Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre her 4 kişiden 1’inin anksiyete ile mücadele ettiğini biliyor muydunuz? Günümüz dünyasında, hızlı yaşam temposu, yoğun iş hayatı, sosyal ve ekonomik baskılar gibi pek çok faktör, insanlar üzerinde aşırı stres ve yüksek anksiyete seviyelerine neden olabiliyor. Ve bu durum, bireylerin yaşam kalitesini ciddi oranda düşürürken hem fiziksel hem de zihinsel sağlık sorunlarına da zemin hazırlıyor.
Son yıllarda yapılan ve önemi artan birtakım bilimsel çalışmalar ise stres ve anksiyete ile mücadelede yalnızca psikolojik veya farmakolojik tedavilerin değil, birtakım alışkanlık değişimlerinin de etkili olduğunu gösteriyor. Ve bu alışkanlıkların da en başında sağlıklı beslenme geliyor.
Besinlerin, ruh halimiz üzerindeki etkisini artık pek çoğumuz biliyor olsak da sıklıkla bu bağlantıyı göz ardı edebiliyoruz. Oysa ki yediğimiz-içtiğimiz her şey, bağırsak ve beyin sağlığımızı doğrudan etkilediği için; zihin sağlığımız, ruh halimiz, duygu durumumuz, stres ve anksiyete seviyemiz üzerinde de direkt etki sahibi.
Yediklerimiz, ruh halimizi nasıl etkiliyor?
Daha önce farklı açılardan ele aldığımız bu konuyu açıklamak için bağırsak-beyin ekseni olarak bilinen ilişkiyi ele alabiliriz. Sindirim sistemimizin sağlığının, duygu durum, stres ve anksiyete seviyesi üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olduğunu ortaya koyan bu ekseni psikobiyotik besinler ile açıklayabiliriz. Psikobiyotik besinler, bağırsak mikrobiyotasını iyileştirerek beyin ve bağırsaklar arasında sağlıklı iletişim kurulmasını sağlayan en önemli yardımcılar. Ve zihinsel ve ruhsal sağlığı etkileyen, ruh halimizi belirleyen ve bunu beslenme yoluyla önce bağırsakları iyileştirerek yapan güçlü araçlar. Dolayısıyla, bağırsaklarımız iyi olursa, biz de iyi hissettirebiliriz.
Bir başka açıdan konuya yaklaşacak olursak, bu kez de beyin-zihin sağlığının beslenme ile olan ilişkisine değinebiliriz. Beyin, vücudumuzdaki en karmaşık organlardan biri ve düzgün çalışabilmek için çeşitli besin ögelerine ihtiyaç duyuyor. Özellikle, omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar, vitaminler ve mineraller, beyin sağlığının korunması ve ruh halimizin iyileştirilmesi için kritik öneme sahip. Mutluluğun gizli anahtarı: Magnezyum ve beyin sağlığı yazımız bu konuda detaylı bilgileri sağlayabilir.
Ancak, kısaca değinecek olursak iyi hissetmek, ruh halini yüksek tutmak ve zihin sağlığını desteklemek isteyen herkesin beynine iyi bakması şart. Bunun en etkili yollarından biri beyin dostu gıdalarla beslenmek. Beyin, dopamin, serotonin gibi mutluluk hormonları olarak tanıdığımız hormonların üretim yeri olduğu için iyi oluşumuzu desteklemek bu hormonların salınımını artırmakla mümkün, bu da beyni mutlu edecek, ona iyi gelecek besinlerle sağlanabilir. Bu konuda karşımıza çıkan önemli bir isim ise Dr. Uma Naidoo. Dr. Uma Naidoo, hem beyin hem de bağırsak sağlığının iyi oluşumuz üzerindeki etkisini beslenme ile ele alıyor ve bu konuda önemli bir yaklaşımı bizlere sunuyor: CALM FOODS.
“CALM FOODS”: Doğru beslen, anksiyeteyi yen
Beslenme psikiyatristi ve profesyonel şef olan Dr. Uma Naidoo, aynı zamanda ünlü bir yazar. Beslenme ve iyi oluş ilişkisini ele aldığı çok sayıda kitabı var. İncelemek veya satın almak isterseniz; Calm Your Mind with Food, The Food Mood Connection isimli kitaplarına göz atabilirsiniz.
Dr. Naidoo, kitaplarında da bahsettiği gibi iyi oluşu desteklemek, daha iyi hissetmek, stresle ve özellikle de anksiyete ile mücadele etmek için hangi besinlerin tüketilmesi gerektiğini bilmenin önemini vurguluyor ve CALM FOODS alışveriş listesini anlatıyor. İşte o listede yer alan gıdalar:
- (C) Cruciferous vegetables: Roka, pak choi, brokoli, Brüksel lahanası, lahana, karnabahar, ilkbahar yeşillikleri ve kale.
- (A) Anti- inflammatory and antioxidant foods: Kırmızı meyveler, kuruyemişler, tohumlar ve bitki çayları.
- (L) Legumes and leafy greens: Fasulye, nohut, mercimek, soya fasulyesi gibi baklagiller; roka, pazı, marul ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler.
- (M) Micronutrients: Sebzeler, baklagiller, et ve süt ürünleri, A, B1, B6, C ve E vitaminleri ile kalsiyum, demir ve magnezyum gibi mineraller bakımından zengin olan tam, işlenmemiş yiyecekler.
- (F) Fibre and fermented foods: Kimchi, miso, lahana turşusu ve yoğurt gibi fermente gıdalar, lif zengini meyve-sebzeler.
- (O) Omega‑3 fatty acids: Somon, kuruyemiş ve tohumlar.
- (O) Oil: Zeytinyağı, avokado yağı.
- (D) Dark chocolate: Kakao oranı yüksek bitter çikolata
- (S) Spices and herbs: Zerdeçal, karabiber, safran, kırmızı biber, kekik, biberiye, nane, maydanoz ve kekik.
“Bir sonraki sefere alışveriş yaparken anti-anksiyete listesinde yer alan besinleri seçebilir, eve döndüğünüzde kendinize lezzetli ve sağlıklı yemekler hazırlarken, zihninizi yemekle sakinleştirebiliriz.” diye de ekliyor Dr. Naidoo kitabında.
Bu liste, anksiyeteyle başa çıkmanın yanı sıra genel sağlığınızı ve refahınızı destekleyen beslenme alışkanlıkları oluşturmanıza yardımcı olacak bir başlangıç sunabilir. CALM FOODS ile bedeninizi ve zihninizi besleyebilir, anksiyete seviyenizi düşürebilir, kendinizi çok daha iyi ve dengede hissedebilirsiniz. Bu nedenle, bir sonraki alışverişinizde bu değerli besinleri sepetinize eklemeyi unutmayın…
Kaynak: Calm Your Mind with Food- Dr. Naidoo
İlginizi çekebilir: Stres ve beslenme ilişkisi: Stresli ve zor zamanlarda beslenme nasıl olmalı?