1. Kış aylarında sinüzit, orta kulak iltihabı ve geniz akıntısındaki artışın temel nedenleri nelerdir?
Kış aylarında bu hastalıkların belirgin şekilde artmasının nedenleri arasında kapalı ve kalabalık ortamlarda daha uzun süre bulunmak yer alır. Virüsler özellikle kapalı ve kalabalık ortamlarda damlacık yoluyla daha kolay yayılır. Bu dönemde özellikle okullar, sınıflar, ofisler ve toplu taşıma özellikle risklidir.
Ayrıca, soğuk ve kuru hava burun mukozasını zayıflatır, burun içi nem azalınca koruyucu mukus tabakası incelir, virüs ve bakteriler daha mukozaya daha kolay tutunur ve hastalıklar daha kolay ortaya çıkar.
2. Ev ve ofislerdeki ısıtma sistemleri burun kuruluğunu ve enfeksiyonları nasıl tetikler?
Kalorifer, klima ve yerden ısıtma sistemleri ortam nemini düşürerek burun içi mukozada kuruma ve hasarlanmaya neden olur. Bu durum hem burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, boğaz yanması gibi semptomlara neden olur hem de üst solunum yolu enfeksiyonlarına yatkınlık oluşturur.
Özellikle klimalı ofisler ve gece boyunca kalorifer yanan yatak odaları riskli alanlardır. Ortam neminin %40-50 civarında tutulması, yeterli su tüketilmesi ve nemlendirici burun spreylerinin kullanılması koruyucu önlemler olarak akılda bulundurulmalıdır.
3. Kış aylarında burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı ne zaman “basit enfeksiyon” olmaktan çıkar?
Bu şikayetler 10 günden uzun sürüyorsa, hasta iyileşir gibi olup tekrar ağırlaşıyorsa, yüz, alın veya diş köklerinde şiddetli ağrı, tek taraflı ve koyu sarı/yeşil akıntı, kulakta ağrı, dolgunluk veya işitme azlığı, 38 °C üzeri ateş, çocuklarda denge bozukluğu veya sürekli kulak çekiştirme gibi şikayetler varsa, mutlaka doktora başvurulmalıdır.
4. Bağışıklık sistemini desteklemek için KBB açısından bilimsel ve uygulanabilir öneriler ne olabilir?
Günde 7-9 saat kaliteli uyku, yeterli sıvı tüketimi ve burna temas öncesi ve sonrasında ellerin sık yıkanması önemlidir. Yeterli C vitamini, çinko, Omega 3 ve D vitamini takviyesinin yapılarak beslenmenin desteklenmesi de bu enfeksiyonlara karşı etkilidir. Ayrıca, sigara dumanından uzak durulmalı ve aşırı sıcak/soğuk ani geçişlerden kaçınılmalıdır.
5. Kış aylarında çocuk ve yetişkinler arasında KBB enfeksiyonları açısından temel farklar nelerdir?
Çocuklarda Östaki tüpü kısa ve yataydır, bu özellikle orta kulak iltihabının daha sık görülmesine neden olur. Ayrıca bağışıklık sistemi çocuklarda henüz tam olgunlaşmamıştır, bu hastalıklar daha sık görülür ve daha ağır seyredebilir. Özellikle kreş ve okullardaki temas da hastalık bulaşması açısından çok büyük önem taşır. Hasta çocukların okula birkaç gün gönderilmemesi konusunda aileler ve okul idarecileri gerekli hassasiyeti göstermelidirler.
Aileler çocuklarda uzun süren burun akıntısı, kulak çekiştirme, horlama, gece huzursuzluğu ve işitmede gerileme konusunda çocukları yakından izlemelidirler.
Yetişkinlerde sinüzit ve kronik geniz akıntısı daha sık görülür. Bu şikayetlerin eşlik ettiği enfeksiyonların ihmal edilmesi durumunda kronikleşebileceği akılda tutulmalıdır.
*Bu yazı Amerikan Hastanesi katkılarıyla hazırlanmıştır.