C vitamini bugünlerde oldukça popüler vitaminlerden birisi… C vitamininin COVID-19 konusunda da yardımcı olabileceği ile ilgili tartışmalar gündemde. Doktorlar ve araştırmacılar yüksek doz intravenöz (IV) C vitamininin yeni koronavirüs üzerindeki etkilerini araştırırken, belirtmek gerekir ki C vitamini de dahil hiçbir takviye COVID-19’u önleyemez veya tedavi edemez.
Bu yazımızda C vitamininin ne olduğunu, bağışıklığı nasıl etkilediğini, hastane ortamında COVID-19 tedavisi için nasıl denendiğini ve oral takviye almanın faydalı olup olmadığını gözden geçireceğiz.
C vitamini nedir?
C vitamini, vücudunuzda çeşitli rolleri olan temel bir mikrobesindir. Güçlü bir antioksidandır, yani vücudunuzdaki serbest radikaller olarak adlandırılan kararsız bileşikleri nötralize edebilir ve bu bileşiklerin neden olduğu hücresel hasarı önlemeye veya tersine çevirmeye yardımcı olabilir.
Ayrıca birçoğu bağışıklık sağlığıyla ilişkili bir dizi biyokimyasal sürece dahil olmaktadır. C vitamini için Günlük Değer (DV) günde 90 mg’dır, ancak emziren kadınların fazladan 30 mg’a ihtiyacı vardır ve sigara içenlerin günde fazladan 35 mg’a ihtiyacı vardır. Çeşitli meyve ve sebzeleri yediğiniz sürece C vitamini ihtiyacınızı diyetinizle karşılamak oldukça kolaydır. Örneğin, tek bir portakal günlük gereksinimin %77’sini sağlar ve 1 bardak (160 gram) pişmiş brokoli de yaklaşık %112’sini sağlar.
Bağışıklığı nasıl etkiler?
- C vitamini bağışıklık sistemi sağlığımızı çeşitli şekillerde etkiler. Antioksidan aktivitesi, iltihabı azaltarak bağışıklık fonksiyonunuzu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
- C vitamini ayrıca kolajen üretimini artırarak cildinizi sağlıklı tutar, cildin zararlı bileşiklerin vücudunuza girmesini önlemek için fonksiyonel bir bariyer görevi görmesine yardımcı olur.
- Derideki C vitamini ayrıca yara iyileşmesini de teşvik edebilir.
- Bu vitamin ayrıca fagositlerin, zararlı bakterileri ve diğer partikülleri yutabilecek bağışıklık hücrelerinin aktivitesini de artırır.
- Ek olarak, dolaşımdaki antikorlarınızı artıran bir tür bağışıklık hücresi olan lenfositlerin büyümesini ve yayılmasına, kanınızdaki yabancı veya zararlı maddelere saldırabilecek proteinlerin üretimine destek olur.
- C vitamini sizi soğuk algınlığı olma olasılığınızı azaltmaz, ancak soğuk algınlığını daha hızlı atlatmanıza ve semptomları daha az şiddetli geçirmenize yardımcı olabilir.
- Yüksek dozda C vitaminini ağız yoluyla, takviye şeklinde almamalısınız, aksi halde ishal gibi yan etkilere neden olabilir.
C Vitamini ve COVID-19
Çin Enfeksiyon Hastalıkları Dergisi’nde yayımlanan bir makalede, Şanghay Tabipler Birliği, hastanede yatan COVID-19’lu kişilerin tedavisi için yüksek doz C vitamini kullanımını onaylamıştır.
Kaynakta bir hastanın mekanik ventilasyon veya yaşam desteğinden uzak tutulmasına yardımcı olabilecek akciğer fonksiyonunu iyileştirmek için günlük gereksinimden daha büyük dozların IV yoluyla verilmesi öneriliyor. Ek olarak, 2019’da yapılan bir inceleme, hem oral hem de IV yüksek doz C vitamini tedavisinin yoğun bakım ünitelerine (YBÜ) kabul edilen kişilerin yoğun bakım kalış süresini %8 azalttığını ve mekanik ventilasyon süresini %18,2 kısaltmaya yardımcı olabileceğini buldu.
Bununla birlikte, C vitamininin COVID-19 tedavi planının henüz standart bir parçası olmadığını belirtmek önemlidir, çünkü kanıtlar ve çalışmalar hala eksiktir. Yüksek doz IV C vitamininin şu anda COVID-19’lu kişilerde akciğer fonksiyonunu iyileştirip iyileştiremeyeceğini görmek için test edilmesine rağmen, hiçbir kanıt yüksek dozlarda oral C vitamini takviyesinin hastalığa yardımcı olabileceğini düşündürmemektedir. Tam tersine, ishal gibi komplikasyonlara neden olabilirler.
Takviye almaya ihtiyacınız var mı?
Şu anda, COVID-19’u önlemek için oral C vitamini takviyelerinin kullanımını destekleyen hiçbir kanıt yoktur. C vitamini, diğer virüslerin neden olduğu soğuk algınlığının süresini ve şiddetini kısaltmaya yardımcı olabilir, ancak bu, COVID-19’a neden olan koronavirüs üzerinde aynı etkiye sahip olacağının garantisi değildir.
Ek olarak, C vitamini suda çözünür bir vitamindir. Suda çözünür, yani fazla miktarda vücudunuzda depolanmaz, idrarla atılır. Daha fazla C vitamini almak, vücudunuzun vitamini daha fazla emdiği anlamına gelmez. Yüksek doz C vitamini takviyeleri, ishale neden olabilir.
Ayrıca, yüksek doz C vitamini COVID-19 tedavisi için umut verici görünse de, bu dozlar son derece yüksekti ve IV yoluyla verildi, yani oral yoldan alınmadı. Ayrıca, sadece hastaneye yatmayı gerektirecek kadar ağır vakalarda verildi. En iyi seçeneğiniz, sağlıklı bir insanın ihtiyaç duyduğu tüm C vitaminini, diğer birçok besin ve antioksidan ile birlikte doğal olarak sağlayan çeşitli meyve ve sebzelerden almaktır.
Özetle;
- C vitamini, bağışıklık sisteminizin düzgün çalışmasını sağlayan önemli bir besindir.
- Şanghay Tabipler Birliği tarafından yayımlanan bir rapora göre, yüksek doz IV C vitamini, hastanede yatan COVID-19’lu hastalarda akciğer fonksiyonlarını iyileştirebilir.
- Bununla birlikte, oral C vitamini takviyelerinin COVID-19’u tedavi etmeye veya önlemeye yardımcı olacağına dair bir kanıt yoktur.
- Takviye C vitamini almak yerine, diyetinizde bol miktarda bağışıklık güçlendirici C vitamini elde etmek için çeşitli meyve ve sebzeleri yediğinizden emin olun.
- Şu anda COVID-19 için bir tedavi olmamasına rağmen, fiziksel izolasyon ve hijyen gibi önleyici tedbirler sizi hastalıktan koruyabilir.
Sağlıklı günler…
İlginizi çekebilir: Virüslere karşı bizi koruyan kalkan: Bağışıklık sistemimizi nasıl güçlendirebiliriz?