Geziyorum bir süredir… Bazen bir sırt çantasıyla, bazense bir bavulla oradan oraya giderken buluyorum kendimi. ‘Tamam artık duracağım’ derken bir anda ‘Nereye doğru yola çıksam?’ diye plan yaparken açıyorum gözlerimi. Sahiden nedir bu ‘yol’un beni her zaman kendine çekmesi?
Yol’a çıkmak cesaret meselesi. Bir adım atmaya niyetlenmek, onun da arkasını getirmek demek. Lafta kalan onca şeye rağmen; olduğun yerden çıkma, kabuğunu kırma isteği ve bunun eyleme dönüşmesi. Bazen yanı başındaki o hiç uğramadığın mahalleye doğru, bazense okyanusları aşarak uzak diyarlara… Hep aynı olandan, alıştığından, ezberlediğinden; bilinmezlere kollarını açman…
‘Yol’ düşüncesi bile bir duygu selinin başlaması için yeterli. Hayaller kurup heyecanlandığın; acaba olur mu, olmaz mı diye kuşkulara kapıldığın; bazense ne yaparım, nasıl yaparım ki diye korku duyduğun. Planlar programlar yapmalar, karnında kelebekler, kafanda deli sorular ile yeri geldi seni uyutmayan…
‘Tamam’ dedin, aldın mı artık o biletini. En başından son anına kadar bir gelişme süreci, büyüme hareketi! ‘Bavul mu alsam, sırt çantası mı?’ Bu işin bir doğrusu, yanlışı yok; sadece sana ve ‘yol’a göre daha uygun olanı var. ‘Fazla’ya hiç ama hiç gerek olmadığının farkına varması bir de… Nasıl o sırt çantasına sadece ihtiyacın olanları koymayı öğreniyorsan zamanla, gereksiz ağırlık yapan her şeyden kurtulmaya başlıyorsun ‘yol’ ile. Az olanın sana yettiğini; gereğinden fazlasının ise boşuna kafa karıştırdığını, seni yorduğunu; hatta aslında zaman kaybı olduğunu görüyorsun.
‘Yol’a çıkmak uyum sağlamak demek. Oranın yemeğine, kokusuna, dokusuna, insanına, kültürüne… Kendi yargılarını bir kenara bırakıp, anlamaya çalışmak demek. Yalnız ya da yol arkadaşınla yola çıksan da fark etmez, hep bir uyum lazım. Sadece benim bildiğim, gördüğüm, dediğimden ibaret değil bu dünya. Sayısız insan, sayısız düşünce; herkesin birbirinden bambaşka alışkanlıkları ve karakterleri… Kısa yollara da çıktım hayatımda; bir aylık, üç aylık görece daha uzun yollara da… Bazen hiç tanımadığım yol arkadaşlarım oldu. Orta yolu bulmak, derdini anlatmak, konuşmak ve dinlemek ise her zaman en güzeli… Bunlar getirdi çünkü uyumu, bunlar sağladı kafamızdaki etiketlerin yavaş yavaş kalkmasını ve yaşadığımız her anın daha dolu dolu yaşanmasını.
‘Yol’ insanın kendi limitlerini ya da limitsizliklerini keşfetmesi demek. Önce limitsizliklere odaklanmalı. İnsan kendi kendini frenliyor hep, bir korkudur almış başını gidiyor; ‘Ya yapamazsam?’. ‘Yol’ bir kere yapamazsam da denedim demek için orada! Ve denemelere başladıkça, görüyoruz ki aslında yapabiliyoruz. Hiç sporla yakından uzaktan ilgin olmasa da; kendini beş gün boyunca 4000 metrelere, dağ bayır tırmanırken bulabiliyorsun mesela. Bir bakmışsın 70 kilometre sürmüş bu maceran, sonunda ise ulaştığın yer attığın her bir adıma değmiş; çünkü orası Machu Picchu’ymuş!
‘Yol’ bazen de limitlerinin farkına varmana yardımcı oluyor. Hiçbir şeyi denemeden, yaşamadan; sana uygun olup olmadığını anlamak çok da mümkün değil. Herkes de her şeyi yapacak diye bir şey de yok şu hayatta! İnsanız, mükemmel değiliz, olamayız ve olmayalım da zaten diyorsun! Doğa, nehir, dağ falan, ‘Canyoning’ diye bir aktivite varmış mesela. Ekvador’un Baños şehrinde kanyonlardan aşağıya, oradan oraya iplerle inmeye yer değiştirmeye çalıştığım. ‘Yaparım ne olacak’ diyip, boyumun ölçüsünü aldığım. Yükseklik korkum yoksa da, yüksekten aşağıya inerken hep bir içim çekilir. Eh bu aktivitede ayağını nereye koyacağını bilmen için, aşağıya bolca bakman gerek. Eh bir kötü oluyorsan her defasında, şimdi bu nasıl olacak? Bol bol düşeceksin kayaların üstüne, her tarafın yara bere ve gerilmekten öldüğün bitmek bilmez saatler… ‘İyisi mi denedin ama sen bir daha alma’yı da böylece öğrenmiş oldun. Hadi bakayım!
‘Yol’ sana hem bir taraftan ne kadar büyük, hem de aslında ne kadar küçük olduğunu hatırlatıyor. Yolda başardığın, üstesinden geldiğin her zorluk; yapamam diyip de sonrasında yaptığın her şey seni büyütüyor. Ama bir taraftan da doğanın gücü ve büyüklüğü karşısında, aslında ne kadar küçük olduğunu fark ediyorsun. Dev şelaleler, sonsuzluk hissini yaşadığın tuz düzlükleri, okyanusun altındaki yaşam; çölde bir kum tanesi kadar küçüksün diyor sana. Her şeyi kontrol edebileceğini sanıyorsun ya ölümlü insan, aslında çok ama çok yanılıyorsun!
‘Yol’ hayatına birçok ilkler ve iyi kiler ekliyor. İnsanlara en mutlu anlarını sorduklarında; neredeyse hepsi ‘ilk’ defa yaptıklarından, başardıklarından bahsediyorlar. Ve tahmin edilebileceği gibi; bunlar maddi şeylerdense, manevi kazanımlar yani deneyimler oluyor genelde! Çünkü insan unutamıyor ilk kez çöle ayak bastığı anı, tuz gölünün sonsuzluğunda kaybolmanın verdiği hissi, hiçbir fikri yokken saatlerce salsa yaptığı geceyi… Açık denizde günlerce seyahat etmenin, karaya ayak basmadan yaşamanın nasıl bir duygu olduğunu…
‘Yol’ durmadan yeni hikayeler getiriyor sana; bazen aslında birbirimize ne çok benzediğimizi gösteren, bazense dinlediklerinle sana ilham olan. Gezdiğin gördüğün senin nefesini kesen yerler kadar, hatta belki daha da fazla besliyor seni bu hikayeler. Bir gün Bulgaristan’da bir otobüste bir evsizle İngilizce sohbet ederken buluyorsun kendini. ‘İnanıyorum bir gün sınırlar kalkacak dünyada’ diyor sana! Kız başına ve de tek başına motoruyla Güney Amerika’yı gezen, hiç İspanyolca bilmiyorken sular seller gibi konuşmayı öğrenenler çıkıyor karşına. Yaşın bir önemi olmadığını gösterircesine, ‘Haç Yolu’nu yürüyenler; ‘Yol’da tanışıp ülke değiştirenler, evlenenler ve daha neler neler… Hayatta her şey mümkün diyorlar sana; yeter ki kapılarını kapama ve korkma! Hah unutmadan üstüne aksiyon şart!
‘Yol’ bir de şükretmeyi hatırlatıyor sana. Bazen o hep hayatında var olan şeylerin ne kadar da değerli olduğunu unutuyorsun çünkü. Çadırda ya da yerde uyuyunca evindeki yatağına şükrediyorsun. Hiç ısıtıcı olmadan -25 derecede uyumaya çalışırken, kaloriferin aklına geliyor bir anda. Bazen sıcak bir duş, tuvalet kağıdı ya da tuvalet gibi zaten senin hayatında yer alan her şeyin; ne büyük bir lüks olduğunu görüyorsun. Yol hayatına hep yeni insanlar, yeni hikayeler eklese de; ailenin, sevdiklerinin kıymetini de hatırlatıyor sana. Gariptir insanın anlaması için, uzaklaşması gerekiyor bazen.
‘Yol’a dair bütün bunları düşünüyorum da; ‘Yol’ aslında vardığın yer değil hiçbir zaman. Yol aslında her adımınla, her anınla yeniden yarattığın bir süreç. Hayatın kendisi gibi her zaman güllük gülüstanlık da değil. Yeri geliyor ayaklarının altı kanıyor yürümekten, yorgunluktan hareket edecek halinin kalmadığı oluyor. Sürekli yer değiştirmekten bitkin düşüp; bazen dinlenmek, bir süre kök salmak istediğin de. Zaman zaman korktuğun, zorlandığın; ama öyle ya da böyle üstesinden geldiğin, bazense “Evet yapamadım” diye kabul ettiğin anlar.
Bildiğim bir şey varsa eğer ‘yol’a dair; kendine yaklaştırıyor seni… ‘Yol’da attığın her adım, aslında kendine doğru attığın bir adım oluyor. O yüzden keşfi bol bir maceraya dönüşüyor, bir başlayınca asla durmak istemediğin. Sana yaşattıkları, hissettirdikleri, kattıkları ile büyüyorsun sanki… Aldığın her bir nefes daha manalı gelmeye başlıyor; gözlerin bir başka görüyor ya da kalbin bir başka atıyor sanki… Ne bileyim o eski sen değilsin artık ve bir daha da olmayacaksın. Ne kadar şanslısın ki bu ‘yol’lara çıkmak için o ilk adımı attın. Darısı daha nicelerine, yepyeni keşiflere!
İlginizi çekebilir: Sevmeyen bizden değildir: Rüya gibi bir Kaş seyahati Sevmeyen bizden değildir: Rüya gibi bir Kaş seyahati