Genel olarak bağışıklık sistemimiz, hastalık yapıcı bakterilere karşı vücudunuzu savunmada önemli görevler yapar. Fakat zaman zaman bu sistem çöker ve mikroplar vücudumuzu istila eder. Peki bu duruma müdahale etmek ve bağışıklık sistemimizi güçlendirmek mümkün mü? Örneğin diyetimizi yeniden düzenlesek, bitkisel destek ve vitamin desteği almaya başlasak yani kısacası yaşam tarzımızı değiştirsek, mükemmele yakın bir bağışıklık sistemine sahip olur muyuz?
Bağışıklık sistemini güçlendirmek çok iyi ve çekici bir fikir gibi görünebilir fakat bunu yapabilmek bir çok sebepten dolayı oldukça karmaşık. İlk olarak bağışıklık sistemi isminde de geçtiği üzere tek bir birim değil, bir sistem. Yani sistemlerin düzenli işlemesi için bileşenlerinin arasında denge ve uyum olmalıdır. Bilim adamları, bağışıklık sistemindeki karışıklıkları ve bu karışıklıkların birbirleriyle olan bağlantılarını hala çözebilmiş değiller. Yaşam tarzı ile güçlendirilmiş bir bağışıklık sistemi arasında bir doğrudan bir ilişki olduğuna dair henüz kesin bir kanıt bulunmuyor.
Yine de yaşam tarzı ve bağışıklık sistemi arasındaki ilişki merak uyandırıcı ve çalışılmaya değer. Bazı araştırmacılar diyetin, egzersizlerin, yaşın , stresin, bitkisel takviyelerin ve diğer faktörlerin insan ve hayvan bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerini çalışıyor. Şaşırtıcı sonuçlar elde edilmiş olsa da ilk sonuç oldukları için temkinli yaklaşılmalı. Çünkü araştırmacılar hala bağışıklık sisteminin nasıl çalıştığını ve tepki verdiğini anlamaya çalışıyor.
Sağlıklı Yaşama Stratejisini Hayat Tarzınıza Ekleyin
İlk savunmanız ; sağlıklı bir yaşamı seçmek. Aşağıdaki yöntemlerin bağışlıklık sistemini güçlendirdiği düşünülmektedir.
• Sigara içmeyin.
• Diyetinizde mutlaka meyve, sebze ve tam buğday bulunsun. Doymuş yağlardan kaçının.
• Düzenli egzersiz yapın.
• Sizin için en uygun olan kiloya düşün ve o kiloda sabit kalın.
• Alkol kullanıyorsanız, sınırınız olsun.
• Yeterli uykunuzu alın.
• Enfekte olmamak için ellerinizi düzenli yıkayın ve etlerinizi doğru bir şekilde pişirin.
• Kendi yaşınıza ve risk gruplarınıza uygun sağlık testlerine girin.
Şüpheci Olun
Marketlerdeki veya eczanelerdeki çoğu ürün bağışıklık sisteminizi desteklediğini iddaa eder. Aslında vücudunuzdaki hücre sayısını çoğaltmak sizin için iyi olmayabilir. Örneğin bazı sporcular doping yaparken vücutlarına kan hücreleri pompalıyorlar çünkü performanslarını arttırmak istiyorlar. Fakat bu işlem sonucunda inme riskiyle karşı karşıya kalırlar. Bağışıklık sistemi hücrelerini çoğaltmak bir çok açıdan karmaşıktır. Çünkü sistemin içerisinde bir çok hücre vardır ve her biri farklı mikroplara karşı savaş verirler. Bilim adamları henüz hangi hücreden ne kadar miktarda vücudumuza ekleme yapmamız gerektiği sorusuna yanıt verebilmiş değiller. Bağışıklık sistemimiz kendi işine yaracak hücreleri üretmektedir. Hatta lenfositleri gerekenden fazla üretmektedir. Bu hücrelerin fazlası herhangi bir hastalıkla karşılaşmadan da vücudun doğal mekanizmaları yoluyla dışarı atılabilir. Bağışıklık sisteminin, maksimum seviyede çalışması için ne kadar hücreye ihtiyacı olduğu bilinmiyor. Fakat en az ne kadar olması gerektiği hakkında bir bilgi var. Örneğin HIV virüslü kişilerde T hücrelerinin sayısının belirli bir seviyenin altına düşmesi , kişilerin hasta olmasına sebep olur. Çünkü sistemde virüsle savaşacak hücre kalmamıştır. T hücrelerinin minimum kaç tane olması gerektiğini biliyoruz ama tam verimle çalışması için gereken sayıyı bilmiyoruz.
Bazı araştırmacılar kanımızdaki lenf ve sitokin hücrelerinde yiyecek ve diğer stres faktörlerinin etkisini ölçmeye çalışmakta. Fakat bu sonuçların bağışıklık sisteminin savaşma kapasitesiyle ilgili bilgi verip vermediğini saptamak zor. Bilim adamları kesin bir ilişki kuramamış olsalar da belirli yaşam tarzlarının bağışıklık sisteminin gücüyle yakından ilgili olduklarını düşünüyor.
Yaş ve bağışıklık
Çalışmaların bir çoğu yaş aldıkça insanların bağışıklık sistemin güçten düştüğünü dolayısıyla bağışıklık sistemiyle ilgili daha çok hastalıklara (örn. kanser) yakalandıklarını söylüyor. Gelişen teknoloji ve yaşam standartları sayesinde artık iyi yaşama ve iyi yaşlanma kavramı da hayatımıza girdiği için yaşla bağışıklık sisteminin tamamen güçten düşmesi söz konusu değil.
Peki ya diyet?
Savaşan her hangi bir şeyin ihtiyaç duyduğu gibi bağışıklık sistemi de yiyeceğe ihtiyaç duyar. Harvard Medical School’un çalışması sonucu belirlenen ve bağışıklık sistemimize gereksiz yük olmadan destek verecek yiyecek ve bitkisel destek listesini bir sonraki yazımızda sizlerle paylaşacağız.
Kaynak:
Harvard Health Publications
İlginizi çekebilecek diğer yazılar:
Gün içinde fark etmeden yaptığımız sağlık hataları