Enerji içecekleri özellikle gençler arasında giderek artan bir popülerliğe sahip ve günümüzde ergenlik dönemindeki gençlerin %30’unun düzenli olarak enerji içeceği tükettiği tahmin ediliyor. Fiziksel veya zihinsel performansı arttırdıkları iddia edilse de, aşırı tüketimlerinin kalp damar rahatsızlıkları, tansiyon problemleri ve kalp krizleri ile bağlantısı mevcut.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Enerji içecekleri kalp krizine sebep olur mu?
Son yıllarda aşırı enerji içeceği tüketiminin acile yatışlarda ve kalp krizi gibi hayati tehlike oluşturan kalp damar problemlerinde artışla bağlantılı olduğunu gösteren bazı veriler mevcut.
Enerji içecekleri genelde yüksek düzeyde kafein ve şeker içeriyorlar ve bunun yanında guarana, taurine, carnitine ve ginseng gibi çeşitli uyarıcılar da içeriyorlar.
Verilere göre ergenlik dönemindekiler için günlük önerilen kafein alım miktarı 100 mg, yetişkinler içinse 400 mg civarında. Ancak bazı enerji içeceklerinde 500 mg’dan fazla kafein bulunuyor ve bu da kafein zehirlenmesine sebep olabilir. Ayrıca guarana gibi bitkisel bileşenlerde de yüksek miktarda kafein bulunuyor.
Kafeinin düşük ve orta düzeyde tüketimi güvenli görülse de, çok miktarda tüketmenin ciddi sağlık problemlerine yol açma ihtimali var.
Taurine ve ginseng gibi diğer bileşenlerin ise özellikle yüksek dozlarda ve kafeinle kombine edildiklerinde sağlık problemlerine yol açabilen uyarıcı etkileri var. Çalışmalara göre pek çok enerji içeceğinde bu bileşenlerden fazla miktarda bulunuyor.
2017’de yapılan bir çalışmaya göre enerji içeceklerinin aşırı tüketimi aritmi, kardiyak arrest, miyokardiyal enfarktüs gibi çeşitli kalp damar problemlerine sebep olabilir. Araştırmacılar bu vakalarda genellikle kısa zamanda çok miktarda enerji içeceği tüketimi bulunduğunu belirtiyorlar ve bunun yanında genellikle alkol ve diğer uyarıcılar ile kombine ediliyormuş.
Ancak kalp krizi ve aşırı enerji içeceği tüketimi arasındaki bağlantıya karşın bu ilişkinin sebep sonuç ilişkisi olduğunu gösteren net işaretler de mevcut değiller.
Dolayısıyla enerji içeceği tüketiminin ne kadar güvenilir olduğuna dair daha fazla araştırma gerekiyor.
Enerji içecekleri kalbe zarar verir mi?
Araştırmalar aşırı enerji içeceği tüketiminin kalbe çeşitli şekillerde zarar verebildiğini ve kalp damar hastalıklarına yol açabildiğini gösteriyorlar.
Atriyal fibrilasyon: Atriyal fibrilasyon en yaygın kardiyak aritmi tipidir. Hızlı ve sert atan bir kalbe veya nefes darlığına yol açar ve en yaygın inme sebepleri arasındadır.
2011 yılında yayınlanan bir rapora göre 14 ile 16 yaşlarındaki iki sağlıklı ergenin enerji içecekleri tükettikten sonra atriyal fibrilasyon geliştirdikleri görülmüş. Bir tanesi enerji içeceğini alkolle birlikte tüketmiş
Tansiyon: Yüksek tansiyon damar hasarına, inmeye ve kalp krizine sebep olabilir.
2019 yılında yapılan bir çalışmaya göre enerji içecekleri tansiyonda artışa sebep oluyorlar ve bu da yüksek tansiyonu olan insanlarda sağlık problemlerine yol açabilir.
Aritmi: Kalp aritmisi kalbin atımlarını düzenleyen elektrik sisteminde ortaya çıkan problemlerden kaynaklanır. BU da çok hızlı veya çok yavaş atan bir kalbe yol açabilir.
2021 yılında yapılan bir değerlendirmeye göre enerji içeceklerinin akut tüketimleri bile kalbin elektrik sistemlerini çeşitli şekillerde etkileyebiliyor ve dinlenme durumunda kalbin daha hızlı atmasına sebep olabiliyor. Ayrıca bu değişimlerin aşağıdaki risk faktörlerine sahip olanlarda endişe verici olabilecekleri belirtiliyor:
- Diyabet
- Yüksek beden kitle endeksi
- Aile geçmişinde kalp damar hastalıkları bulunması
Kalp yetmezliği: Kalp yetmezliği, kalbin bedenin ihtiyacı kadar kan pompalayamaması sonucunda ortaya çıkar.
2021 yılındaki bir vaka raporuna göre, 21 yaşındaki erkek bir kişi 2 yıl boyunca her gün 4 tane enerji içeceği tüketmiş ve hem kalp yetmezliğine hem de böbrek yetmezliğine sahipmiş. Enerji içeceklerini tüketmeyi bıraktıktan ve ilaç tedavisinden sonra kalp işlevlerinde iyileşmeler görülmüş.
2021 yılındaki başka bir vaka raporunda da 2 hafta boyunca 8-10 kutu enerji içeceği tüketen 24 yaşında bir erkekte kalp hasarı görülmüş.
Şeker tüketimi: Aşırı şeker tüketimi kilo alımına, tip-2 diyabete ve ciddi tıbbi rahatsızlıklara sebep olur.
2020 yılındaki sistematik bir değerlendirmede, şekerli içeceklerin bol tüketiminin ki bunlar arasında enerji içecekleri, gazlı içecekler de bulunuyor, çocuk ve ergenlerde tansiyonda artışa sebep oldukları görülmüş.
Fakat tüm enerji içeceklerinde şeker kullanılmıyor ve bazılarında şeker alternatifleri bulunabiliyor.
Kalp krizi belirtileri nelerdir?
ABD’deki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne göre kalp krizinin temel belirtileri şöyle:
- Göğüs ağrısı ve rahatsızlık hissi, bir kaç dakika sürebilir ve rahatsız edici bir sıkılık, baskı hissi verebilir
- Güçsüzlük ve baş dönmesi
- Soğuk terleme
- Çene, boyun ve belde ağrı veya rahatsızlık
- Her iki kolda veya birinde ağrı ve rahatsızlık veya omuzlarda aynı şey
- Nefes darlığı
Kalp krizinin diğer belirtileri arasında sıra dışı yorgunluk, bulantı ve kusma bulunuyor.
Sık sorulan sorular
Enerji içecekleri kalp çarpıntılarına sebep olurlar mı?
Enerji içeceklerinin aşırı tüketimleri çarpıntıya ve aritmiye sebep olabilirler. Enerji içecekleri ile birlikte alkol ve başka uyarıcıların tüketimi çarpıntı riskini artırır.
Enerji içecekleri kalp ritmini nasıl etkilerler?
Enerji içeceklerinin kalp ritmini dakikada 20 kadar arttırabildikleri görülmüş. Kalp ritminiz üzerindeki etkisi kafein ve diğer uyarıcıların miktarına göre değişecektir ve bunlar üründen ürüne değişkenlik gösterirler.
Ne kadar enerji içeceği kalp krizine sebep olur?
Şu anda ne kadar enerji içeceğinin kalp krizine yol açtığına dair net bir veri bulunmuyor. Bu durum bileşenlere, yaşınıza, tıbbi hastalıklarınıza ve sağlık geçmişinize göre değişkenlik gösterebilir.
Tek bir enerji içeceğinin sağlık problemlerine yol açma ihtimali düşüktür. Ancak aşırı miktarda tüketimlerinin özellikle alkol ve diğer uyarıcılarla birlikte tüketildiklerinde kalp damar problemlerine sebep olma riskleri yüksek.
Bazı vaka raporlarına göre enerji içeceği tüketimi ile aritmi yahut kalp krizleri arasında bağlantı vardır. Fakat bu ürünlerin güvenilirliklerine dair daha fazla çalışma gerekiyor.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Kaynak: healthline
İlginizi çekebilir: Kalp rahatsızlıklarını önlemek için: Sağlıklı bir kalbin 7 alışkanlığı