Dengeli ve bilinçli beslenmek uzun vadede yaşam kalitesini artırmakla kalmaz kısa sürede cildinizde ve ruhsal durumunuzda gözle görülür değişikliğe de neden olur. Kimyasal gıdaların insan yaşamını tehdit ettiği bu dönemde dengeli beslenmek sanıldığı kadar kolay değil. İş/okul hayatı derken öğün atladığımız ya da atıştırmalıklarla günü geçiştirdiğimiz zamanlar olabiliyor. Tükettiğimiz besinler hakkında bilinçlenmek atmamız gereken en önemli adım. Öncelikle günlük almamız gereken vitamin, karbonhidrat, protein miktarını yaş ve kilomuzla doğru orantılı hesaplayarak dengeli beslenme için başarılı bir başlangıç yapabiliriz. Biz de bu yazımızda Uplifers olarak E vitamini konusunu ele aldık ve E vitamini nedir, hangi besinlerde bulunur, E vitamini eksikliğinde neler olur sorularının cevaplarına yer verdik.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
E vitamini nedir?
Işığa karşı oldukça güçlü olan, pişme ve bozulmanın görülmediği etkili bir antioksidandır. Kızartma yöntemiyle besinlerdeki E vitamini bozulur. E vitamini çoklu doymamış yağ asitlerinin oksidasyonla zarar görmesini engeller ve serbest radikalleri yok eder bu nedenle gıda ve kozmetik ürünlere eklenir.
Bilinen en doğru yol vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri gıdalar aracılığıyla almaktır; fakat günümüz koşullarında bu durum pek de mümkün olamıyor. Bu nedenle E vitamini kapsüllerini bakım rutinimizde kullanabilir ya da ilaç olarak tüketebiliriz.
E vitamini ne işe yarar?
Genellikle cilt sağlığına olan faydalarıyla bilinen E vitamini çeşitli sağlık sorunlarını önleme ve tedavi sürecine destek olmak konularında da oldukça fayda sağlıyor. İşte E vitaminin faydaları:
- Kırmızı kan hücre oluşumuna yardımcı olur,
- Kalp sağlığı açısından hasar yaratabilecek etkenlere karşı koruyucu görev üstlenir,
- Alzheimer hastalığının etkisini azaltmaya yardımcı olur,
- Hamilelik döneminde büyüme ve gelişme için etkili rol oynar,
- Diyabet hastaları için faydalı yapıya sahiptir; diyaliz ve radyasyon gibi bazı tıbbi tedavilerin yan etkilerini azaltır,
- Hormonları dengelenmesine yardımcı olur,
- Kalıtsal hastalıkları önlemek için kullanılabilir (astım, deri hastalıkları vs.),
- Cilt yaralarının çabuk iyileşmesini, cildin parlak bir görünüm kazanmasını ve kırışıklıkların azalmasını sağlar,
- Fiziksel dayanıklılığı ve kas kuvvetini artırmaya destek olur,
- Bağışıklık sistemini güçlendirir,
- Damar sertleşmesine ve tıkalı damarlara bağlı gerçekleşen bacak ağrılarına iyi gelir,
- Yüksek tansiyonun dengelenmesine yardımcı olur,
- Cilt kanserine karşı koruyucu görev üstlenir,
- Cildin yağ dengesini korurken cildi kirlerden arındırır,
- Egzama ve sedef hastalığına iyi gelir ve cilt kuruluğuyla mücadele eder,
- Dudak çatlaklarına iyi gelir, nemlendirir.
E vitamini hangi besinlerde bulunur?
Neredeyse çoğu besinin içerisinde belli miktarda E vitamini bulunmaktadır, özellikle ay çekirdeği E vitamini açısından diğer besinlere göre daha zengindir. Bitkiler ve kuruyemişler içeriğinde yeterli oranda E vitamini barındırır. Örneğin, günde bir avuç fındık yemek günlük E vitamini ihtiyacınızı karşılamanıza yardımcı olabilir. E vitamini içeriğine sahip diğer besinleri ise yumurta sarısı, soya, ton balığı, fındık, ceviz, portakal, mandalina olarak sıralamak mümkün. Ayrıca ıspanak, fıstık ezmesi, kanola yağı, kuşkonmaz, mango, buğday tohumu yağı, kivi ve domates besinlerinde de E vitamini bulunur. Ancak, alerji durumlarında bu besinlerin tüketilmemesi önerilir. Bu nedenle herhangi bir besin alerjiniz varsa dikkatli olmanız da ve doktorunuza danışmanız da fayda var.
E vitamini ampulü
E vitamini ampulü cilt bakımında sıklıkla tercih edilen bir ürün olarak karşımıza çıkar. Genellikle dudaklardaki kurulukları gidermek ve tırnakları, tırnak etlerini güçlendirmek için kullanılır. Ayrıca topuklara bakım yapmak ve sağlıklı saç derisine kavuşmak için de tercih edilir, nemlendirici özelliği ile sağlıklı bir cilt görünümünün kazanılmasına yardımcı olur. Cildin canlanmasını destekler.
E vitamini kapsülü
E vitaminini oral bir takviye olarak almak için kapsül kullanılabilir. Eksikliği durumunda uzman doktor tarafından E vitamini kapsülü reçete edilebilir, en doğru kullanım sıklığı ve dozu için mutlaka doktor kontrolünde alınması gerekir.
E vitamini günlük doz miktarı
“National Academy of Sciences” verisine göre günlük doz miktarı şu şekildedir:
- 0-6 Ay Arası: 4 mg
- 6-12 Ay Arası: 5 mg
- 1-3 Yaş Arası: 6 mg
- 4-8 Yaş Arası: 7 mg
- 9-13 Yaş Arası: 11 mg
- 14 Yaş ve Üzeri: 15 mg
- Gebelik Dönemi: 15 mg
- Emzirme Dönemi: 19 mg
Günlük doz miktarının aşılması durumunda olumsuz yan etkiler meydana gelebilir.
E vitamini takviyeleri ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler
Tüm takviyelerde olduğu gibi E vitamini kullanımında da dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:
- E vitamini, havaya, sıcaklığa ve ışığa maruz kaldığında potansiyelini kaybeder. Bu nedenle, takviyeleri karanlık ve serin bir yerde saklamanız gerekir,
- Kemoterapi ilaçları birlikte alındığında yan etkiler meydana gelebilir, doktora danışmadan kullanılmamalıdır.
- E vitamini mineral yağ kullanırken alındığında yan etkiler görülebilir,
- Kan inceltici veya aspirin kullanan kişiler E vitamini takviyelerini sadece doktor gözetiminde almalıdır,
- E vitamini yağda çözünür olduğundan en iyi tüketimi yağ içeren bir yemekle birlikte alınmasıdır,
- Nöbet ilaçları, çinko ve balık yağlarından etkilenebilir; bu nedenle birlikte kullanılmamalıdır.
E vitamini eksikliği
E vitamini eksikliği genellikle nadir görülür ve daha çok prematüre bebeklerde ya da çeşitli genetik bozuklukların olduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Kistik fibroz ve Crohn hastalığı da dahil olmak üzere yağ emilim bozukluğu ile ilişkili tıbbi durumları olan kişiler yüksek risk altında olabilirler. Ayrıca, abetalipoproteinemi gibi bazı nadir kalıtsal hastalıkları olanlarda E vitamini eksikliği görülme olasılığı daha yüksektir. Anoreksiya nervoza hastaları gibi yeme bozukluğuna sahip kişilerde de yetersiz beslenme nedeniyle E vitamini eksikliği ortaya çıkabilir.
E vitamini eksikliği belirtileri
E vitamini eksikliği belirtileri arasında ilk olarak göze çarpabilecek semptom cilt sorunları ve saç dökülmesi olarak karşımıza çıkar. Cilt renginin soluk olması, saçların normalden daha sık ve yoğun dökülmesi, kaslarda ağrı, uyuşma ve karıncalanma hissi belirtiler arasında yer alır. Koordinasyon zorluğu, odaklanma güçlüğü ve görme sorunları da eksikliğin önemli belirtilerindendir. Tüm bu semptomlar E vitamini eksikliği belirtileri olabileceği gibi farklı bir sağlık sorunundan da kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle belirtilerin nedenini öğrenmek ve uygun tedavi sürecine başlamak için mutlaka bir uzman doktora danışmanız gerekir.
E vitamini fazlalığı
E vitamini çok yüksek dozlarda verildiğinde, vücudun kan pıhtılaşma kabiliyetine müdahale edebilir ve zaten kan inceltici reçete alan kişiler için risk oluşturabilir. Beslenme yoluyla yüksek doz E vitamini almak pek mümkün değildir ama takviyeler buna neden olabilir. Hamile kadınlarda E vitamini fazlalığı fetus için zararlı olabilir. Ayrıca diyabet ve kalp rahatsızlıkları olan kişilerin de dikkat etmesi gerekir. Yüksek doz alınmasında durumunda prostat büyümesi, mide krampları, bulanık görme gibi olumsuz yan etkiler meydana gelebilir. Bu nedenle doktor kontrolünde takviyelerin alınması önerilir.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.
Kaynak: healthline, webmd
İlginizi çekebilir: K vitaminini küçümsemeyin: Hangi besinlerde bulunur ve faydaları nelerdir?