Birçok insan kendisinde veya yakınlarındaki duygusal zeka yoksunluğundan şikayet ederken, bu konuda adım atanların sayısı çok az. İşte asıl sorun da bu; birçok insanın kendini en çok geliştirmek istediği konu, aslında en az farkında olduğu konu!
Yönetici koçluğu ve danışmanlık yapan Muriel Maignan Wilkins, Harvard Business Review için yazdığı makalesinde de bu konuya değiniyor. Uplifers olarak Wilkins’in yazısının bazı bölümlerini sizin için derledik:
Koçluk hizmeti verdiğim müşterilerimden biri olan Take Craig (tabii ki gerçek ismi değil) şirketi için muazzam bir ekonomik potansiyel ortaya koymuştu. Çalışma arkadaşlarına sorduğumuzda ise, Craig’i şu cümlelerle anlattılar:
“Züccaciye dükkanına girmiş bir fil gibi”
“İstediğini yaptırmak için her yolu dener”
“Bastığı yerleri ezip geçer”
Bu cümlelerden de anlaşılacağı üzere, Craig’in yönetme biçimi sürdürülebilir bir yaklaşım değildi çünkü etrafındakileri motive etmekten, onların ilgisini çekip yeteneklerini ortaya çıkarmaktan çok uzaktı. Dikkatsizlikleri yüzünden etrafındakileri sık sık kırıyordu. Patronu bile Craig’in sabırsızlığından ve agresif tavırlarından bahsediyordu. Craig’le bunları paylaştığımda, şaşırmış ve benim yanlış anladığıma kendini ikna etmişti. Duygusal zekanın köşe taşları olan empati ve kişisel farkındalık onda yoktu.
Duygusal zekanızı geliştirmeniz gerekip gerekmediğini, şu ipuçlarına bakarak anlayabilirsiniz:
– Başkalarının meseleyi anlamadığını düşünüyorsanız ve bu durum sizi sabırsız, öfkeli bir insana dönüştürüyorsa,
– Başkalarının sizin yaptığınız esprilere alındığını görünce şaşırıyorsanız ve onların aşırı tepki verdiklerini düşünüyorsanız,
– İş yerinde sevilen biri olmanın çok daha gerekli olmadığını düşünüyorsanız,
– Öne sürdüğünüz iddiaları sonuna kadar savunuyorsanız,
– Kendinize dair büyük beklentileri başkalarından da bekliyorsanız,
– Başkalarının sürekli sizi veya ekibinizi suçladığını düşünüyorsanız,
– İnsanların düşüncelerini ve hissettiklerini tahmin etmeniz beklendiğinde sinirleniyorsanız,
Tüm bunlara yanıtınız “evet” ise ne yapmanız gerekiyor? İşte duygusal zekanızı yükseltmek için 4 stratejik adım:
1. Geri bildirim alın
Anlamadığınız bir problemi çözemezsiniz. Duygusal zekanın en kritik noktası, kişisel farkındalıktır. Bu bir anlamda o anki davranışların farkında olma yeteneğidir. Ne yaptığınız veya neleri yapmadığınızla ilgili farkındalığınızı artırmak için illa ki 360 derecelik bir değerlendirmeye gerek yok, birkaç kişiye gözlemlerini sormanız da yeterli olabilir. Geri bildirim aldığınızda ise davranışlarınız için gerekçeler üretmeye çalışmayın, bu amacınızı baltalamaktan başka bir işe yaramaz. Onun yerine geri bildirimleri dinleyin, anlamaya çalışın ve sahiplenin. Craig başkalarının kendisi hakkındaki düşüncelerini duyduğunda hemen savunma konumuna geçmişti. Bu geri bildirimleri kabul ettiğinde ise sahiplenmeye başlamış ve kendini değiştirmeye karar vermişti.
2. Niyet ve etki arasındaki boşluğu unutmayın
Duygusal zekası zayıf olanlar bazen sözlerinin ve davranışlarının olumsuz etkilerini hafife alırlar. Söylemek istedikleriyle başkalarının duydukları arasındaki farkı inkar ederler. Ne anlatmak istediğinizi bir kenara bırakın ve sözlerinizin başkalarını nasıl etkileyeceğini ve sizin onların nasıl etkilenmesini istediğinizi düşünün. Bir konuşmaya başlamadan önce “Nasıl bir etki yaratmak istiyorum? Toplantının sonunda insanların ne düşünmesini istiyorum? Vermek istediğim mesajı nasıl bir çerçeveye oturtmalıyım” sorularını sorun.
3. Durdurma düğmesine basın
Yüksek duygusal zekaya sahip olmak, durumlar karşısında ani reflekslerle yanıt vermek değil nasıl yanıt vereceğinizi tercih edebilmektir. İki önemli durdurma düğmesi var; bunlardan birinde kendinizi dinlemeyi durdurabilirsiniz. Sabırsız ve öfkeli olduğunu konuşmalarda, kendinizi durdurun. bazen de başkalarını dinlemeyi durdurabilirsiniz. Dinlemek, karşınızdakinin anlaşıldığını hissetmesini sağlamaktır ancak hiçbir şey söylememek değildir.
4. Hem kendinizi hem karşı tarafı düşünün
Duygusal zekanın kilit öneme sahip unsurlarından biri de empatidir. İnsanlar genellikle empati duygusunu geliştirmek için “Kendini başkasının yerine koy” cümlesini kurar. Ancak bunu yaparken kendinizi nasıl hissettiğinizi unutmayın. Hem kendinizi hem de karşınızdakini anlamanız gerekir.
Tüm bunların ötesinde, duygusal zekanın geliştirilmesi dirayet, bağlılık, disiplin ve değerlerine saygılı olmayı gerektiriyor. Zaman ve deneyim sayesinde gösterdiğiniz çabanın karşılığını alabilirsiniz.
İlginizi çekebilecek diğer yazılar:
Duygusal zeka iş başarınızın tahmincisi
Duygusal zekânızın yüksek olduğuna dair 15 işaret
Yoga ile sağ ve sol beyin dengesi: Duygusal zeka ile kariyerinizde farklılaşın