Plastiksiz Temmuz, orijinal adıyla “Plastic Free July”, 2011’den bu yana (dünya çapında 2013’ten beri) her yıl temmuz ayında insanların plastik tüketimlerini azalttığı ya da tamamen sıfırladığı küresel bir meydan okumadır. Bir ay boyunca plastik atık oluşturacak hiçbir faaliyette bulunmaz ve tüketim alışkanlıklarınızı değiştirmek için güçlü bir adım atarsınız. Toplu halde yapılan bir hareket olduğundan kendinizde “vazgeçme, devam et” diyecek gücü bulmanız kolaylaşır ve böylece, bir sonraki ay devamını getiremeseniz bile, bir ay boyunca dünyanın üzerine çökecek olan plastik çöp yükünü azaltmış olursunuz.
Dünyadaki her insan sadece tek bir seferliğine, sadece tek bir plastik pipeti kullanmayı reddetse, atık çöp sahalarında ve okyanuslarımızda 8 milyar daha az pipet olurdu! Bu kadar insanın bir ay boyunca hiç plastik atık üretmediğini düşünün. Plastiksiz Temmuz hareketi işte bu kadar önemli.
İlginizi çekebilir: Dünya çapında bir meydan okuma: Plastiksiz Temmuz
Ben bu yıl ne yapacağım?
Geçtiğimiz haftalarda vegan dosyası başlığı altında bir yazı dizisine başladım. Bu diziye bu dönemde başlamış olmamın iki temel sebebi var.
Bilimsel temeli olan içerikler hazırlamak ve yalan yanlış bilgilerle okuyanları yanlış yönlendirmemek için onlarca makale ve kitap okumam gerekiyordu, bunun için de zamana ihtiyacım vardı. Altı ay oldu ve artık hakkında bir şeyler söylemeye kendimi hazır hissediyorum.
Plastiksiz Temmuz hareketi için bu yıl bir ay boyunca vegan olmayı planlıyordum. Geçen yıl sıfır atıkta yeniydim ve kullanmayı bırakmadığım daha pek çok plastik ambalajlı ürün vardı. Bu nedenle Temmuz 2019’da bir ay boyunca plastik ambalajlı sentetik şampuanları kullanmayacağımı söylemiş ve saç temizliğim için plastiksiz katı şampuan kullanmaya başlamıştım. Ancak bugün, 1 yıl 8 aydır sıfır atık yaşıyorum ve tek kullanımlık plastikleri ve plastik ambalajlı ürünlerin neredeyse tamamını artık tüketmiyorum. (Neredeyse, çünkü ambalajına rağmen almak zorunda kaldığım ürünler var hala. Onlardan bazılarını şurada* anlatıyorum.) Dolayısıyla da bu ay kendimi kullanmamaya zorlayacağım bir plastik ürün yok.
Plastik tüketimimi, kişisel olarak yapabileceğim (şimdilik) en az seviyeye indirince “Kendimi daha ne kadar geliştirebilirim, sıfır atık dışında çevre için ne yapabilirim?” diye düşünerek uzun zaman araştırma yaptım ve bulduklarımdan biri, vegan olmaktı. Hayvancılık sektörü, insan kaynaklı sera gazı salınımının %51’ini oluşturuyor. Su tüketimi konusunda da hayvancılık sınıfta kalıyor. 1 kilo hayvansal protein üretmek için harcanan su ile 1000 kilo bitkisel protein üretilebilir ki bu durumda çok daha fazla insan beslenebilir. Gıda, tekstil, ulaşım ve diğer ticari ürünlerin üretimi için hayvanların kullanılması, hangi açıdan bakarsanız bakın olumsuz. Bu konuda detaylı bir yazı yazmıştım, dileyenler hayvancılığın çevreye etkisi konusunda hazırladığım içeriğe göz atabilirler.
İlginizi çekebilir: Vegan Dosyası 1: Hayvancılık ve çevre
Dediğim gibi, ben zaten tek kullanımlık plastikleri kullanmıyorum, benim için yılın her ayı Plastiksiz Temmuz. Bu nedenle bu ay çevre için her zaman yaptıklarımdan farklı bir şey yapmaya, bir ay boyunca vegan olmaya karar verdim. Bu bir ay boyunca hiçbir hayvansal ürünü gıda olarak kullanmayacağım ve ipek, deri, balmumu, kemik vb. hayvansal ürünlerden elde edilmiş hiçbir eşyayı satın almayacağım. Elbette bunu sağlığımdan feragat ederek yapmayacağım.
Altı aylık araştırmamda “sağlıklı vegan olmak” ile alakalı çeşitli doktorların ve diyetisyenlerin önerilerini dinledim. Her ne kadar kan değerlerimdeki değişimi ölçemeyecek olsam da (pandemi döneminde zorunlu olmadıkça hastaneye gitmem uygun olmaz, hem virüs kapmamak hem de doktorları meşgul etmemek için) besin değerleri ölçülüp tartılmış, kontrollü bir dönem geçirmeye gayret edeceğim. Ay sonunda da deneyimlerimi sizlerle paylaşacağım.
Plastiksiz Temmuz için neler yapılabilir?
Plastik tüketiminizi azaltmak istiyor ama nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız, Plastiksiz Temmuz tam ihtiyacınız olan şey.
Bir ay boyunca tek bir plastik eşyaya odaklanabilirsiniz. Mesela sadece pipet, sadece pet şişe ya da sadece karton bardak kullanmayı reddedebilirsiniz. Atılan adımın ne kadar küçük olduğu önemli değil, önemli olan doğru yöne atılmış olması.
Tek kullanımlık tüm plastiklerden bir ay boyunca uzak durabilirsiniz. Tek kullanımlık plastikler, dünyadaki plastik kirliliğinin %80’ini oluşturuyorlar. 31 gün boyunca bu ürünleri kullanmayı reddederek hem kendiniz hem de gezegenimiz için büyük bir adım atmış olacaksınız.
İlginizi çekebilir: Sıfır atık rehberi 2: İlk iş, tek kullanımlık plastiklerden kurtulmak
Tek kullanımlık plastikleri zaten kullanmıyorsanız ve bunu alışkanlık haline getirdiyseniz, bırakmak isteyip de şimdiye kadar kullanmaya devam ettiğiniz plastik bir ürünü bırakabilirsiniz. Bu bir temizlik ürünü, vazgeçemediğiniz sağlıksız bir abur cubur ya da buna benzer plastik ambalajlı bir ürün olabilir. Ben geçtiğimiz yıl şampuanı bırakmıştım mesela, sonra da ambalajsız katı şampuanlara alıştım ve bir aylık mücadelem kalıcı bir alışkanlığa dönüştü. Siz de tek kullanımlık olmasa da plastik kirliliğine yol açan bir ürünü bir ay boyunca reddederek mücadeleye katılabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Saç bakımında çevrecilik: No Poo hareketi
Mücadeleye nasıl katılacağız?
Plastic Free July dünya çapında bir mücadele. Kendi iddianızı resmileştirmek, ilerlemenizi düzenli takip etmek ve dünyanın başka yerlerinden mücadeleye katılan insanlar ile tecrübelerinizi paylaşmak isterseniz, https://www.plasticfreejuly.org/ sitesinden kayıt olabilirsiniz. Ana sayfadaki “take the challenge” bağlantısına tıkladığınızda, karşınıza doldurmanız gereken bir form çıkacak. O formu doldurup “sign up”a tıklayın. Artık oyundasınız!
Sadece temmuz ayında değil, yılın her ayında atıksız günler dilerim.
İlginizi çekebilir: Dünya çapında bir meydan okuma: Plastiksiz Temmuz