Yapmaması gereken bir şeyi rasyonelleştirmek, kendimizi iyi hissetmek için zaman zaman başvurduğumuz bir yöntem. Özellikle de söz konusu alışveriş yapmak, gereksiz para harcamak olduğunda… Zaman zaman hepimiz para harcamanın ve alışverişin büyüsüne kapılıp, kendimize akıllıca bahaneler üretiyoruz ve yaptığımız aşırı harcamalar için kılıf hazırlıyoruz. Oysa artık bu bahanelere bir son verip, fazla para harcama alışkanlığına “dur” demek gerekiyor.
İşte gereksiz yere alışveriş yaparken kendimize söylediğimiz bahaneler ve bunları durdurmanın yolları:
“Ben bunu hak ettim”
Ofiste geçirilen uzun ve zorlu bir günün ardından veya büyük bir projeyi tamamladığınızda, kendinizi en sevdiğiniz mağazaya atıp, altından kalkamayacağınız bir harcama mı yapıyorsunuz? Bu tür durumlarda yaptığınız harcama ilk başta size ödül gibi gelebilir. Ancak zaman geçip de bu harcamanın aslında üstesinden gelemeyeceğiniz bir şey olduğunu fark ettiğinizde “Ödül bunun neresinde?” soruları sormaya başlarsınız.
Yaptığınız çalışmadan ötürü bir ödülü hak ettiğinizi düşünüyorsanız, bu daha az stres ve daha fazla mutluluktur. Para harcamadan da kendinizi ödüllendirmenin birçok yolu var. Rutininizi bozabilir, bir arkadaşınızla yürüyüşe çıkabilir, sevdiğiniz bir film izleyebilirsiniz. Bir şey almayı planlarken “Ben bunu hak ettim” tuzağına düşerseniz, birkaç dakika durun ve sahip olduğunuz şeylere şükredin. Bu duygu, “Ben bunu hak ettim” bahanesine teslim olmamanızı kolaylaştırır.
“İndirimdeydi”
Bir şeyin fiyatının her zamankinden daha ucuz olması, onu satın almak için harika bir bahane olabilir. Oysa bu, satış ve pazarlama uzmanlarının satın alma eğilimini kolaylaştırmak için başvurdukları bir numaradan başka bir şey değil. 2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bu tür indirim tuzaklarına “hayır” demenin tek yolu onlardan uzak durmak. Eğer bunu başaramıyorsanız, kendinize şu 3 soruyu sorun:
– Buna ihtiyacım var mı?
– İndirimde olmasaydı bunu alır mıydım?
– Bunu satın alacak güce sahip miyim?
Bu soruların üçüne de “evet” yanıtı veremiyorsanız, elinizdeki yavaşça yerine bırakın ve bulunduğunuz mağazadan dışarı çıkın.
“Nasıl olsa alacaktım”
İndirimde olan bir şeye gerçekten ihtiyacınız varsa ancak onu karşılayacak paranız yoksa, belki bu durumda kredi kartınıza borçlanarak onu satın almayı tercih edebilirsiniz. Ancak hepimiz aslında kendi kendimize yalan söyleme konusunda ne kadar usta olduğumuzu çok iyi biliyoruz. Çoğu zaman istediğimiz bir şeye, zaten ihtiyacımız olduğunu söyleyerek kendimize satın alma bahanesi sunmuş oluyoruz. İstekler ve ihtiyaçlar arasındaki farkı anlayabilmek için kendinize bir bekleme süresi tanıyın. Satın almadan önce 24 saat bekleyin. Böylelikle isteklerinizle ihtiyaçlarınız arasındaki farkı daha iyi anlayabilirsiniz.
“Geçen ay çok tutumlu davrandım, o yüzden şimdi bunu alabilirim”
Taksi yerine otobüse binmek, en sevdiğiniz kahveciden latte almak yerine ofisteki filtre kahveye talim etmek, arkadaş buluşmalarında tek bir içecekle idare etmek için kendinizi zorluyorsanız, ertesi ay daha fazla harcamak için kendinize bahane üretiyor olabilirsiniz. Aslında bu, sağlıksız bir biçimde çok sıkı diyet yapanların alışkanlıklarına benziyor. Eğer kendi bütçenize göre harcama yapabilmek için kendinizi aşırı strese sokuyorsanız ve daha sonra normale döndüğünüzde yine aşırı harcama eğilimine sahip oluyorsanız, hiçbir zaman finansal açıdan ileri gitmeniz mümkün olmaz. Kendinize uzun vadeli bir bütçe veya harcama planı yapmalısınız. Bu planı yaparken de kendinizi sıkıştırılmış, baskı altında hissetmemelisiniz.
“Hazır tatildeyken harcayabilirim”
Tatillerde düşünmeden hareket etmek, kutlamalar yapmak, sevdiklerinize hediyeler almak harika hissettirebilir. Ancak tatillerde yapılan yüksek harcamaların, tatil dönüşünde ciddi sonuçları olabilir. Hediye alarak sevdiklerinizi mutlu etseniz bile, onlar sizi borç içinde gördükleri zaman daha büyük bir üzüntü içine girerler. Bu bahaneden kurtulmanın en iyi yolu, tatillerde en çok para harcadığınız şeylerin neler olduğunu tespit etmekten geçiyor. Daha sonra bu yüksek harcama kalemlerini, daha uygun bütçeli harcamalarla değiştirebilirsiniz.
Kaynaklar:
Wisebread
Business Insider
İlginizi çekebilir: Akıllıca alışveriş yapmanın tüyoları neler?