Farkındalık meditasyonu neden bu kadar etkili?

Aslında kökeni çok eskiye dayanan meditasyon, özellikle de farkındalık meditasyonu son yıllarda gittikçe popüler olmaya başladı. Öyle ki bugün ABD’deki yetişkinlerin yüzde 8’i ve çocukların yüzde 1,6’sı bu meditasyon türünü en az bir kere denediklerini söylüyor.

Farkındalık meditasyonunun bu kadar popülerleşmesi elbette bir tesadüf değil; bunun nedeni farkındalık meditasyonunu faydalarının gerçekten etkili olması ve bilimsel kanıtlara dayanması.

İlgili yazı: Öncesi ve Sonrası: Bir ayda meditasyonun fiziksel etkileri

Farkındalık meditasyonu nedir?

Meditasyon; kendinin farkında olmak ve anı yaşamak amacıyla beden ile zihin arasındaki iletişimi artırma pratiğidir. Çok çeşitli meditasyon teknikleri olmasına rağmen en çok bilinenleri vipassana, transandantal meditasyon ve farkındalık meditasyonudur. Birçok meditasyon tekniğinin kökeni, dini veya ruhani pratiklere dayanmasına rağmen günümüzde bu geleneksel unsurlardan bağımsız olarak uygulanıyor.

Farkındalık meditasyonu ise hem tek başına hem de diğer meditasyon teknikleriyle birlikte uygulanabilir. Farkındalık meditasyonu genellikle “Özel bir şekilde, bilerek yaşadığınız anca kalmaya ve hiçbir yargıda bulunmamaya dikkatinizi yoğunlaştırma çabası” şeklinde bilinir.

Farkındalık meditasyonu hangi alanlarda etkilidir?

Farkındalık meditasyonu pek çok sağlık sorunu üzerinde etkili olmakla birlikte en çok stresi azaltmada etkisini gösterir. Stres, beynin prefrontal korteks denilen bölümündeki aktivitenin azalmasıyla ortaya çıkar. Farkındalık meditasyonu ise bu bölümde bilinçli bir düşünme aktivitesi yaratarak stresin oluşturduğu ortamı tersine çevirir. Bu yüzden düzenli farkındalık meditasyonu yapan kişilerde stres hormonu olarak bilinen kortizol seviyesi düşüktür.

İlgili yazı: Partnerinizle mutlak mutluluğu yakalama fırsatı: Çift meditasyonu

Farkındalık meditasyonunun anksiyete ve depresyon üzerindeki etkisi

Farkındalık meditasyonu ruh sağlığını doğrudan etkiler. Anksiyete kronik, abartılı ve kontrol edilemeyen bir endişe durumunu ifade eder. Maalesef hastaların yüzde 60’ını ilaç ve psikoterapi gibi konvansiyonel tedavi yöntemleriyle iyileştirmek mümkün değildir. Araştırmalar bu noktada farkındalık meditasyonunu işe yaradığını gösteriyor. Yapılan bir araştırma kapsamında anksiyeteden şikayetçi 89 hastanın bir bölümüne 8 hafta boyunca farkındalık meditasyonu programı uygulanmış, bir bölümüne ise 8 hafta boyunca stresle mücadele eğitimi verilmiş. 8 haftanın sonunda Hamilton Anksiyete Ölçümüne göre yapılan değerlendirmelere göre her iki grupta da iyileşme olduğu tespit edilmiş ancak farkındalık meditasyonu yapan gruptakilerdeki iyileşmenin çok daha fazla olduğu anlaşılmış.

Söz konusu depresyon olduğunda da benzer sonuçlar ortaya çıkıyor. Klinik depresyon genellikle moral bozukluğu, günlük aktivitelerden kaçınma şeklinde tanımlanır. Yapılan araştırmalar, farkındalık meditasyonunun depresyon tedavisinde pek çok başarılı sonuç ortaya koyduğunu gösteriyor. Ancak buradan depresyonla mücadele eden kişilerin antidepresan ilaçları bırakması gibi bir sonucu çıkarmamak lazım. Meditasyon her zaman ilaç tedavisine eşlik eden terapi gibi alternatif ve ilaca eşlik eden bir yol olarak görülmeli.

İlgili yazı: Bedeninizin sesini dinlemenin yolu

Farkındalık meditasyonunun kilo kaybı üzerindeki etkisi

Son 35 yılda tüm dünyada obezite oranı iki katından fazla bir artış gösterdi. Birçok uzman bu konuda önleyici tedavi yöntemleri araştırıyor. Yapılan çalışmalar ise farkındalık meditasyonunun stresi azaltma özelliği sayesinde strese bağlı yeme bozukluğunu ciddi oranda azalttığını gösteriyor. Aynı zamanda farkındalık meditasyonu açlık ve doyma belirtilerinin farkına varma, bilinçli beslenme algısını yerleştiriyor.

Farkındalık meditasyonunun metabolik risk faktörleri üzerindeki etkisi

Metabolik risk dediğimiz şey, kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet riskini artıran bir grup semptomu ifade eder. Eğer alttaki belirtilerden en az 3 tanesi sizde varsa, metabolik sendromunuz var demektir:

– Kadınlar için 88 cm, erkekler için 102 cm’den kalın bel çevresi
– Yüksek trigliserid
– Yüksek açlık kan şekeri
– Yüksek tansiyon

Yapılan çalışmalar, düzenli olarak farkındalık meditasyonu yapan kişilerde bu metabolik sendromların daha az görüldüğünü ortaya koyuyor. Örneğin 194 obez yetişkinin katıldığı bir araştırma kapsamında ilk gruba diyet ve egzersiz önerileri verilirken ikinci gruba diyet, egzersiz ve farkındalık meditasyonu önerileri verildi. 12 ayın sonunda farkındalık meditasyonu yapan grubun açlık şekerinin düzene girdiği tespit edildi. Bunun gibi başka araştırma sonuçları olmakla birlikte meditasyonla metabolik semptom arasındaki ilişki henüz çözülebilmiş değil.

İlgili yazı: Teknolojiden yardım alarak eriyoruz: En iyi meditasyon uygulamaları

Günümüzde sağlığımızı tehdit eden en önemli unsurlardan biri stres. Farkındalık meditasyonu da tam olarak bu noktaya temas ettiği için birçok sağlık problemiyle mücadelede etkili bir yol olarak biliniyor. Sadece sağlık problemi değil, hamilelik gibi strese yol açan dönemlerde de etkili bir yöntem olarak görülüyor. Eğer siz de farkındalık meditasyonuyla ilgilenmek istiyorsanız ancak bunu nasıl yapacağınızı bilemiyorsanız başlangıç için online kaynaklara göz atabilir veya bir uzmandan destek alabilirsiniz.

Kaynak:
The Mind Unleashed