Yaratıcılığı geliştiren ve hedef belirlemeyi kolaylaştıran hayal kurma eylemi, hayatımızın pek çok noktasında bizlere yardımcı oluyor. Bu eylem, boş bir uğraş olmayıp kişisel gelişime katkı sağlıyor. Her ne kadar hayal kurmanın birçok faydası olsa da bu eylem patolojik bir hale geldiği zaman yarardan çok zarar veriyor. Bu eylemin patolojik boyutuna hayal kurma hastalığı deniyor. Bu yazımızda, sizler için hayal kurma hastalığının ne olduğunu kaleme aldık.
Hayal kurma hastalığı nedir?
İngilizce’si maladaptive daydreaming olan hayal kurma hastalığı, hayal gücünün normal sınırı aştığı zamanı tanımlıyor. Bireyler, bu zaman içinde kontrol edemedikleri şekilde hayal kuruyorlar. Maladaptive daydreaminge sahip insanlar, herhangi bir iş yaparken veya boş boş otururken bile kendilerini sadece hayal kurarken buluyorlar.
Hayal kurma hastalığı, bireylerin gerçeklikten kopmasına ve kendilerine içsel bir dünya oluşturmasına yol açıyor. Bu nedenle, bu durum yüzünden iş hayatından sosyal hayata kadar yaşantının her noktası negatif bir şekilde etkileniyor.
Bu durumun kesin sebepleri tam olarak bilinmese de uzmanlar çeşitli potansiyel nedenlerden söz ediyor. Bu nedenlerin arasında yoğun stres, duygusal zorlanma, sosyal izolasyon, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (ADHD), bipolar gibi ruhsal bozukluklar ve çocukluk döneminde yaşanmış travmalar bulunuyor. Ayrıca, yüksek yaratıcılık ve içe dönüklük gibi kişilik özellikleriyle birlikte genetik faktörlerin de bu hastalığa yol açabildiği belirtiliyor.
Hayal kurma hastalığının semptomları nelerdir?
Bu rahatsızlığın en temel belirtisi, gerçek dünyadan tam anlamıyla uzaklaşılması ve sürekli olarak hayal kurulması. Bununla birlikte, bu eylemin günlük hayatı fazlasıyla etkilemesi de önemli bir semptom; örneğin, bir öğrenci akademik hayatında çok başarılıyken hayal kurmaya başlayıp bu başarısını düşürüyorsa ve ders çalışmayı ihmal ediyorsa bu durumdan şüphelenilebilir.
İnsanların sosyal bağlarını koparmasına yol açabilen bu rahatsızlık, aynı zamanda hayal kurma eğilimini kontrol etmeyi zorlaştırıyor. Bu zorluk yüzünden sadece bir şeylerin düşlendiği zihinsel ataklar açığa çıkıyor. Buna ek olarak, hayallerinin içinde çok uzun süre gezinen bireyler büyük bir zaman kaybı yaşıyor. Kısacası, bu rahatsızlık beraberinde zamanı kontrol edememeyi getiriyor. Bir noktadan sonra, bu eylem insanlar için bir bağımlılık haline geliyor.
Hayal kurma hastalığıyla nasıl başa çıkılır?
Bu rahatsızlığın belirtileri fark edildiği zaman hiç vakit kaybetmeden bir sağlık profesyoneline danışmak gerekiyor. Uzman psikiyatristler ve psikologlar tarafından tanısı konulabilen bu hastalığın teşhis sürecinde kişiselleştirilmiş bir yaklaşım kullanılabiliyor. Özelleştirilmiş yaklaşım sayesinde hastalığın altında yatan farklı sebeplerin farkına varılıyor ve bu sayede bireye uygun tedavi yöntemi seçiliyor.
Bu hastalığın tedavi sürecinde her bireye farklı bir yöntem ile yaklaşılabiliyor. Bu yöntemlerin başında psikoterapi ve bilişsel davranışçı terapi geliyor. Psikoterapi esnasında bireyin duygusal zorlukları anlaşılıyor ve bu zorlukların yönetim süreci başlatılıyor. Aynı zamanda, bu yöntem sayesinde maladaptive daydreamingin altında yatan ana neden de tanımlanıyor. Bilişsel davranışçı terapi ise düşünceleri ve davranışları değiştirmeye odaklanıyor. Bu yöntemle olumsuz düşünce kalıpları tanımlanarak bireyler olumlu davranışlara yönlendiriliyor.
Psikoterapi ve bilişsel davranışçı terapiye ek olarak, bu rahatsızlık için ilaç tedavisi ve destek grupları da tercih edilebiliyor. İlaç tedavisi esnasında bireylere duygusal durumu dengeleyen ve rahatsızlığın belirtilerini hafifleten ilaçlar veriliyor. Destek grubunda ise aynı durumdan muzdarip kişiler bir araya gelerek birbirleriyle etkileşimde bulunuyorlar. Bu gruplar sayesinde duygusal destek ve deneyim paylaşımı söz konusu oluyor. Ayrıca, destek gruplarının bireylere farklı başa çıkma stratejileri öğrettiğini de belirtmek istiyoruz.
Eğer normal seviyenin üzerinde bir hayal kurma durumuyla karşı karşıyaysanız hiç vakit kaybetmeden bir profesyonele danışmalısınız. Maladaptive daydreamingin hafife alınmaması gereken bir durum olduğunu anlayarak psikolojik desteğin önemini keşfetmelisiniz.
İlginizi çekebilir: Olumlu yapıcı hayal kurma: Düşlerinizle zihninizi ve geleceğinizi iyileştirin