İklim değişikliğinin etkilerinin her geçen gün daha keskin bir şekilde hissedildiği bir dönemde yaşıyoruz. İçinde bulunduğumuz dönem, hem bireysel hem de toplumsal sürdürülebilirlik adımlarına ihtiyaç duyuyor. Bu noktada da cesur ve inovatif çözümlerle global çevresel sorunlara odaklanan girişimler ön plana çıkıyor. Bu girişimler, çeşitli teknolojilerle karbon ayak izini azaltarak çevresel dayanıklılığı artırmayı hedefliyor. Bu yazımızda, pratik ve ölçeklenebilir çözümler sunarak sürdürülebilirliği somutlaştıran beş iklim teknolojisi girişimini derinlemesine inceliyoruz.
ZeroAvia
2018’de kurulmuş olan ZeroAvia, tren ve otobüsün yaklaşık beş katı karbondioksit yayan uçak yolculuğuna yoğunlaşıyor.
ZeroAvia, ulaşım sektöründe yer alan bir iklim teknolojisi girişimi olarak karşımıza çıkıyor. Spesifik olarak havacılığa odaklanan bu girişim, uçak yolculuklarına bağlı karbon ayak izini azaltmayı hedefliyor. Girişim, hedefi doğrultusunda mevcut ticari uçaklar için tam hidrojen elektrikli motorlar geliştiriyor. Ayrıca, girişimin hidrojen elektrikli hava taşımacılığı uygulamaları için hidrojen ve elektrikli itici güç bileşenleri sunduğunu da belirtmeliyiz. ZeroAvia, çözümleriyle karbon ayak izini azaltmayı amaçladığı gibi maliyetleri düşürmeyi ve daha sessiz bir ulaşım sektörü yaratmayı da istiyor. Girişimin 2019’da dünyanın ilk sıfır emisyonlu uçuşunu gerçekleştirdiği biliniyor. Bu uçuş 6 kişilik kapasiteye sahip bir uçakla gerçekleştirilmiş olsa da sürdürülebilir bir havacılık sektörü için önemli bir adım olarak o dönemde kendisini belli etti.
Seri D finansmanda bulunan ZeroAvia, son yatırım turunda 150 milyon dolarlık bir yatırım alarak toplam fon miktarını 297 milyon dolara ulaştırdı. Girişim, teknolojisi aracılığıyla 2040’ta 200’den fazla insan kapasitesine sahip uçakların sıfır emisyonlu uçuşlar gerçekleştirmesini hedefliyor.
CarbonCapture
2019 kuruluşlu CarbonCapture, Dünya Ekonomik Forumu tarafından 2023’te Teknoloji Öncüsü Ödülü’ne layık görülen bir girişim olarak karşımıza çıkıyor.
CarbonCapture, DAC olarak bilinen doğrudan hava yakalama teknolojisine yenilikçi bir perspektifle yaklaşıyor. Bu iklim teknolojisi girişiminin DAC sistemleri, soğutulduğunda atmosferdeki karbondioksiti emen ve ısıtıldığında da serbest bırakan katı sorbentler kullanıyor. Bu sayede, yakalanan karbondioksit daha sonra kalıcı olarak yer altında depolanabiliyor ya da sürdürülebilir yakıtlar, düşük karbonlu beton veya diğer değerli endüstriyel ürünlerin yapımında kullanılabiliyor. Buna ek olarak, bahsi geçen sistemler havadan damıtılmış temiz suyu da yakalayarak ikili bir işlevsellik sunuyor.
Seri A finansmandaki CarbonCapture, son yatırım turunda 90 milyon dolarlık bir yatırım alarak toplam fon miktarını 134 milyon dolara yükseltti. Microsoft, Meta ve Shopify gibi büyük şirketlerin güvendiği girişim, tasarlayıp ürettiği DAC sistemleriyle ölçeklenebilir iklim çözümlerine imza atıyor.
Aigen
Aigen, 2020’de pestisit kullanımına bağlı hastalıklarla mücadele eden iki başarılı girişimci tarafından kuruldu. Bu girişim, gıda sektöründeki sürdürülebilirliğe yoğunlaşarak temelde günümüzdeki pestisit krizine yönelik önemli çözümler sunuyor.
Aigen, yiyeceklerde zararlı kimyasalların olmadığı bir gelecek inşa etmeyi hedefliyor. Girişim, hedefi doğrultusunda tamamen elementlerle çalışan dünyanın ilk yapay zeka destekli tarımsal robotik hizmetini sunuyor. Bu hizmet, hem çiftçilerin huzur içinde işlerini yapmalarına hem de tüketicilerin pestisitlerden korkmadan satın aldıkları meyve ve sebzeleri yemelerine yardımcı oluyor. Aigen’in otonom robotları, herbisitlere karşı dirençli yabani otları hassas toprak vuruşlarıyla ortadan kaldırıyor. Bu robotlar sayesinde tarımda kimyasal maddelerin kullanımına olan bağımlılığın önüne geçiliyor ve tarımsal verimlilik artırılıyor. Aynı zamanda, girişimin teknolojisi sayesinde gıda sektörüne daha başlangıç noktasında sürdürülebilir bir bakış açısıyla yaklaşılabiliyor.
Toplam fon miktarı 18.1 milyon dolar olan Aigen, ‘’yapay zeka destekli tarım’’ kavramını ortaya atarak iklim teknolojisi alanındaki konumunu her geçen gün sağlamlaştırıyor.
NovaSpark Energy
2022 kuruluşlu NovaSpark Energy, havacılık, savunma ve enerji sektörlerinde ön plana çıkıyor.
NovaSpark Energy, dünyanın ilk mobil hidrojen üretim mikro şebekesini ve yakıt sistemini tanıtmış iklim teknolojisi girişimi olarak biliniyor. Bu girişim, güç üretimini ve enerjiye erişimi kökten değiştiren bir anlayışı benimsiyor. Sıfır emisyonla temiz elektrik üreten girişim, geliştirdiği hidrojen jeneratörleriyle fosil yakıtlara olan bağımlılığı önemli ölçüde azaltıyor. Girişim, geleneksel enerji altyapısından farklı olarak uzak ve yetersiz hizmet alan bölgelere ölçeklenebilir ve taşınabilir enerji çözümleri sunuyor. Bu sayede, hayvanlardan bitkilere kadar tüm canlılara zarar veren dizel jeneratörlere ve kapsamlı şebeke genişletmelerine olan ihtiyaç azaltılıyor. Aynı zamanda, girişimin yalnızca su buharı yayan jeneratörleri sayesinde elektriğe erişimin hayati önem taşıdığı doğal afetler gibi acil durumlarda temiz ve sürdürülebilir bir şekilde enerjiye ulaşılıyor.
Toplam fon miktarı 200 bin dolar olan NovaSpark Energy, uluslararası iş birlikleri yaparak dünya çapında temiz enerjiye geçişi hızlandırmayı amaçlıyor.
Sandbox Carbon
2022’de kurulmuş olan Sandbox Carbon, çözümüyle emisyonları azaltmanın çöpü dışarı çıkarmak kadar kolay olduğunu belirtiyor.
Sandbox Carbon, Carbon Dumpster isimli bir teknoloji geliştiriyor. Bu karbon yakalama teknolojisi, temelde küçük ve orta ölçekli işletmelere hitap ediyor. Girişimin çözümü, kazan, fırın, davlumbaz ve jeneratör gibi emisyon kaynaklarına bağlanarak atmosfere ulaşmadan önce karbondioksiti yakalıyor. Bir çöp ve geri dönüşüm hizmeti gibi çalışan bu teknoloji, inşaat sahalarında, ticari binalarda, jeneratörlerin bulunduğu lokasyonlarda ve fosil yakıtların kullanıldığı her yerde kullanılabiliyor.
Toplam fon miktarı 180 bin dolar olan Sandbox Carbon, elektrifikasyondan ve hidrojenden daha düşük dağıtım ve işletme maliyetine sahip ölçeklenebilir sistemiyle iklim teknolojisi alanında ön plana çıkıyor.
Kaynak: TechRound, Visible, Crunchbase, PitchBook, Tracxn
İlginizi çekebilir: Sürdürülebilirlikte öne çıkan 2025 wellness trendleri