İrade dürtüleri, uyarıları kontrol altında tutabilme kapasitemiz ya da kabiliyetimizdir. Bu bize zararlı olacak bir yiyeceğe hayır demek, çalışmanız, üretmeniz gereken zamanlarda takılıp kaldığınız televizyona ve hatta kaçış olarak okunan kitaplara bile belki hayır demeyi gerektirir.
Bunun yanı sıra odaklanmanızı sekteye uğratan, çalıştığınız konu üzerinde derinleşmenize engel olan her ne varsa -bir düşünce şekli, kendini sabote edecek fikirler, erteleme alışkanlığı vb.- tüm bunları keskin bir dikkatle kesmek iradeyi kullanmak anlamı taşır. Bu yazıda iradenin neden bu derece önemli olduğundan, bedenimizde irade gücünün neye karşılık geldiğinden ve geliştirmek için neler yapabileceğimizden bahsedeceğim.
İrade aslında olmak istediğiniz kişiye dönüşmenizi mümkün kılacak o gücü bize veren şey. Bu gücün karşısında ise miskinlik, üşengeçlik, tembellik, aylaklık gibi haller bulunur. Kendimde bu durumlar ortaya çıktığında erteleme döngüsüne düştüğümü fark ediyorum. Ya da büyük istekle başladığınız bir işi sürdürememenin yine bu hallerden birisiyle ilintili olduğu ve dolayısıyla iradenin yeterince güçlendirilmemiş olmasının bu durumun önemli faktörlerinden birisi olduğu söylenebilir.
İrade gücü için, İrade Terbiyesi kitabının yazarı Jules Payot şöyle demiştir: “İrade terbiyesine soyut bir kavram olarak bakmak yerine, onu uzun soluklu ve dirayetli bir zihinsel çalışmanın gerekliliği olarak görüyoruz.” Bu cümleyi okuduğumda bana çok umut verici geldi, çünkü gelişebilme potansiyelini taşıyor. Belki de bahsedilen zihinsel terbiyede ilerlemek, içinizde daha önce tanışmadığınız kendinizle karşılaşmanızı sağlayabilir. Birlikte olmaktan keyif duyacağınız ve tatmin hissedeceğiniz kendinizle…
İrade konusunu inceleyen bilim insanlarının kanıtlarına göre bedenimizde irade ile prefrontal korteks arasında bağlantı olduğu tespit edilmiş. Bu konu üzerinde çalıştıkça, beynimizin uyarılan noktalarından gelen dürtüsel davranışların kontrolünü sağlama konusunda gelişiyor ve bunun beynimizde etkisi prefrontal korteksimiz üzerinde oluyor. Bu etki fiziksel bedende prefrontal korteksin gelişmesi şeklinde kendini gösteriyor. Peki bu neden önemli?
İrade yaşamdaki başarımızı belirleyen unsurlardan (belki de) en önemlisi diyebiliriz, çünkü irade konfor alanından çıktığımızda yapacağımız yeni şeye dair karşılaşılması muhtemel, korku yaratan koşullarla, unsurlarla ve durumlarla baş edebilme gücünü içimizde bulmamızı sağlıyor. İrade kariyerinizi, yaşamınızın birincil amacını gerçekleştirmekte sizi destekleyen önemi bir unsur olarak görülmektedir. Ayrıca ilişkilerinizde olaylardan, durumlardan tetiklenmek yerine bilinçli bir iletişim kurmak için temel zemini oluşturmanızı destekler.
Bu yönlerinden de göreceğimiz gibi tam olarak mutlulukla bağlantılı bir unsurdur. Bu, sahip olduğumuz öz-değerlerimizle bütünlük içinde yaşamak anlamına da gelir. Ama bunu sadece zihinsel olarak bilmek pek işimize yaramaz elbette. Bunun için bilfiil keskin bir dikkatle yaşamımızı sürdürmemiz gerekir. Yani aklımızın bir köşeside irademizi güçlendirme fikrini hep aydınlatmalıyız.
FMRI görüntülemeleriyle elde edilen bilgilere göre iradeyi kas gibi geliştirmemiz mümkün. Nasıl ki spor salonlarına giderek kas gelişimimizi sağlıyorsak aynı şekilde irade gücümüzü yaşamın içinde yaptığımız her seçenekle geliştirebiliriz. Bu insana son derece umut veren, güzel bir bilgi. Dışımızda ve hatta içimizde bizi sabote edecek herhangi bir şeyin sesini, radyonun sesini kısmamız gibi kısabileceğimiz anlamına geliyor. Yaptığım okumalarda ve kendi çapımda deneyimlemekte olduğum gibi, güçlü bir iradenin karşısında hiçbir şeyin duramayacağını bilmek oldukça özgürleştirici.
İradeyi geliştirmek için meditasyon oldukça iyi bir araç. Meditasyon doğası gereği sadece uygulama yaptığınız süre için geçerli olmayıp, etkisi yaşamın tüm alanlarına yayıldığı için varoluş halinizi etkiler. İşinizde, ilişkilerinizde, ele aldığınız konularda etkisi hissedilebilir. Prefrontal korteksi yeniden yapılandırdığı için de iradeyi de güçlendirmiş oluyoruz. Bunun için her gün en az on dakikanızı ayırmanız oldukça etkili olur. Hareket etmek, spor yapmak da irademizi güçlendirir. Şöyle ki: Her gün ya da belirlediğimiz günlerde hareket etmek, bu rutini geliştirdikçe irademizi terbiye etmemizi sağlıyor. Son olarak her ne yapıyorsak nefese konsantre bir şekilde derin, yavaş nefesler almak, daha yüksek bir bilinç seviyesinden işlememizi sağlar.
İlginizi çekebilir: Yavaşlamayla gelen farkındalık: Yaşamın hızına yavaşlayarak karşılık verin