, egzersiz, stres azaltma ve sosyal destek için önerileri içerir. Hastalar, bir kerede ciddi değişiklikler yapmaya çalışmak yerine, yaşam tarzlarında kademeli, sürdürülebilir değişiklikler yapmaya teşvik edilir. Amaç, hastaların günlük rutinlerinin doğal bir parçası haline gelen ve uzun vadeli sağlık yararları sağlayan sağlıklı alışkanlıkları benimsemelerine yardımcı olmaktır. Genel olarak, yaşam tarzı tıbbı pratikte, yaşam tarzı değişiklikleri yoluyla sağlıklarının kontrolünü ele almaları ve kronik hastalıkları önlemeleri veya yönetmeleri için bireyleri güçlendirmeyi amaçlayan hasta merkezli bir yaklaşımdır.

Sen ne yapabilirsin?

  1. Önce kendine liderlik et: Lifestyle Medicine 6 Temel Taş, 4 Protokol ile yaşam stilini yarat.
  2. Kendinden öte birilerine liderlik: Lifestyle Medicine temelli sertifikalı Sağlık Koçu
  3. Kendinden öte nesillere liderlik: Lifestyle Medicine üzerine Master ve Doktora programlarında eğitim görüp, bir tez konusu belirleyip, bu dalda geleceğin tıbbına izini bırakabilirsin.

İlginizi çekebilir: Kronik hastalıklara son verin: Yaşam Tarzı Tıbbı (Lifestyle Medicine) ve sağlık koçluğu

Muse Yeliz Rüzgar: İzmir doğumlu ve uluslararası tanınırlığı olan Yeliz Rüzgar, Bütünsel Yaşam Koçu ve Enerji terapistidir. Yurt dışı ve yurt içinde ortağı olduğu koçluk ve danışmanlık şirketleri aracılığıyla bireysel olduğu kadar kurumlara da inovasyon, yeni ürünlerin Türkiye' ye ithalatı, motivasyon, satış arttırma, iş-özel yaşam dengesi üzerine danışmanlık vermektedir. 2005 yılından beri Anthony Robbins eğitimlerine katılımının ardından tüm etkinliklerinde gönüllü asistanlık yapmış, Los Angeles ve Türkiye'de "Power Groups" oluşumlarını yönetmiş bir Anthony Robbins lideridir. Yeliz, 13 yaşında ilk ilgi duymaya başladığı bilim ve ruhsal alanların birleştiği konular üzerine, Dünya çapında tanınan Dr. Bernie Siegel, Dr. Bruce Lipton, Dr. David Katz, EFT tekniğini bulan Dr. Craig, NLP tekniğinin kurucu Dr. Richard Bandler, NLP ‘de ‘Time Line – Zaman Çizgisi’ tekniğinin yaratıcısı Tad James gibi isimler ile birlikte kongre ve festivallerde konuk konuşmacı olmuş, ‘Holistik Yaşam’ ile ilgili sunumlar yapmıştır. Halen Sedona Üniversitesinde bu alanda doktora çalışmalarına devam etmektedir. Yeliz, UCLA ve North Carolina Üniversitelerinde psikolojik araştırmalarda da kullanılan AuraVS isimli bio-feedback aracılığı ile yaptığı seanslar ile Dünya çapında binlerce kişinin yaşamlarını dönüştürmeleri, ilişkilerini geliştirmeleri ve yaşam amaçlarına bağlanmalarına yardım etti. Yeliz Los Angeles ve İstanbul ‘da yaşamaktadır. Hayat mottosu: ¨İmkansız diye bir şey yoktur, İste, planla, harekete geç, inan ve sabırlı ol.¨

Kıyafetlerinize özen gösteren teknoloji: Siemens iQ500 ile tanışın

Evde zamanımızın büyük bir kısmı, farkında olmasak da rutin işlere gidiyor. Pek çoğumuz için bu rutinde en çok vakit alan işlerden biri de şüphesiz ki çamaşır yıkamak ve kurutmak. Çamaşırlar için uygun programı seçmek, deterjanı ayarlamak, ıslak çamaşırların kurumasını beklemek ve ütü… Tüm bunlar bazen günün temposu içinde küçük ama rutinde bir yük haline dönüşebiliyor. Hayatı kolaylaştıracak birçok yenilik ise Siemens’ten geliyor. Siemens iQ500 Çamaşır ve Kurutma makineleri ile rutininiz artık hiç olmadığı kadar kolay ve pratik. Siemens iQ500 çamaşır ve kurutma makinesinde çamaşırlarınızı sizden önce düşünen, her adımı sizin yerinize planlayan bir teknoloji var. Size ise bu teknolojinin keyfini çıkarmak kalıyor. 



intelligentDry: “Ben ne yapacağımı bilirim” diyen çamaşır ve kurutma ikilisi 

Pamuk tişörtler, hassas bluzlar, okuldan gelen kalın eşofmanlar… Normalde hepsi için ayrı ayrı düşünüp doğru programı aramanız gerekir. Ama artık değil. Gün içinde onlarca şeyle uğraşırken bir de çamaşırın “fazla mı kurudu, az mı kurudu, ya buruşursa?” stresi yaşamıyorsunuz. Çünkü makineler zaten kendi arasında konuşup sizin yerinize karar veriyor.  

Çamaşır ve kurutma makineniz sadece yan yana duran iki cihaz değil; birbirini anlayan, sizin yerinize düşünen bir ikili. Siemens iQ500’ün intelligentDry teknolojisi sayesinde “Acaba doğru programı seçtim mi?” stresi tamamen bitiyor. Yıkama bittiği anda çamaşır makineniz tüm detayları (kumaş türü, yük miktarı, ıslaklık seviyesi, hatta ısı toleransını) tek tek kurutma makinesine iletiyor. Kurutma makinesi de tüm bu bilgileri alıp kıyafetlerin için en doğru programı otomatik olarak seçiyor ve başlatıyor. 

Evinizde görünmez bir iş ortağı varmış gibi… Sessiz, hızlı ve tamamen sizin konforunuz için çalışan. Tek yapmanız gereken çamaşırları makineye atmak; gerisini teknolojinin kendisine bırakmak ve keyfini çıkarmak. 

Mini Yük Özelliği: “Şunu bir hızlı aradan çıkarayım” dediğiniz anlar için 

Spor sonrası sepette sırasını bekleyen bir tişört, “yarın tekrar giyeceğim” diye bir kenara ayırdığınız gömlek ya da akşam dışarı çıkmadan önce anında yıkanması gereken bir bluz. Makineyi tam dolduracak kadar birikmesini beklemek istemezsiniz; ama tek parça kıyafet için makinenizi çalıştırmak istemezsiniz. Siemens iQ500 çamaşır makinesinin mini yük özelliği tam da bu anlar için tasarlandı. Yarım kiloya kadar olan birkaç parça çamaşırı, kısa sürede ve düşük enerji tüketimiyle yıkayabilirsiniz. 



Günlük hayatın koşturmacasında en güzeli de şu: Siemens Home Connect uygulaması üzerinden bir dokunuşla mini yük programını açıyor, çamaşırlarınızı dakikalar içinde temiz ve mis gibi alıyorsunuz. Pratik, hızlı ve o küçük yükleri büyük bir mesele olmaktan çıkaracak kadar akıllı. Siz temponuza devam edin; o, çamaşırlarınız için detayları halletsin.  

20’den fazla yıkama ve 15’den fazla kurutma programı ile gardırobunuzdaki her kıyafete ayrı bir seçenek 

Her kumaş, her kullanım, her kıyafetin ayrı bir dili vardır. Siemens çamaşır ve kurutma makinesi işte bu yüzden onlarca akıllı programla kıyafetlerinizin ömrünü uzatıyor. Siemens iQ500 Çamaşır ve Kurutma Makineniz, tüm ihtiyaçları bilir ve sizin için en uygun seçeneği sunar. Siemens Home Connect uygulaması sayesinde tüm programlara tek dokunuşla erişebilir, hatta yeni çıkan programları indirerek makinenizi kişiselleştirebilirsiniz. Böylece makineniz yıllar geçse bile zamana ayak uydurmaya devam eder.  

Program Asistanı: “Sen söyle, ben ayarlarım” diyen yardımcı 

“Hangi program daha doğru? Çamaşır az mı çok mu? Bir kere giydim ama uzun programa atsam mı?” diye düşünmenize gerek kalmadan Program Asistanı tüm bunları size en doğru programında çalıştırır. Kumaş türünü, çamaşırın ağırlığını, kirlilik seviyesini analiz eder ve size en uygun yıkama-kurutma programını önerir. Bu sayede yalnızca doğru programı bulmakla kalmaz; suyu, enerjiyi ve zamanı en verimli şekilde kullanır. Siz de makinelerin işini yapmasına izin verip, geri kalan zamanınızı kendinize ya da sevdiklerinize ayırabilirsiniz. 

SmartFinish: Ütüye ayırdığınız süre artık size kaldı 

Kim ister çamaşırların başında ütüyle saatlerini harcamayı? SmartFinish teknolojisi buharın gücünü kullanarak kırışıklıkları daha makineden çıkmadan %50’ye kadar azaltıyor. Sonuç? Daha az ütü, daha çok kendinize ayırdığınız zaman. Teknolojinin keyfini çıkarmak için Siemens Home Connect uygulamasıyla SmartFinish’i açmanız yeterli. Ütü masası açmadan, güç harcamadan, zaman kaybetmeden kıyafetleriniz giyime hazır hale gelir. Bir toplantı öncesi, spontane bir plan öncesi ya da sadece rahatlık istediğiniz bir anda SmartFinish teknolojisi sizin için çalışır.  

Program İndirme: Makineniz hep güncel, hep “yenilikte” 

Siemens iQ500 Çamaşır ve Kurutma makinesi, güncel yeni programları kolayca indirip tek dokunuşla kullanabilirsiniz. İhtiyaç değiştikçe çamaşır makineniz de sizinle birlikte kendini güncelliyor. Siemens’in en sevilen yanlarından biri, cihazların statik kalmaması. Yani bugün aldığınız çamaşır makinesi birkaç yıl sonra bile yeni özellikler kazanabiliyor. 



Siemens Home Connect üzerinden cihaza özel yeni yıkama ve kurutma programları indirebiliyorsunuz. Mevsimsel ihtiyaçlar, moda olan yeni kumaş türleri, spor kıyafetlerin gelişmesi… Ne değişirse değişsin, makineniz hep güncel kalıyor. 

Tıpkı telefonunuza uygulama güncellemesi indirir gibi çamaşır ve kurutma makineniz de güncellemelerle değişen yaşam tarzınıza ayak uyduruyor. 

Akıllı deterjan yönetimi: i-Dos ile her yıkamada doğru ölçü 

Makineyi tamamen doldurunca veya tek parça kıyafeti makineye attığınızda ne kadar deterjan koyacağınızı bilemiyor olabilirsiniz. İşte tam bu noktada i-Dos Deterjan Tarama teknolojisi devreye giriyor. Siemens Home Connect üzerinden şişelerin barkodunu okutup su sertliği ve deterjan yoğunluğunu makineye iletiyor, i-Dos ise her yıkamada doğru miktarı otomatik olarak ayarlıyor. Üstelik Siemens Home Connect uygulaması, deterjan seviyesini takip ederek deterjanınız tükenmeden önce size haber veriyor. Tek yapmanız gereken uygulamayı telefonunuza yüklemek ve çamaşır makinenizi uygulamaya bağlamak. 

stainRemoval teknolojisi: Zorlu lekelerle inatlaşmayı unutun 

Çay, yağ, makyaj, çikolata lekeleri… Gün içinde fark etmeden üzerinize bulaşan lekeler artık kâbus olmaktan çıkıyor. Siemens iQ500 çamaşır makinesi ile stainRemoval teknolojisi devreye giriyor. Tek bir dokunuşla çay, yağ, kozmetik veya günlük hayatta karşılaştığınız diğer zor lekeler için özel programları aktif edebilirsiniz. 

Siemens Home Connect uygulaması sayesinde daha fazla leke türünü ve bunlar için geliştirilmiş özel programları keşfetmek de mümkün. Yani sadece “lekeyi çıkar” demekle kalmıyor, sizin için en doğru yıkama programını da otomatik olarak öneriyor. Böylece hem lekelerle uğraşmak zorunda kalmıyor hem de giysilerinizin ömrünü koruyorsunuz. 

Artık çocuğunuza yemek yedirirken dökülen yemek lekeleri, kahve kazaları ya da mutfakta sıçrayan yağ lekeleri sizi endişelendirmiyor. stainRemoval, günlük hayatın getirdiği küçük sürprizlere karşı en güvenilir yardımcınız oluyor. 

Siemens iQ500 çamaşır ve kurutma makineleri, artık sadece kıyafetlerinizi temizleyen makineler değil; size zaman, konfor ve güven veren akıllı iş ortaklarınızdır. Ütüye harcadığınız vakti kendinize ayırın, lekelerle uğraşmayı unutun ve teknolojinin yaşam alanınıza uyumunun keyfini yaşayın.

*Bu yazı Siemens’in katkılarıyla hazırlanmıştır. 





İlgili Makale