Gotu kola nedir, faydaları nelerdir: Kadim bitkinin modern bilimle buluşması

Bitkisel tıbbın yükselişiyle birlikte doğanın sunduğu mucizeler yeniden keşfediliyor. Bu bitkiler arasında en dikkat çekici olanlardan biri de centella asiatica, yani bilinen adıyla gotu kola. Özellikle zihinsel denge, stres yönetimi ve cilt sağlığı üzerindeki etkileriyle modern wellness dünyasının da gözdesi haline geldi. Peki Gotu kola nedir? Hangi alanlarda kullanılır? Ve bilimsel çalışmalar bu konuda ne söylüyor?

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.

Tarihçesi ve kullanım alanları

Gotu Kola, başta Hint, Çin ve Endonezya tıbbında olmak üzere, binlerce yıldır geleneksel şifa uygulamalarında kullanılmaktadır. Ayurveda’da beyin fonksiyonlarını destekleyici bir tonik olarak geçer; Çin tıbbında ise uzun ömür bitkisi olarak bilinir.

Modern bilim bu geleneksel bilgileri destekliyor. NCBI’de 2011 yılında yayımlanan kapsamlı derleme çalışmasında Gotu Kola’nın farmakolojik etkileri şu başlıklarda incelenmiştir:

Nöroprotektif (beyin koruyucu) etkiler
Antioksidan ve anti-inflamatuvar özellikler
Cilt yenileme ve yara iyileştirme potansiyeli
Damar güçlendirici ve venöz dolaşım desteği

Zihin ve hafıza üzerindeki bilimsel etkiler

Gotu Kola’nın özellikle hipokampus bölgesindeki sinaptik iletişimi artırarak öğrenme ve hafıza fonksiyonlarını geliştirdiği görülmüştür. Hayvan deneylerinde ve insan çalışmalarında:

Kısa süreli bellek performansında artış,
Dikkat süresinde iyileşme,
Anksiyete belirtilerinde azalma tespit edilmiştir.

Bu etkiler, Gotu Kola’daki triterpenoid bileşikler (özellikle asiaticoside ve madecassoside) sayesinde gerçekleşir.

Stres, depresyon ve anksiyete üzerine etkileri

NCBI çalışmasında, Gotu Kola’nın merkezi sinir sistemini yatıştıran etkiler gösterdiği belirtilmektedir. Özellikle:

Kortizol (stres hormonu) seviyelerini dengelediği,
GABA aktivitesini artırarak sakinleştirici etki yarattığı,
Uyku kalitesini iyileştirdiği belirlenmiştir.

Gotu Kola, adaptojen özellikleri sayesinde vücudun stres yanıtını düzenlemeye yardımcı olur.

Cilt sağlığı, dolaşım sistemi ve doku yenilenmesi

Güzellik ve cilt bakım dünyasında Gotu Kola’nın popülerliği boşuna değil. Araştırmalar, bu bitkinin:

Kolajen üretimini artırdığını,
Yara iyileşmesini hızlandırdığını,
Varis ve selülit görünümünü azalttığını,
Kılcal damar duvarlarını güçlendirdiğini ortaya koyuyor.

Bu nedenle Gotu Kola hem içten takviye hem de dıştan krem/serum formuyla cilt yenilenmesinde aktif rol oynar.

Kullanım şekli ve uyarılar

Nasıl kullanılır?

Çay: Kurutulmuş yaprakları demleyerek
Kapsül/tablet: Günde 250-500 mg dozlarda
Topikal: Krem, losyon, serum formları

Dikkat edilmesi gerekenler:

Hamilelik ve emzirme dönemlerinde doktor onayı gereklidir.
Yüksek dozda uzun süreli kullanım karaciğer üzerinde yük oluşturabilir.
Kan inceltici ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır.

Zihin, cilt ve denge için doğadan gelen bilgelik

Gotu Kola, geçmişi binlerce yıla dayanan kadim bir şifa kaynağı. Bugün hem bilimsel hem holistik çevreler tarafından desteklenmesi, onun potansiyelini bir kez daha gözler önüne seriyor. Stresli şehir hayatında hem zihni toparlamak hem bedeni arındırmak hem de ciltte ışıltı yaratmak isteyenler için eşsiz bir destek.

Ancak her bitkisel içerikte olduğu gibi, kişisel sağlık durumuna göre dikkatli ve bilinçli kullanılmalıdır.

Kaynak: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/

İlginizi çekebilir: Kara hindibanın faydaları nelerdir?