X

Ağız yaraları 101: Nedir, neden olur ve nasıl geçer?

Ağız yarası, zaman zaman her insanın yaşayabileceği bir sağlık sorunudur. Bununla birlikte birden fazla ağız yarası türü vardır. Bazıları aft gibi küçük yaralardır ve kendi başlarına iyileşebilir. Ağız kanseri gibi nedenlere bağlı olarak gelişen yaralar ise daha şiddetlidir. Ağız yaraları yanaklarda, diş etlerinde, damakta, dilde ve dudaklarda oluşabilir.

Ağız yaraları neden olur, nasıl geçer gibi konuya dair merak edilenler hakkında daha fazlasını keşfetmek için okumaya devam edin.

Ağız yarası nedir?

Ağız yaraları, yumuşak ağız dokularında oluşan ağrılı lezyonlardır. Daha önce de belirttiğimiz gibi dudaklarda, diş etlerinde, dilde, yanaklarda, dilde veya damakta görünebilirler.

Ağız yaraları çeşitleri

Ağız yarası terimi, ağız boşluğunu etkileyen bir dizi farklı durumu tanımlayabilir. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere farklı ağız yarası çeşitleri vardır:

  • Aft yaraları: Aft yaraları, en yaygın ağız yarası türlerinden biridir. Bu yaralar genellikle ortasında beyazlık, sarılık veya grilik olan kırmızı renkte yaralardır. Bulaşıcı değillerdir ve genellikle 10-14 gün içinde kendiliğinden geçerler.
  • Uçuk: Son derece yaygın ağız yaralarından biri olan uçuklara herpes simpleks virüsü neden olur. Aftlardan farklı olarak, uçuklar bulaşıcıdır ve öpüşme veya yiyecek ve içecekleri paylaşma yoluyla bulaşabilir.
  • Gingivostomatit: Bu duruma bakteriyel veya viral bir enfeksiyon neden olabilir veya kötü ağız hijyeni ile bağlantılı olabilir. Gingivostomatit, ağızda -genellikle diş etlerinde veya iç yanaklarda- uçuklarla karakterizedir. Çocuklarda sıklıkla görülür.
  • Pamukçuk: Kandidiyazis olarak da adlandırılan pamukçuk, ağız içindeki bir maya enfeksiyonudur. Oral pamukçuk olan kişilerde dilde, yanaklarda ve diş etlerinde beyaz, kremsi lezyonlar gelişir. Pamukçuğun insandan insana geçmesi alışılmadık bir durum olsa da, özellikle bağışıklığı baskılanmış kişilerde olabilir. Pamukçuk takma diş kullanan kişilerde yaygın olarak görülür, ancak herkesi etkileyebilir.
  • Oral liken planus: Kronik bir inflamatuar bozukluk olan liken planus dudakları, yanakları, diş etlerin ve dili etkileyebilir. Kabarık, parçalı doku parçaları fark edilebilir. Bazı durumlarda, kırmızı, şişmiş ağız yaraları da olabilir.
  • Lökoplaki: Bu durum, ağzın içindeki yumuşak dokularda kalın, beyaz lekelerin oluşmasına neden olur. Sigara içen kişilerde daha yaygındır. Semptomlar genellikle kendi kendine iyileşirken, daha şiddetli vakalar ağız kanserinin bir işareti olabilir.
  • Ağız kanseri: Ağız kanseri olan kişiler aftlar veya kırmızı- beyaz yaralar fark edebilir. Diğer ağız yaralarının aksine, ağız kanserine bağlı lezyonlar kendi kendine iyileşmez.

Ağız yaralarının belirtileri

Yukarıda farklı ağız yarası çeşitlerini açıkladık. Dolayısıyla ağız yaraları ile birlikte gelişen semptomlar, yara tipine ve nedenine bağlı olarak değişecektir. Yine de ağız yaralarıyla birlikte gelebilecek belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Ağızda yanma veya karıncalanma hissi (özellikle boğazın yakınında)
  • Baharatlı veya tuzlu yiyecekleri yemekte zorluk çekme
  • Batma
  • Kanama
  • Yutma güçlüğü
  • Ciltte iyileşmeyen dokular (ülserasyonlar)
  • İyileşmeyen yaralar
  • Kasıtsız kilo kaybı
  • Gevşek dişler
  • Ağızda veya dilde kırmızı veya beyaz lekeler

Ağız yaraları, yukarıdaki belirtilerin bir kısmı veya tamamı ile ortaya çıkabilir. Peki, ağız içi yaraları ne zaman tehlikelidir? Tipik olarak, bir ağız yarası ne kadar uzun sürerse, daha ciddi bir sağlık durumuyla ilişkili olma olasılığı da o kadar yüksektir. Ağız yaralarına neden olan hafif tahrişler, daha hızlı iyileşme eğilimindedir.

Ağız içi yaralar neyin habercisi? Ağız yarası neden olur?

Ağız yarası nedir ve ağız yaralarının belirtileri nelerdir, artık biliyorsunuz. Peki ya ağız yarası nedenleri? Aşağıdakiler de dahil olmak üzere, ağız yaralarının oluşmasına neden olabilecek birkaç sağlık durumu vardır:

  • İdiopatik (Hastalığın nasıl geliştiği bilinmeyen): İdiopatik ağız yaraları genelde altta yatan bir sağlık durumuyla bağlantılı değildir. Aft yaraları, bu tür ağız yaralarına bir örnektir.
  • Otoimmün hastalıklar: Crohn hastalığı, liken planus ve sistemik lupus eritematozus gibi bazı otoimmün hastalıklar ağızda yaraların oluşmasına neden olabilir.
  • Travma: Yanağı ısırmak veya sıcak bir yiyecek-içecekle ağzı istemeden yakmak gibi travmalar da ağız yaralarına neden olabilir. Bazı durumlarda, diş tedavilerinde kullanılan aletlerden kaynaklanan travma da ağız yarasına yol açabilir.
  • Hematolojik: Hematolojik bozukluklar kan bozukluklarıdır. Anemi ve nötropeni, ağız yaralarına neden olabilir.
  • Ateş sendromları: Enfeksiyon olmaksızın ateşe neden olan belirli bozukluklar (ateş sendromları) ağız yaralarına neden olabilir.
  • Kanser: Bazı kanser türleri ağrılı ağız yaralarına neden olabilir.
  • Gıda alerjileri: Bazı gıda alerjileri, ağız yaralarının yaygın bir nedenidir.
  • Besin eksiklikleri: Demir, folat, çinko veya birkaç B vitamini gibi besinlerin eksikliği ağız yaralarına neden olabilir.
  • Viral enfeksiyonlar: Herpes simpleks, zona , Coxsackie A, Epstein-Barr ve insan immün yetmezlik virüsü (HIV) gibi viral enfeksiyonlar ağızda yaraların gelişmesine neden olabilir. COVID-19’un bazı insanlarda oral lezyonlara da neden olduğu görülmüştür.
  • Bakteriyel enfeksiyonlar: Frengi ve tüberküloz, ağız yaralarına neden olabilen bakteriyel enfeksiyonlardır.

Peki ağız içi yaraları ne zaman tehlikelidir? Tıbbi tedavi gerektiren ciddi bir ağız yarası ile kendi kendine iyileşmesine izin verebileceğiniz küçük bir ağız yarası arasındaki farkı tespit etmek her zaman kolay olmayabilir. Bunun için yara ile birlikte sahip olduğunuz diğer semptomları not edin ve yaranın bir hafta içinde kendi kendine düzelip düzelmediğine bakın. İyileşmiyorsa mutlaka bir sağlık uzmanına başvurun.

Ağız içinde oluşan yaralar nasıl geçer?

Son olarak en fazla merak edilen sorulardan birini ele alalım: Ağız içi yaralarına ne iyi gelir? Söz konusu ağız yarasını tedavi etmek için nedeni tespit etmek ve ortadan kaldırmak gerekir. Nedeni bilinmeyen ve kendi kendine gelişen ağız yaraları, tipik olarak 1-3 hafta içinde kendiliğinden düzelir.

Eğer ağız yarası nedeniyle çok fazla ağrınız varsa veya yaralarınız sürekli tekrarlıyorsa ağrıyı hafifletmek ve iyileşmeyi hızlandırmak için doktor önerisiyle çeşitli uyuşturma jellerini, antiseptik gargaraları veya antiinflamatuar ilaçları deneyebilirsiniz. Elbette bu tür ilaçları kullanmadan önce de mutlaka bir sağlık uzmanına danışmanızı öneririz.

Ayrıca ağız yarasına bağlı yaşanan rahatsızlığı azaltmak için evde yapabileceğiniz şeyler de vardır:

  • Ağzınızı, her gün birkaç kez ılık tuzlu su ile çalkalayın.
  • Asetaminofen (Tylenol®) veya ibuprofen (Advil®) gibi reçetesiz ağrı kesiciler alın.
  • Yaralara dokunmaktan kaçının.
  • Sigara içmeyin veya başka tütün ürünleri kullanmayın.
  • Ağız yaralarınız olduğunda dondurma veya buz parçaları gibi soğuk yiyecekler yemeyi deneyin. Bu, bölgeyi yatıştırmaya yardımcı olabilir. Sıcak, baharatlı veya tuzlu yiyeceklerden kaçının ve portakal, ananas ve domates sosu gibi narenciye bazlı yiyeceklerden uzak durun.

Kaynaklar: my.clevelandclinic.org, verywellhealth

İlginizi çekebilir: Ağız ve diş sağlığı konusunda en sık yapılan 7 hata

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Kıyafetlerinize özen gösteren teknoloji: Siemens iQ500 ile tanışın

Evde zamanımızın büyük bir kısmı, farkında olmasak da rutin işlere gidiyor. Pek çoğumuz için bu rutinde en çok vakit alan işlerden biri de şüphesiz ki çamaşır yıkamak ve kurutmak. Çamaşırlar için uygun programı seçmek, deterjanı ayarlamak, ıslak çamaşırların kurumasını beklemek ve ütü… Tüm bunlar bazen günün temposu içinde küçük ama rutinde bir yük haline dönüşebiliyor. Hayatı kolaylaştıracak birçok yenilik ise Siemens’ten geliyor. Siemens iQ500 Çamaşır ve Kurutma makineleri ile rutininiz artık hiç olmadığı kadar kolay ve pratik. Siemens iQ500 çamaşır ve kurutma makinesinde çamaşırlarınızı sizden önce düşünen, her adımı sizin yerinize planlayan bir teknoloji var. Size ise bu teknolojinin keyfini çıkarmak kalıyor. 



intelligentDry: “Ben ne yapacağımı bilirim” diyen çamaşır ve kurutma ikilisi 

Pamuk tişörtler, hassas bluzlar, okuldan gelen kalın eşofmanlar… Normalde hepsi için ayrı ayrı düşünüp doğru programı aramanız gerekir. Ama artık değil. Gün içinde onlarca şeyle uğraşırken bir de çamaşırın “fazla mı kurudu, az mı kurudu, ya buruşursa?” stresi yaşamıyorsunuz. Çünkü makineler zaten kendi arasında konuşup sizin yerinize karar veriyor.  

Çamaşır ve kurutma makineniz sadece yan yana duran iki cihaz değil; birbirini anlayan, sizin yerinize düşünen bir ikili. Siemens iQ500’ün intelligentDry teknolojisi sayesinde “Acaba doğru programı seçtim mi?” stresi tamamen bitiyor. Yıkama bittiği anda çamaşır makineniz tüm detayları (kumaş türü, yük miktarı, ıslaklık seviyesi, hatta ısı toleransını) tek tek kurutma makinesine iletiyor. Kurutma makinesi de tüm bu bilgileri alıp kıyafetlerin için en doğru programı otomatik olarak seçiyor ve başlatıyor. 



Evinizde görünmez bir iş ortağı varmış gibi… Sessiz, hızlı ve tamamen sizin konforunuz için çalışan. Tek yapmanız gereken çamaşırları makineye atmak; gerisini teknolojinin kendisine bırakmak ve keyfini çıkarmak. 

Mini Yük Özelliği: “Şunu bir hızlı aradan çıkarayım” dediğiniz anlar için 

Spor sonrası sepette sırasını bekleyen bir tişört, “yarın tekrar giyeceğim” diye bir kenara ayırdığınız gömlek ya da akşam dışarı çıkmadan önce anında yıkanması gereken bir bluz. Makineyi tam dolduracak kadar birikmesini beklemek istemezsiniz; ama tek parça kıyafet için makinenizi çalıştırmak istemezsiniz. Siemens iQ500 çamaşır makinesinin mini yük özelliği tam da bu anlar için tasarlandı. Yarım kiloya kadar olan birkaç parça çamaşırı, kısa sürede ve düşük enerji tüketimiyle yıkayabilirsiniz. 



Günlük hayatın koşturmacasında en güzeli de şu: Siemens Home Connect uygulaması üzerinden bir dokunuşla mini yük programını açıyor, çamaşırlarınızı dakikalar içinde temiz ve mis gibi alıyorsunuz. Pratik, hızlı ve o küçük yükleri büyük bir mesele olmaktan çıkaracak kadar akıllı. Siz temponuza devam edin; o, çamaşırlarınız için detayları halletsin.  

20’den fazla yıkama ve 15’den fazla kurutma programı ile gardırobunuzdaki her kıyafete ayrı bir seçenek 

Her kumaş, her kullanım, her kıyafetin ayrı bir dili vardır. Siemens çamaşır ve kurutma makinesi işte bu yüzden onlarca akıllı programla kıyafetlerinizin ömrünü uzatıyor. Siemens iQ500 Çamaşır ve Kurutma Makineniz, tüm ihtiyaçları bilir ve sizin için en uygun seçeneği sunar. Siemens Home Connect uygulaması sayesinde tüm programlara tek dokunuşla erişebilir, hatta yeni çıkan programları indirerek makinenizi kişiselleştirebilirsiniz. Böylece makineniz yıllar geçse bile zamana ayak uydurmaya devam eder.  

Program Asistanı: “Sen söyle, ben ayarlarım” diyen yardımcı 

“Hangi program daha doğru? Çamaşır az mı çok mu? Bir kere giydim ama uzun programa atsam mı?” diye düşünmenize gerek kalmadan Program Asistanı tüm bunları size en doğru programında çalıştırır. Kumaş türünü, çamaşırın ağırlığını, kirlilik seviyesini analiz eder ve size en uygun yıkama-kurutma programını önerir. Bu sayede yalnızca doğru programı bulmakla kalmaz; suyu, enerjiyi ve zamanı en verimli şekilde kullanır. Siz de makinelerin işini yapmasına izin verip, geri kalan zamanınızı kendinize ya da sevdiklerinize ayırabilirsiniz. 

SmartFinish: Ütüye ayırdığınız süre artık size kaldı 

Kim ister çamaşırların başında ütüyle saatlerini harcamayı? SmartFinish teknolojisi buharın gücünü kullanarak kırışıklıkları daha makineden çıkmadan %50’ye kadar azaltıyor. Sonuç? Daha az ütü, daha çok kendinize ayırdığınız zaman. Teknolojinin keyfini çıkarmak için Siemens Home Connect uygulamasıyla SmartFinish’i açmanız yeterli. Ütü masası açmadan, güç harcamadan, zaman kaybetmeden kıyafetleriniz giyime hazır hale gelir. Bir toplantı öncesi, spontane bir plan öncesi ya da sadece rahatlık istediğiniz bir anda SmartFinish teknolojisi sizin için çalışır.  

Program İndirme: Makineniz hep güncel, hep “yenilikte” 

Siemens iQ500 Çamaşır ve Kurutma makinesi, güncel yeni programları kolayca indirip tek dokunuşla kullanabilirsiniz. İhtiyaç değiştikçe çamaşır makineniz de sizinle birlikte kendini güncelliyor. Siemens’in en sevilen yanlarından biri, cihazların statik kalmaması. Yani bugün aldığınız çamaşır makinesi birkaç yıl sonra bile yeni özellikler kazanabiliyor. 



Siemens Home Connect üzerinden cihaza özel yeni yıkama ve kurutma programları indirebiliyorsunuz. Mevsimsel ihtiyaçlar, moda olan yeni kumaş türleri, spor kıyafetlerin gelişmesi… Ne değişirse değişsin, makineniz hep güncel kalıyor. 

Tıpkı telefonunuza uygulama güncellemesi indirir gibi çamaşır ve kurutma makineniz de güncellemelerle değişen yaşam tarzınıza ayak uyduruyor. 

Akıllı deterjan yönetimi: i-Dos ile her yıkamada doğru ölçü 

Makineyi tamamen doldurunca veya tek parça kıyafeti makineye attığınızda ne kadar deterjan koyacağınızı bilemiyor olabilirsiniz. İşte tam bu noktada i-Dos Deterjan Tarama teknolojisi devreye giriyor. Siemens Home Connect üzerinden şişelerin barkodunu okutup su sertliği ve deterjan yoğunluğunu makineye iletiyor, i-Dos ise her yıkamada doğru miktarı otomatik olarak ayarlıyor. Üstelik Siemens Home Connect uygulaması, deterjan seviyesini takip ederek deterjanınız tükenmeden önce size haber veriyor. Tek yapmanız gereken uygulamayı telefonunuza yüklemek ve çamaşır makinenizi uygulamaya bağlamak. 

stainRemoval teknolojisi: Zorlu lekelerle inatlaşmayı unutun 

Çay, yağ, makyaj, çikolata lekeleri… Gün içinde fark etmeden üzerinize bulaşan lekeler artık kâbus olmaktan çıkıyor. Siemens iQ500 çamaşır makinesi ile stainRemoval teknolojisi devreye giriyor. Tek bir dokunuşla çay, yağ, kozmetik veya günlük hayatta karşılaştığınız diğer zor lekeler için özel programları aktif edebilirsiniz. 

Siemens Home Connect uygulaması sayesinde daha fazla leke türünü ve bunlar için geliştirilmiş özel programları keşfetmek de mümkün. Yani sadece “lekeyi çıkar” demekle kalmıyor, sizin için en doğru yıkama programını da otomatik olarak öneriyor. Böylece hem lekelerle uğraşmak zorunda kalmıyor hem de giysilerinizin ömrünü koruyorsunuz. 

Artık çocuğunuza yemek yedirirken dökülen yemek lekeleri, kahve kazaları ya da mutfakta sıçrayan yağ lekeleri sizi endişelendirmiyor. stainRemoval, günlük hayatın getirdiği küçük sürprizlere karşı en güvenilir yardımcınız oluyor. 

Siemens iQ500 çamaşır ve kurutma makineleri, artık sadece kıyafetlerinizi temizleyen makineler değil; size zaman, konfor ve güven veren akıllı iş ortaklarınızdır. Ütüye harcadığınız vakti kendinize ayırın, lekelerle uğraşmayı unutun ve teknolojinin yaşam alanınıza uyumunun keyfini yaşayın.

*Bu yazı Siemens’in katkılarıyla hazırlanmıştır. 





İlgili Makale