Koskoca bir yıl daha bitiyor. 2018’i değerlendirmenin zamanı geldi çattı, pek çok şirkette performans değerlendirme dönemi başlıyor, belki de sizin şirketinizde başladı bile. Peki performans görüşmeniz için hazır mısınız? Ne yapacaksınız, neler söyleyeceksiniz, karar verdiniz mi?
Performans değerlendirme süreci aslında düzenli ve yapıcı geribildirimler ile tüm seneye yayılan, gelişimimizi destekleyen ve performansı sürekli daha iyi seviyelere taşımayı hedefleyen bir süreç olmalıdır. Ancak maalesef ideal uygulamaların çok uzağında, pek çok şirkette performans yönetiminin yılda sadece bir/iki kez yapılan, zorunlu ve kağıt üstünde bir değerlendirmeden ibaret olması performans görüşmesinin önemini daha da artırıyor ve hepimizin bu görüşmeden fayda sağlamak ve kendimizi doğru ifade etmek için elimizden geleni yapması gerekiyor.
Tüm kariyer yolculuğumuzu, hatta maaşımızı etkileyen bu görüşmelerin bizim için en kaliteli ve faydalı şekilde geçmesi için neler yapabiliriz?
Benden birkaç tavsiye:
Görüşmeden önce mutlaka hazırlık yapın.
Hepimiz bu hazırlığı yöneticimizden bekliyoruz, nasıl olsa o beni değerlendirecek diye ekstra bir hazırlık yapmaya ihtiyaç duymuyoruz. Böyle olunca da performans görüşmesi sadece yöneticimizin kendi bakış açısı ile koskoca bir yılımızı değerlendirdiği bir toplantı haline geliyor.
Siz kendinize düşen hazırlığı yapın. Sene başında belirlediğiniz hedefler varsa, bu hedeflere yönelik neler yaptınız, hepsini not alın. Hedefleriniz üzerinden öncelikle kendi kendinizi değerlendirmeniz size performansınız ile ilgili objektif bir bakış açısı sağlayacaktır. Başarılı olmadığınızı düşündüğünüz hedefleriniz varsa nedenleri üzerine düşünün. Daha iyi nasıl yapabilirdiniz? Neden yapamadınız? Gelecek sene daha iyi yapabilmeniz için ihtiyacınız olan bir eğitim, kaynak vs. destek var mı?
Hedefleriniz dışında ekstra sorumluluk alarak yaptığınız neler var? Projeler, ek sorumluluklar vb. mutlaka bunların üzerine de düşünün.
Geride bıraktığınız seneyi düşünürken yöneticinizin her yaptığınızı bildiğini düşünmeyin. Atladığınız konular var ise yaptıklarınızı, başarılarınızı hatırlatmaktan çekinmeyin. Sizin hazırlıklı olmanız, yöneticinizi de daha kaliteli bir görüşme yapmak için teşvik edecektir.
Kendinizi tanıyın, kabul edin ve objektif olun.
Bu hazırlığı yaparken tüm 1 yılı değerlendirin ve kendinize karşı dürüst olun. Amacınız gerçekten performansınız için bir “öz değerlendirme” yapmak olmalı, bahane aramak ya da haklı çıkmak değil. Bu değerlendirmeyi yaparken SWOT analizinden faydalanabilirsiniz.
- Güçlü yanlarınız neler? 5-6 tane bulun ve bu alanların işinize, ekibe, müşterilerinize nasıl etkisi olduğunu anlatın.
- Gelişmesi gereken yanlarınız neler? 3-4 alan belirleyin ve nasıl geliştirmeniz gerektiğine odaklanın.
- Hedefinize ulaşmanız için fırsatlarınız nelerdi? Bu fırsatları kullandınız mı?
- Hedefinize ulaşmanıza engeller/tehditler nelerdi? Bu engellerin üstesinden nasıl geldiniz?
Görüşme sırasında mutlaka geribildirim isteyin ve açık olun.
Olumsuz geribildirim vermek/almak hiç kolay değil. Ancak, bize verilen olumsuz geribildirimler aslında gelişimimiz için çok büyük fırsat. Seneler boyu terfi edemeyip neden terfi edemediğini bilmeyen binlerce kişi var. Performans görüşmesinden “düşük not” alıp, neden olduğunu bilemeyen/sorgulamayan pek çok insan var. Mutsuzlar, bu durumdan şikayet ediyorlar, ancak nedenini öğrenmeye ve çözmeye de çalışmıyorlar. Siz bu gruptan olmayın, biraz acı olabilir ancak geribildirim isteyin ve nedenlerini öğrenin. Hem çok daha anlamlı ve iyi hissedeceksiniz, hem de geleceğinize daha kolay yön verebileceksiniz.
Geribildirim alırken nelere dikkat etmelisiniz?
- Açık olun ve savunmaya geçmeyin. Evet, kimse eleştirilmekten, olumsuz şeyler duymaktan hoşlanmaz, ama eğer bunun sizin için faydası varsa dayanabilirsiniz. Açık olun ve yöneticinizin ne demek istediğini anlamaya çalışarak, savunmaya geçmeden, bahane üretmeden, haklı çıkmaya çalışmadan dinleyin. Sonrasında üzerine düşündüğünüzde %100 haklı bulmasanız da farklı yapmanız gereken şeyler olduğunu göreceksiniz.
- Geribildirimlerinin spesifik olmasını isteyin. Örneğin yapılan bir sunumun kötü olduğunu söylemek, sunumu yapanı üzmekten başka bir işe yaramayacaktır. Ancak, sunumu beğenmeme sebeplerini sıralamak (slaytlar çok kalabalıktı, sesin çok monotondu, daha fazla görsel kullanılabilirdi, hiç göz teması yoktu gibi), karşıdakine kendini geliştirme fırsatı verecektir. Size verilen geribildirimlerin açık, net, tanımlanmış, gelişime yönelik olmasını isteyin. “Nasıl daha iyi olabilirdim/yapabilirdim?” sorusu işinizi kolaylaştıracaktır.
Gelecek kariyer planlarınız hakkında konuşun.
Performans görüşmesi kariyerinizi planlamak ve yöneticinizin fikirlerini alıp onu oluşabilecek fırsatlarda sizi değerlendirmesi için bilgilendirmek için de doğru bir zamanlama olabilir. Bu noktada kendinizi tanımanız ve neler yapabileceğinizin farkında olmanız oldukça kritiktir.
Eğer kafanız net ise hedeflerinizden ve bir sonraki adım için düşündüğünüz pozisyondan açıklıkla bahsedebilirsiniz. Örneğin rotasyon ya da lokasyon değişikliği istiyorsunuz, bu durumu yöneticiniz net olarak bilmezse oluşacak fırsatlarda sizi değerlendirmesi ihtimali azalacaktır. Şirket uygulamaları ya da yöneticinizin karar yetkisine göre alacağınız cevaplar net ve açık olmayabilir, ancak sizden deneyimli bir profesyonelden alacağınız yorumlar size farklı bir perspektif sağlayacaktır.
Bunların yanında en önemlisi bu planlardan bahsederken nedenlerini doğru ifade etmeniz ve mevcut işinizi kötülemeden neden değişiklik yapmak istediğinizi açıklamanız yöneticinizin sizi daha iyi anlaması için faydalı olacaktır.
Görüşmeyi mutlaka aksiyonlar ile tamamlayın ve bir gelişim planı oluşturun.
Bu görüşmeden ayrılırken, kafanızın net olması, sorularınızın cevaplanması oldukça önemli. Tam anlamadığınız, ne yapacağınızı bilmediğiniz kısımları mutlaka tekrar sorun ve nasıl yapabileceğiniz ile ilgili aksiyon önerileri isteyin.
Performans görüşmesi bir önceki seneye ait olsa da, bir sonraki senenin de verimli geçmesini sağlayacak ilk adımdır. Görüşme sırasında aldığınız geribildirimler doğrultusunda belirlediğiniz gelişim alanlarınız için yöneticiniz ile birlikte bir aksiyon planı oluşturun. Kendinizi geliştirmeniz için eğitime mi ihtiyacınız var, yöneticinizin koçluğuna mı, rotasyona mı, farklı sorumluluk yüklenmeye mi? Bu seçenekleri yöneticinizle tartışın ve bir gelişim planı oluşturun. Yöneticinizin bu gelişim planında size nasıl destek olacağını da netleştirin.
Kariyer bir yolculuk ve hepimizin hikayesi birbirinden farklı, biliyorum. Zor demeyin, benim yöneticim zaten zaman ayırmıyor, öylesine yapıyor, bizde işler böyle yürümüyor demeyin. Siz arasından ihityacınız olanı alın ve bu yılki görüşmenizde bir deneyin. Belki bir şeyler değişir ne dersiniz? Biz birşeyleri değiştirmeden, farklı şeyler olmasını beklemek de doğru değildir bazen. Bir değişiklik olmasa da siz üstünüze düşeni yapmış olursunuz ve içiniz rahat yolculuğa devam edersiniz.
Kendi yolculuğunuz ile ilgili detaylı konuşalım, minik öneriler ve neler yapabiliriz bakalım isterseniz, ozlemyilmaztaylan@gmail.com adresinden bana ulaşabiliriniz.
Sevgiyle…
İlginizi çekebilir: Doğru işte mi çalışıyorsunuz: 7 soruda keşfedin