Etik yatırım: Girişimcilerin geçmişi, yatırım kararlarında önemli rol oynuyor

“Etik” sözcüğü bir ahlaki prensipler bütünü, belli bir grup ya da kültür tarafından herhangi bir işi yaparken uygulanan kurallar ve yapılan doğru ve yanlışların ardındaki niyet ile sonuçları olarak tanımlanıyor. Neyin etik olduğu ve neyin olmadığı felsefi bir tartışma konusu iken, finansal konularda bu durum daha öznel bir hal alıyor.

Etik yatırım nedir?

Etik yatırım, dünyayı olumlu yönde etkileyen (ya da en azından, olumsuz yönde etkilemeyen) şirketlerin finansal olarak desteklenmesi anlamına geliyor. Etik kurallara önem veren yatırımcılar, hedeflerine kendi ahlaki değer ve prensipleri ile çakışmayan yatırımlar yaparak ulaşmaya dikkat ediyorlar.

Ahlaki değerler ve inançlar kişiden kişiye değişse de, yatırım etiğinden bahsederken öne çıkan birkaç nokta mevcut. Bir sektörde tekel olmak, sağlıklı bir rekabet ortamından bahsedilemediğinden ötürü bazı şirketler için haksız kazanç olarak algılanabiliyor ve etik dışı bulunabiliyor. Çevresel sorumluluk; örneğin nükleer enerji yerine yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleyen yatırımlar dünyaya faydalı olması açısından etik olarak değerlendiriliyor. Elbette tüm yatırım alanları bu kadar açık bir fayda/zarar dengesi sağlamıyor: Tıbbi açıdan elde edilecek sayısız faydaya rağmen kök hücre araştırmalarını desteklemenin büyük bir kitle tarafından dini inançları sebebiyle etik dışı görülmesi, gibi.

Para çağının sorusu: Yatırımcılar ne ister?

Kadınların ve erkeklerin ne istedikleriyle ilgilenmeyi bir kenara bırakıp dünyaya bir finansal dergi kapağından bakacak olursak, yatırımcıların ne istediklerini anlamak için, destekleyecekleri projelerde hangi noktalara dikkat ettiklerini gözlemlememiz gerekir.

Baylor University tarafından yapılan ve Kasım 2014’te yayınlanan bir araştırma, 144 tecrübeli yatırımcıdan alınan yaklaşık 550 yanıtı toparlıyor ve girişimcileri uslu olup olmadıklarının gözetlendiği konusunda uyarıyor. Araştırma ekibinden Matthew S. Wood, daha önceki araştırmaların hep yatırımcının nasıl seçildiği konusuna odaklandığını belirterek ekliyor: “Şimdiye kadar pek çok yatırımcının, kendisine gelen teklife neden olumsuz yanıt verdiği yeterince incelenmedi. Bizim araştırmamız, bu reddetmenin ardında etik itibarın olduğunu ortaya koyuyor.”

Biri girişimcileri gözetliyor

Yatırım etiği konusunda yapılan bu araştırmanın belli başlı sonuçları ise şu şekilde:

• Yatırımcılar, geçmişte iş etiğine uygun davranışlarıyla dikkat çekmiş olan girişimcileri desteklemeyi tercih ediyorlar. Finansal konular giderek daha şeffaf ve kamuya açık bir hal aldıkça, girişimcilerin davranışlarına daha da çok dikkat etmeleri gerekiyor.
• Girişimciler, yazılı etik kurallara uyduklarını duyurmalı ve yatırımcı arayışında, projelerini masaya yatırırken kendi geçmişlerinin de göz önünde bulunacağını unutmamalılar.
• Yatırımcılar geçmişte etik davranışlar sergilememiş girişimcileri her zaman reddetmeyebilirler. Hedeflerinde başarısız ya da iflasın eşiğinde olan bir şirket, girişimcinin etik itibarı ile daha az ilgilenerek, ortaklık kurmaya daha yatkın olabilir.

Kaynaklar: 

–       http://www.sciencedaily.com/releases/2014/11/141125153915.htm

–       http://www.investopedia.com/articles/basics/13/ethics-of-investing.asp

–       http://www.investopedia.com/university/ethical-investing/