Antrenör kelimesi Fransızca “sürüklemek, çekmek, birini bir şey yapmaya zorlamak” gibi Türkçe’ye çevrilebilecek olan “entrainer” fiilinden türemiştir. TDK bu konuda daha net davranarak “çalıştırıcı” demiş ve geçmiş.
Ama bizim yazımızın konusu olan hukuki tanım Antrenör Eğitim Talimatı’nda karşımıza çıkıyor:
Antrenör: “İlgili spor dalında eğitim gördüğü kademedeki programları başarı ile tamamlayarak bulunduğu kademe için Spor Genel Müdürlüğünden belge alan, sporcuları veya spor takımlarını ulusal ve uluslararası kural ve tekniklere uygun olarak yetiştirmek, yarışmalara hazırlanmalarını ve yarışmalarını, gelişmelerini takip etmek görev ve yetkisini haiz olan kişi.”
Nasıl antrenör olunur?
Antrenörler Spor Genel Müdürlüğü’ne bağlı bir federasyon olan Türkiye Vücut Geliştirme ve Fitness Federasyonu (TVGFF) altında hukuki statü kazanırlar ve yine TVGFF Yönetim Kurulu tarafından yapılan talimatlarla bu hukuki statüye sahip antrenörler için mevzuatlar oluşturulur. Hepsini burada tek tek saymayacağım, ama özellikle detaylı bilinmesi gereken talimatlar Disiplin ve Yaptırım (Ceza) Talimatı, Özel Spor Salonları Talimatı, Antrenör Eğitim Talimatı olarak sıralanabilir. Bu talimatları önümüzdeki haftalarda ayrı ayrı yazılarla inceleyeceğim; çünkü hepsini bir yazıya sığdırmanın imkânı yok.
Altını çizmem gereken bir nokta ise çoğu spor salonunda çalışan yüzme eğitmenleri bu talimatlara dahil değil; zira onların bağlı oldukları federasyon TVGFF değil. O da başka bir yazının konusu olsun.
Crossfit eğitmenlerinin durumu ise bambaşka. Türkiye’de çok hızlı gelişiyor olsa da, SGM altında bir Crossfit Federasyonu yok. Veya Crossfit başka bir federasyon çatısı altında kabul edilmiş değil. Kısacası, resmi Crossfit antrenörü sıfatını kazanmak isteyenler şimdilik bunu ancak yurtdışındaki sınavlara girerek temin edebilirler.
Antrenör olma şartları:
Biz esas konumuza dönelim; antrenör kurslarına katılacak olanlarda aşağıdaki şartlar aranır:
a) En az lise veya denge okul mezunu olmak. (Milli sporcularda tahsil şartı aranmaz)
b) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı ile malül, engelli spor branşlarında ise yalnızca görme ve zihinsel engelli olmamak,
c) Taksirli suçlar ile kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevrilmiş veya aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık, gibi yüz kızartıcı veya cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, fuhuş, uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti, kullanımı, kullanımını kolaylaştırma, kullanmak için satın alma, kabul etmek veya bulundurmak veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı ve haksız mal edinme suçlarından hükümlü bulunmamak.
d) 7/1/1993 tarihli ve 21458 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Spor Genel Müdürlüğü Amatör Spor Dalları Ceza Yönetmeliği ile özerk spor federasyonlarının disiplin veya ceza talimatlarına göre son üç yıl içinde olmak kaydıyla; bir defada 6 aydan daha fazla veya bu süre içerisinde toplamda 1 yıldan fazla ceza almamış olmak.
e) En az 18 yaşını doldurmuş olmak,
f) Antrenör olarak çalıştığı her yıl için Antrenörlük Lisansını vize yaptırmış, vize ücretini yatırmış olmak.
Ancak, başvurunun fazla olması halinde yukarıdaki şartların yanında sırasıyla Vücut Geliştirme, Fitness ve Bilek Güreşi branşlarında milli sporcu olmak, üniversitelerin beden eğitimi ve spor eğitimi veren yüksek öğrenim kurumları ile diğer üniversite ve yüksekokullardan Vücut Geliştirme, Fitness ve Bilek Güreşi branşlarından mezun olmak, yabancı dil bildiğini belgelemek ve en az 5 yıl lisanslı sporcu olmak tercih sebebidir.
Antrenör kurslarına katılacaklarda aranan şartlardan herhangi birini antrenör belgesini aldıktan sonra kaybeden veya bu şartlardan herhangi birini taşımadığı antrenör belgesi verildikten sonra anlaşılan antrenörlerin belge ve lisansları Spor Genel Müdürlüğü veya Vücut Geliştirme Fitness Federasyonu’nun onayı ile geçersiz sayılır.
Önümüzdeki haftalarda “özel spor salonlarında bulunması gerekenler ve zorunlu bulundurulması gereken antrenör sayısı”, “antrenman yaparken öğrenci sakatlanırsa antrenörün Türk hukuku uyarınca sorumluluğu ne olur ?” gibi daha detaylı yazılarda görüşmek üzere.
Soru ve önerileriniz için: onurozdeniz@hotmail.com