Alkol tüketiminin zamandan, rutinden, sebeplerden bağımsız olarak yüksek dozda tüketilmesi alkolizm olarak adlandırılır. Sosyal içici olarak başlayan alkol alımı, risk faktörü taşıyan kişilerde alkol bağımlılığına dönüşebilir.
Peki nedir bu risk faktörleri?
1. Diğer ruhsal hastalıkların varlığı
Alkolizm tek başına bir sorun olmakla birlikte, başka ruhsal rahatsızlıkların sonucu olarak da sıklıkla karşımıza çıkar. Majör depresyon, anksiyete, bipolar, borderline ve post-travmatik stres bozukluğu gibi ruhsal hastalıklar alkolizm riskini artırır. Kişiler, anksiyetesini azaltma umuduyla, depresyonun getirdiği olumsuz ruh halini bastırır düşüncesiyle, bipoların yaşattığı mani dönemindeki uç davranışların sonucu olarak alkolden medet umabiliyor. Her uyarıcı maddede olduğu gibi, yapay bir iyi oluş haliyle tanışan kişi, bu iyi oluşu devam ettirme arzusuyla alkol alım sıklığını artırıyor ve sonuç olarak alkol bağımlısı oluyor.
2. Genetik faktörü
Alkol bağımlığında genetik etkili mi? Evet. Aile geçmişinde alkol ya da madde bağımlılığı olan bireylerin alkolizme yatkınlığı oldukça yüksek. Anne, baba, dede vb. kan bağı yüksek olan kişilerde alkol veya madde bağımlılığı mevcutsa kişi alkolizm risk grubu içerisine rahatlıkla alınabilir.
3. Zorlanma yaratan yaşamsal olaylar
Ölüm, ayrılık, yas, ağır hastalık deneyimleri, travmatik deneyimler kişiyi alkol bağımlısı yapabilir. İlk maddenin başlangıcı olarak da düşünülebilir fakat bağımsız da ele alınabilir.
Özetle alkolizm; zamandan, mekandan, sebepten bağımsızdır.
Alkol bağımlılılarının alkol alımları mutlu veya mutsuz olup olmamakla ilgili değildir. Tıpkı bir kutlama veya birkaç keyif kadehi sebebiyle içmedikleri gibi, günlük hayatın sorumlulukları da onlar için bir kıstas değildir. Özetle; iyi veya kötü bir sebebi olmadan, iş yerinde, misafirlikte veya arabada olmasına bakmaksızın alkol tüketebilirler.
Gerçekten bağımlı olunan nedir?
Kişiler alkol içerken değil, alkolün onlara hissettirdiği duygu durumuna bağımlı oluyorlar. Çünkü alkol dopamini yükseltir ve dopamin kısaca beynimizin ödül kimyasıdır. Daha fazla alkol daha fazla yapay iyilik hali demektir. Örneğin bezelye yemek bu kadar kısa sürede bu denli güçlü bir hissiyat bıraksaydı bezelyeye de bağımlı olunabilirdi.
Sonuçları ne olur?
Her şeyin fazlası zarar fakat bu tarz maddelerin fazlası büyük zararlara yol açacaktır. Karaciğer ve böbrek gibi iç organlarda ağır hasarlar ve iflaslar yaşanabilir. Bunun dışında alkol kişide yapay bir cesaret hissi uyandırır ve kişilikle birlikte bakılırsa, şiddet dürtüleri bastırılmış bir kişi, bu yapay cesaret ve güven duygusu ile sınırları rahatça zorlayacaktır. Bir diğer yandan agresyon tam tersi olarak da etki edebilir. Yani kişi daha naif ve kırılgan bir hale de gelebilir. Burada aslında öz benlik ortaya çıkar, yani sınırlar kalkar.
Bunun dışında kişinin günlük rutini bozulacağından iş, aile, sosyal çevre ve hatta benliğine kadar kayıplar yaşayacaktır. Halihazırda alkol bağımlısı olan kişi olumsuz giden hayatından dolayı alkolle bir döngüye girecektir. Daha çok kayıp + Mutluluk arayışı = Daha çok alkol demek olacaktır.
Tedavisi nedir?
Alkol bağımlılığı tedavisi psikolojik olduğu kadar, fizyolojik de bir süreçtir. Bu süreçte tıbbı yardım ve destekleyici psikoterapi birlikte çalışır. Hastaneye yatış, klinik gözlem, arınma süreci, stabilizasyon gibi süreçleri içeren bir bağımlılık tedavisi, kararlı ve doğru bir ortamda başarı sağlayacaktır.
Bağımlılıkta kayıp evresi
Kayıp evresi kişinin tıbbi veya psikolojik yardım alma aşamasına geç kaldığını belirten bir terminolojidir. Bağımlılığı ulaşabileceği en yüksek noktaya ulaşmıştır ve tedavi görse bile etkisi ya görülmez ya da yeterli gelmez. Kişi kognitif ve bedensel olarak tükenmiştir ve kurtarılma eşiği kaçırılmıştır. Ancak unutulmamalıdır ki bu döneme gelinen süre oldukça uzundur ve öncesinde yapılacak birçok hamle mevcuttur. Her türlü hastalıkta olduğu gibi bağımlılıkta da erken müdahale önemlidir.
İlginizi çekebilir: İnsan değil huy kötüdür: Yalnızlığa psiko-sosyal bir bakış