Baş dönmesi, pek çok insanın zaman zaman deneyimlediği olumsuz ve rahatsızlık verici bir durumdur. Ve genellikle bir şeylerin yolunda gitmediğine işaret eder. Sürekli başım dönüyor, baş dönmesi için hangi doktora gitmeliyim, neden baş dönmesi yaşıyorum gibi sorulara cevap bulmaya çalışıyorsanız baş dönmesinin olası nedenlerini ve başa çıkmanın yollarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Baş dönmesi nedir?
Baş dönmesi, sersemlik, dengesizlik, baygınlık hissi gibi bir dizi olumsuz durumu tanımlamak için kullanılan bir rahatsızlıktır. Ve yetişkinliklerin bir doktora gitmesinin de en yaygın nedenlerinden biri olabilir. Sık sık baş dönmesi yaşamak, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebileceği gibi ciddi sağlık problemlerinin de habercisi olabilir. Baş dönmesinin semptomları arasında genellikle şunlar yer alır:
- Dengesizlik hissi
- Ayakta durmakta veya yürümekte zorluk yaşama
- Dönme hissi, bireyin kendisinin veya çevresindekilerin döndüğünü hissetmesi,
- Bulantı hali ve/veya kusma
- Bayılma hissi
- Sersemlik
Diğer yandan baş dönmesi yaşayan kişi, başını döndürmekte veya uzuvlarını hareket ettirmekte zorluk yaşayabilir ve süreç ilerledikçe bu semptomlar daha da kötüleşebilir ya da kendiliğinden yok olabilir. Gün içinde veya günler sonra kişi benzer semptomları yeniden deneyimleyebilir.
Baş dönmesinin pek çok olası sebebi olabileceğinden vakit kaybetmeden bir uzmana danışmak ve en doğru tedavi için en doğru tanıyı almak önemlidir.
Baş dönmesinin nedenleri
Baş dönmesi neyin belirtileri olabilir diye merak ediyorsanız, bunun pek çok cevabı olabilir. Çünkü, özellikle uzun süreli ve şiddetli tekrarlayan baş dönmesi, ciddi bir sağlık problemine işaret edebilir. Baş dönmesinin en yaygın nedenleri arasında yer alan durum ve rahatsızlıklar şunlardır:
1. Migren
Migren, kronik bir baş ağrısı türüdür ve genellikle tekrarlayan, şiddetli baş ağrılarına neden olan bir nörolojik bozukluktur. Migren atakları genellikle belirli tetikleyici faktörlerle ilişkilidir, bunlar çevresel veya içsel olabilir, ancak her bireyde farklılık gösterebilir. Bazı migren atakları “aura” denilen belirtilerle başlar. Aura, görsel, duyusal veya konuşma ile ilgili geçici anormallikleri içerebilir. Bu auranın içerisinde baş dönmesi de yaygın olarak görülebilir. Dolayısıyla pek çok migren yaşayan kişide baş ağrısının yanı sıra baş dönmesi de görülebilir.
İlginizi çekebilir: Migren nedir? Migren belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir?
2. Vertigo
Vertigo, bir kişinin kendisi veya çevresindeki nesnelerin döndüğü hissine kapılmasıyla karakterize edilen bir baş dönmesi durumudur. Bu durum, iç kulak veya merkezi sinir sistemi sorunları nedeniyle ortaya çıkabilir. Vertigo atakları yoğun baş dönmesi, denge kaybı, bulantı ve kusma gibi belirtilerle kendisini gösterebilir. Bu nedenle şiddetli baş dönmelerinin olası nedenlerinden biri de vertigo hastalığıdır.
3. Dehidrasyon
Dehidrasyon, vücutta yeterli miktarda suyun bulunmaması, hücrelerin susuz kalması durumudur. Su, vücut için en temel bileşen olduğunda, yeterince su içmeyen kimselerde çeşitli sorunlar açığa çıkabilir ve bunların başında da kan basıncının düşüşüne bağlı olarak baç dönmesi gelir. Susuzluktan kaynaklı baş dönmesine genellikle baş ağrısı da eşlik edebilir.
İlginizi çekebilir: Ilık su mu soğuk su mu: Suyu nasıl içelim?
4. Düşük tansiyon & kan şekeri
Düşük tansiyon, kan basıncının normal seviyelerin altına düşmesi durumudur. Bu durum, kanın organlara ve dokulara yeterince oksijen ve besin taşıyamamasına neden olabilir ve beyne yeteri kadar oksijen gitmediğinde baş dönmesi oluşabilir. Diğer yandan, kan şekerinin düşmesi de baş dönmesi ile ilişkili olabilir. Düşük kan şekeri, kanındaki glikoz seviyelerinin normalden daha düşük olması durumudur. Beyin, enerjiyi glikozdan alır ve bu nedenle düşük kan şekeri, beyne yeterli enerji sağlanamadığında baş dönmesine neden olabilir.
5. Demir eksikliği anemisi
Demir eksikliği anemisi yaşayan bireyler uyuşukluk ve baş dönmesi ile karşılaşabilirler. Kırmızı kan hücreleri, akciğerlerden alınan oksijeni vücudun diğer bölgelerine taşır. Anemi, bu temel işlevin yeterince yerine getirilemediği durumlarda ortaya çıkar. Baş dönmesi, halsizlik, yorgunluk, soluk cilt, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, baş ağrısı ve soğuk eller ve ayaklar gibi belirtilerle karakterizedir. Bu belirtiler, vücutta yeterince oksijen taşınamadığında ortaya çıkar.
6. İlaç kullanımı
Bazı ilaçlar, yan etki olarak baş dönmesine neden olabilir. Bu gibi durumlarda doktora danışarak ilacı mümkünse değiştirmek baş dönmesi sorununun ortadan kalkmasını sağlayabilir.
7. Alkol veya madde kullanımı
Alkol veya bazı uyuşturucuların kullanımı baş dönmesine sebep olabilir. Anlık veya uzun süreli etkiler, kullanıma göre değişebilir. Alkol ve/veya madde kullanımının insan beden ve zihnine pek çok açıdan zararı vardır; baş dönmesi, bunlardan yalnızca bir tanesidir.
8. Yol tutması (Hareket Hastalığı)
Hareket hastalığı veya halk arasında yol tutması olarak bilinen durum, kişinin yolculuk esnasında çeşitli nedenlerden dolayı baş dönmesi yaşamasına neden olabilir. Uzun yolculuklar, özellikle değişen hız ve yönde hareketler baş dönmesine yol açabilir. Bu durum genellikle yolculuk bitiminde kendiliğinden geçebilir.
9. Psikolojik baş dönmesi
Psikolojik baş dönmesi, genellikle duygusal veya zihinsel faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan bir durumu ifade eder. Bu tür baş dönmesi fiziksel bir neden olmadan, stres, kaygı, depresyon veya diğer psikolojik faktörlerle ilişkilidir. Yoğun stres ve kaygı dönemlerinde veya travma sonrasında açığa çıkabilir.
10. Kafa travmaları & beyin hasarı
Kafa travmaları, başın bir nesneye çarpması, çarpılması veya ani bir şekilde sarsılması sonucu ortaya çıkan yaralanmalardır. Bu tür travmalar, iç kulak veya beyinle ilgili problemlere neden olarak baş dönmesi gibi semptomlara yol açabilir. Ve oldukça tehlikelidir. Mutlaka bir doktora danışılması gerekir.
11. Aşırı sıcak hava
Sıcak hava, vücut sıcaklığını düzenleme zorluğu yaşatabilir ve baş dönmesine neden olabilir. Sıcak havalar, vücudun ter yoluyla daha fazla su kaybetmesine neden olabileceğinden dehidrasyona da zemin hazırlayabilir ve bu da yine baş dönmesi ile sonuçlanabilir. Bu nedenle özellikle sıcak havalarda su tüketimini artırmak önemlidir.
12. Hamilelik
Hamilelik sırasında hormonal değişiklikler, dolaşım sistemine etki edebilir ve baş dönmesine yol açabilir. Hamilelikte baş dönmesi, genellikle hamileliğin başlarında oluşarak, daha sonra kendiliğinden geçebilir. Ancak, geçmeyen veya şiddetlenen baş dönmeleri farklı bir durumun da habercisi olabilir. Bu nedenle hamilelikte baş dönmesi yaşayan kadınlar için doğru tanı ve tedavinin tek yolu bir uzmana danışmaktır.
Ne zaman doktora görünmeli?
Eğer baş dönmesinin yanı sıra;
- Göğüste baskı hissi,
- Omuzlarda, kollarda, boyunda, çenede ağırlık ve gerginlik,
- Mide bulantısı,
- Soğuk terleme,
- Nefes darlığı,
- Yüz, kol ve bacaklarda uyuşma/güçsüzlük
- Konuşma, anlama, yutkunma güçlüğü
- Bir veya her iki gözde görme bozuklukları
- Kafa karışıklığı veya bilinç kaybı gibi olumsuz durumları da deneyimliyorsanız vakit kaybetmeden bir uzmandan destek almalısınız.
Geçmeyen baş dönmesi, ani baş dönmesi, uzun süren ve şiddetli ataklar halinde devam eden baş dönmesi yaşıyorsanız, baş dönmesinin tehlikeli bir durumun habercisi olabileceği göz önünde bulundurarak mutlaka doktorunuza danışmalı, gerekli tetkik ve tahlilleri yaptırmalısınız.
Baş dönmesi nasıl geçer?
Baş dönmesi nasıl geçer, baş dönmesi nasıl tedavi edilir gibi soruların herkese uygun, tek bir cevabı yoktur. Baş dönmesinin tedavi edilebilmesi için altında yatan rahatsızlığın belirlenmiş olması ve onu iyileştirecek yönde uzman doktor tarafından uygun görülen tedavinin uygulanması gerekir. Eğer, bir ilacın yan etkisi olarak birey baş dönmesi yaşıyorsa, yine doktor kontrolünde ilacın mümkünse muadili ile değiştirilmesi, baş dönmesi ile başa çıkmaya yardımcı olabilir.
Öte yandan psikolojik baş dönmesi ile mücadele eden bireyler için psikolojik destek almak ve rahatlatıcı teknikleri öğrenmek en iyi yaklaşım olacaktır. Susuzluktan dolayı yaşanan baş dönmesinin önüne geçmek için dehidrasyonu önlemek ve her gün yeteri miktarda su tüketmek önemlidir. Anlık olarak gelişen ve altında bir sağlık problemi barındırmayan baş dönmelerinde ise yavaş hareket etmek, mümkünse bir süre oturmak veya uzanarak dinlenmek, derin nefesler almak, baş dönmesinin etkilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İlginizi çekebilir: Zihnini aktif, hafızayı güçlü, beyni genç tutmanın yolları