Biz yoga eğitmenlerine öğrencilerimizden ve yakın çevremizden gelen çokça soru ve yorumlar var. “Hocam sen hiç sinirlenmiyorsundur?”, “Hep pozitifsin.”, “Enerjiniz çok güzel” ya da uzun zamandır görmediğimiz eski bir arkadaşımızı gördüğümüzde söylenen “Waow çok değişmişsin!”. Eminim çoğu eğitmen arkadaşımın da başına geliyordur bu tarz konuşmalar. Bunların elbette çoğu doğru; ancak tabi ki biz de üzülüyoruz, sinirleniyoruz, hatta depresyona bile giriyoruz, fakat yaşadığımız her şeyi yoga ile dönüştürüp dengeleyebiliyoruz.
Yoga eğitmeni olduğum için haliyle çokça yoga eğitmeni -özellikle bayan- arkadaşım var. Tüm zor zamanlarımızda birbirimize akıl verirken veya birbirimizi dinlerken hep söylediğimiz şey “Yogada Kal”. Peki nedir yogada kalmak? Bu aslında, yogayı hayatınıza adapte etmek, yogayı birebir günlük hayatınızda uygulamaktır. Hiçbir sistem, bilgi uygulanmadıkça anlam ifade etmez, dönüştürücü olmaz. Zihninde düşünmek, kendini ikna etmek bile bir uygulamadır. Yalnızca bilmek maalesef aynı faydayı vermez. Bu nedenle işin sırrı önce uygulamadır.
Bugün siz değerli Uplifers okuyucularımızla bu uygulama sırlarını paylaşacağım. Haydi, başlayalım artık ve görelim nasıl yogada kalıp daha mutlu ve dengeli bir hayat yaşayabileceğimizi.
Yogaya göre insan doğası üçe ayrılır. Biz buna halk dilinde mizaç, fıtrat da deriz. Yogada buna guna denir. 3 adet guna vardır: Rajas, Satva, Tamas. Rajas yaratıcı Tanrı Brahma’yı, Satva yaşam Tanrısı Vişnu’yu, Tamas ise yok edici Tanrı Şiva’yı temsil eder. Günlük dilde ifade etmek gerekirse Rajas hareketi, Tamas hareketsizliği, ölümü, tembelliği, Satva ise denge, huzur, ışık ve birlik halini anlatır. Herkeste bu üç mizaç, biri daha baskın olmak üzere, bir arada bulunur veya gün içinde bu hallerin içine farklı oranlarda girer çıkarız. Örneğin; uykumuz gelince tamasik, spor yaparken rajasik, sevgilimizle, ailemizle ya da çocuğumuzla vakit geçirirken satvik oluruz. Ancak tüm hayatımızda baskın olan bir gunamız (mizacımız) vardır. Genel eğilimimiz tembel (Tamasik), hareketli, üretken (Rajasik), sakin, bilge (Satvik) olur. İnsanlara sorsanız hemen genel olarak hangi kategoriye ait olduğunuzu söylerler.
Her zaman fiilde kal
Yoga felsefesi bize der ki: ‘Sürekli hareket halinde ol’. Yani sürekli fiilde bulun. Böylece Tamas’ın tembel, zehirleyici, seni depresyona sürükleyen enerjisine düşmezsin. Tamas ölümü simgelediği için tamas enerjisi düşüktür, Rajas ise hareketi temsil ettiği için canlılık veren bir yaşam enerjisi ihtiva eder. Bu da bize yaşam gücü olarak geri döner. Yani yaşam gücümüz yükselir; ancak yaşam gücü de bir çeşit güç olduğundan kişi aşırı güçlenme, egoya yenilme gibi durumlara düşebilir. Yoganın temel odağı denge olduğundan aşırı Rajas konusunda dikkatli olunmalıdır. Yani aşırı fiil, hareket, üretkenlik halinde olma bir süre sonra gereğinden fazla ego sahibi olmanıza ve yok edici, diktatör bir güce dönüşmenize neden olabilir. Bu nedenle fiilleriniz Rajasik ancak Yogik olmalı. Yani fillerinize aşağıda açıkladığım satva enerjisini de katmalısınız.
Düşünce, söz, fiil düzeyinde yogik fiilde bulun
Yaptığınız fiillerde (eylemlerde) hep Rajas-Satva’da kalın. Yani hareket edin, fiilde bulunun; ancak bunları yüksek bir benlik duygusu ile birlik duygusunu hissederek yapın. Bir adım atmadan evvel bu herkesin hayrına mı yoksa birine zarar veriyor muyum diye düşünün. Yıkıcı olmak yerine yapıcı olun. Gerçek mutluluğun fiziksel madde, sahiplenme olmadığını bunların yanıltıcı olduğunu hatırlayın. Hepimizin bir alan içinde olduğunu ve bu alana yapacağınız her olumsuz etkinin alanda olan kişi olarak size de geri döneceğini bilin. Bunun bir üst seviyesi ise sadece eylem düzeyinde değil, düşünce düzeyinde bile Rajas-Satva’da kalabilmek. Bu başarıldığında kişi hayatında ışıldamaya başlar; çünkü kalben, bedenen enerjisi o kadar saflaşır ve yükselir ki düşünce ve duygularının güzelliği etrafındaki herkesi sarar. Bu aydınlanmanın ve özgürleşmenin en önemli adımlardan biridir. ‘Enerjin ne güzel’ lafının cevabı da zaten budur. İnsanlar bunu sizi gördüğü anda bilinçaltında hisseder.
İlgili yazı: Hayatın her anında yogadayız
Yogik beslen
Guna kavramı Yogik beslenmenin de temelini oluşturur. Yoga felsefesine göre beslenme de Rajasik, Satvik, Tamasik olarak üçe ayrılır. Hamur işi, kızarmış gıdalar Tamasik bir enerjiye sahiptir. Sizi bitkin yapar ve hareketsizliğe iter. Rajasik gıdalar ise kahve, baharat vb. gibi aşırısı sizi anksiyeteye sürükleyebilecek gıdalardır. Rajasik gıdalar uyarıcıdır, ancak dikkatli tüketilmelidir. Satvik gıda ise doğal süt, yoğurt, sebze…vb. gıdalardır. Yogaya göre kişi Satvik beslenmelidir. Bu beslenme modeli kişiyi gün içinde enerjisini saf, dengeli ve yüksek tutar. Beden ruhun mabedidir ve beden neyse akıl O’ dur, akıl neyse de beden O’ dur. Bu nedenle bedeninize verdiğiniz her yiyecekten kendinizi yaratırsınız. Düşünceler de gıdadır. Aklınızı Tamasik, yok edici, öfke, nefret gibi duygular ile beslerseniz önce enerji bedeniniz, bir sonraki aşamada ise fizik bedeniniz zarar görür. Son noktada ise hastalanırsınız. Aklınızı sevgi, dostluk gibi düşüncelerle besler ve sağaltıcı, düşünce ve duygularınızı ifade edebileceğiniz bir hayat yaşamaya gayret ederseniz aklınızı da Yogik beslemiş olursunuz. Bu sağaltıcı uygulamalar yoga, meditasyon, nefes, kardiyovasküler egzersizler, dans, resim yapmak, yazı yazmak…vb. olabilir.
Zarar verme
Yogik yaşamın en önemli basamaklarından biri düşünce, söz ve fiil düzeyinde hiçbir canlı ve cansız varlığa zarar vermemektir. Bundan gerekli durumlarda hakkımızı aramayacağımız anlaşılmasın. Örneğin; bir arkadaşınızla bir çatışma yaşamışsınızdır. Zarar vermeme ilkesinden hareket edersek, bu konuyu başkaları ile paylaşmak ve arkadaşımızın bunu sonra duyması ve kırılmasına sebep olmak yerine konuyu direk ilgili arkadaşımızla konuşup çözmeye çalışırsak, bu hem ona hem de arkadaşlığınıza zarar vermez. Ya da elinizdeki bir çöpü rastgele sokağa atmayıp çöpleri dünyaya zarar vermemek için çantamızda tutup çöp kutularına atabilir, fazla kıyafetlerimizi de ihtiyaç sahiplerini bularak dağıtabiliriz. (Aklınızda olsun, her maddenin bir yarılanma ömrü vardır. Maddeler bu yarılanma ömürlerine göre doğada yok olur. Bazen sokağa atılan bir çöpün yarılanarak yok olması yüz yıllar sürer.)
Yoga bir yaşam tarzıdır ve yaptıkça yapılır.
Hep yogada kalmanız dileğiyle…
Namaste