Yaşamımız boyunca hem kendimizin hem başkalarının kişiliklerini anlamaya çalışmak en büyük meraklarımız arasında yer alıyor.
Bugün size derin bir konudan, ruhumuzun yansıması olan Enneagram öğretisinden bahsetmek istiyorum.
Bu yazıyı okuduktan sonra hem kendi kişiliğiniz hem de çevrenizdeki insanların kişilikleri konusunda daha derin ve hoşgörülü bir bakışa sahip olacağınızı şimdiden söyleyebilirim. Farkındayım bazılarınıza bu söylem biraz iddialı görünebilir. Ama okuyun, anlayın ve uygulamaya başlayın derim.
Enneagram, dokuz ayrı kişilik tipini ve bu tipler arasındaki ilişkileri açıklayan eski bir Sufi öğretisi olarak biliniyor. Yunanca enna dokuz ve grammos noktalar anlamına gelen sözcüklerden oluşuyor. Enneagram’ın ilk ortaya çıkışı 1930’lu yıllarda felsefeci George Ivanovich Gurdjieff ile başlamıştır. Bugün kullandığımız anlamdaki Enneagram sistemine ana katkıyı 1950’li yıllardan itibaren psikolog Oscar Ichazo ve 1970’lerden itibaren de psikiyatr Claudio Naranjo yapmıştır.
Şimdiye kadar hem iş hem özel yaşamımda birçok kişilik testi denedim ve başkalarına da uyguladım. Ama Enneagram açıkça diğerlerinden çok daha net, geniş, nokta atış tespitlere ve ayrımlara sahip. Enneagram’daki her tipin hem öz hem de edinilmiş kişilik özelliklerinden bahsediliyor. Bunu basitçe şöyle açıklayabilirim; her tipin temel özellikleri var; ama bu tipler kendini güvende yani rahat hissettiğinde ya da baskı/stres altında hissettiğinde aşağıdaki şema üzerinde oklarla geçişi gösterilen diğer tiplerin olumlu veya olumsuz özelliklerini de gösteriyorlar.
Örneğin test sonucunda Tip 3 çıktıysanız verimlilik, üretkenlik, performans sizin için çok önemli, yaptığınız her işte en iyi olarak algılanmayı önemsiyorsunuz. İçten motivasyonlu, çalışkan, enerjik, sonuç odaklı olmak güçlü yönleriniz arasında. Ancak stres altında Tip 9’un olumsuz yönleri olan problemleri çözümsüz bırakma, erteleme, verimsiz çalışma gibi özellikler sergiliyorsunuz. Kendinizi güvende ve rahat hissettiğinizde ise Tip 6’nın olumlu yönleri olan planlama, riskleri tespit etme ve önleyici tedbirler alma, iyi bir takım oyuncusu olmak gibi özellikler sergiliyorsunuz.
Enneagram‘ı kullanma amacımız çok yönlü ve karmaşık insan yapısını bir karakter özellikleri listesi ile etiketlemek olmadığına göre nerelerde ve nasıl kullanabiliriz?
1. Güçlü yönlerinizi keşfedebilisiniz
Güçlü yönlerimizi bilmek yaşamımızın her alanında bu özelliklerimizden faydalanmamızı, sorunlarla baş ederken bu yönlerimizi farkında olarak daha kolay aşmamızı sağlıyor.
2. Çevrenizle olan iletişiminizi iyileştirebilirsiniz
Başkalarını kendi bakış açımızla değil, onların kendilerini gördükleri şekilde anlamamıza yardımcı oluyor. Örneğin bir takımın etkin bir şekilde çalışması için kullanılabilir, takım üyelerinin iletişim tarzı, baskı altındaki davranışları, performanslarının nasıl artırılabileceği yönünde fikirler verebilir.
3. Stres altında gösterdiğiniz davranışlarınızı yönetebilirsiniz
Enneagram ile geliştirilmesi gereken yönlerimizi fark ederek stres ve baskı altındaki davranışlarımızı kontrol altına alabiliyoruz. Zorlandığımız alanlar varsa bu konularda koçluk desteği alarak gerçek potansiyelimize ulaşabiliriz. Bu çalışmalar da yine çevremizle ve kendimizle olan iletişimimizi oldukça iyileştirecektir.
4. Yaşam kalitenizi artırabilirsiniz
Kişiliğimizin derinliklerini fark etmek ve üzerinde çalışmaya başlamak özellikle stres altındayken ortaya çıkan iç sesimizi yönetmemizi de kolaylaştırıyor. Bu sayede hedeflerimize doğru giderken daha hızlı ve sağlıklı yol alabiliriz. Kendimizi daha iyi tanımak ve doğru yönetebiliyor olmak özgüvenimizi artırır, iç huzurumuzu iyileştirir. Tüm bu pozitif gelişmeler yaşamınızın her alanında etkisini göstererek yaşam kalitemizi de yükseltecektir.
5. İşe alım süreçlerinizde kullanabilirsiniz.
Tabi ki sadece Enneagram’ı kullanarak bir personel seçme sürecinden bahsetmiyorum. Örneğin işe başvuran 300 kişi var ve şirketin insan kaynakları süreçleri uygulanarak bu rakam 5 kişiye düşürüldü. Bu 5 kişiye Enneagram uygulayarak işe, ekibe, beklentilere uygun aday seçimi yapılabilir.
Daha önce çalıştığım bir şirkette bu yöntemi uygulamıştım. Ücretsiz özet raporlar dahi yeterli oluyor. Aslında şirketin İK sisteminde böyle bir aşama yoktu, ama kendi birim personellerimi seçerken son aşamaya kalan kişilere test linkini gönderdim. Ve kararsız kaldığım noktalarla ilgili Enneagram raporları çok faydalı oldu. Sonrasında ise seçtiğim personellerin kendi aralarındaki iletişimi, benimle olan iletişimleri ve iş verimlerinden çok memnun kalmıştım.
Burada yazdıklarım kısa birer özet, bunun yanında birçok önemli faydasını görebileceğiniz bir sistem olduğunu söyleyebilirim.
Peki ya siz ruhunuzun aynasına bakmaya ne dersiniz?
Özet ve ücretsiz rapor alabileceğiniz birçok site bulunuyor. Buradan bu sitelerden birisine ulaşabilirsiniz.
Bu konuda birçok yazarın kitabına da ulaşabilirsiniz. Bunlardan bazıları Helen Palmer, Don Richard Riso ve Elizabeth Wagele.