X

Travma nedir, nasıl ortaya çıkar?

Her yerde işitmeye başladığımız, sohbet aralarında, dizilerde, filmlerde sıklıkla bahsedilen “travma” kelimesi… İşittiğim ve gördüğüm kadarıyla bu konuda çok fazla yanlış mitler ve bilgilerle karşılaşıyorum. ‘Yaşadığımız her olumsuz deneyim travma mıdır?’, ‘Travmalar asla unutulmaz mı?’, ‘Yaşamımızı her zaman olumsuz mu etkiler?’, ‘Travma kalıtsal mıdır?’ gibi pek çok sorunun cevabını bulmanıza yardımcı olmaya çalışacağım.

Öncelikli olarak travma ne demek bunu bir anlayalım. Travma, kişilerin hayati bir tehditle karşı karşıya kalması, fiziksel veya cinsel bir saldırıya maruz kalmasıyla ortaya çıkabildiği gibi başkasının yaşadığı travmaya şahit olmak, dinlemek, tekrar tekrar yaşanan travmatik olaylara maruz kalmak gibi durumlarda da kişiler travma yaşayabilmektedir. Travma, yaşanılan olaydan çok o olay veya durumun kişinin üzerindeki etkisi olarak tanımlanmaktadır. Yaşanılan her travmatik olay da travma yaratmayabilir. Bu daha çok kişilerin baş etme mekanizmalarıyla, kişilik özellikleriyle, sahip oldukları çevre ve destekleyici ilişkilerle ilgili olabilmektedir.

Travma, içinde çok farklı dinamikler barındırabilir hatta ortaya çıkan semptomlar başka bir durum yaşadığımızı bile düşündürebilir. Bazen de yaşadığımız olaydan etkilendiğimizi fark etmeyebiliriz. Yani söz konusu travma olduğunda rastgele ele alınacak bir konu olmadığını ve profesyonel destek (konuyla ilgili eğitim ve yetkinliği olan psikoterapist ve/veya psikiyatrist) alınması gerektiğini bilmemiz gerekir.

Travmatik olayın daha az akla gelmesi, tam olarak hatırlanmaması, olayın kişi üzerinde yarattığı etkinin azalması bazı terapi yöntemleriyle mümkün olabilmektedir.

Elimizde bir kağıt olduğunu ve bu kağıtta büyük harflerle bizi çok etkileyen bir durum veya olayın yazdığını düşünelim. Bu kağıdı gözlerimize yakınlaştırdıkça o kağıttan başka bir şey görememeye başlarız. Hatta bazen o kadar yakınlaştırırız ki önümüzü görmediğimiz için yürüyemez ve hareket edemez hale geliriz. Travma da tam olarak böyle bir şey diyebiliriz. Travmatik olayla ilgili düşünce ve imgelerimize o kadar yoğunlaşırız ki o olay veya durumu tekrar tekrar yaşarız. Düşüncelerimizle kurduğumuz bu bağlılığın fark edilmesi ve yeniden etrafımızda olup bitenlere dikkat verebilmemiz psikoterapi ile mümkün olabilmektedir.

Travma aynı zamanda fizyolojiktir. Sinir sitemimizde savaş, kaç, don tepkilerimizin oluştuğu alanla bağlantılıdır. Travmatik olaylarla karşılaştığımızda kalp çarpıntısı, terleme, titreme gibi belirtiler göstermemiz de bu yüzdendir. Bununla ilgili ayrıntılı bilgi için Polivagal Teoriyi araştırmanızı öneririm.

Travmalarımız; aile içindeki dinamikler, anne babamızla olan ilişkimiz hatta onların anne babalarıyla kurdukları ilişkilerle de bağlı olabilir.  Örneğin; anneannesi cinsel saldırıya maruz kalmış birinin annesinden bu olayı dinlemiş ya da duymuş olması ve aynı şekilde kızıyla paylaşması ve/veya kızının da aynı olayı yaşamaya dair korkularıyla boğuşması, yahut konuyu hiç bilmeden annesinin davranış örüntülerinden, diyaloglarından bu konuyla ilgili endişesini fark edip kaygılanması gereken bir durum olduğunu düşünmesi, kendini tehdit altında hissetmesine sebep olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken şey her travmanın kalıtsal olduğu anlamına gelmediğidir. Yazımın başında dediğim gibi travma çok farklı dinamiklerle ilişkili olabilmektedir. Yaşamınıza ilişkin bu tarz deneyimler veya travma yaşadığınıza veya yaşamınızda sürekli tekrarlanan örüntü veya deneyimleriniz olduğuna  dair düşünceniz varsa profesyonel yardım ve destek almanın önemini tekrar hatırlatmak isterim.

Kitap Önerileri:

İlginizi çekebilir: İlişki, bağlanma, bağımlılık: Sizin ilişkileriniz nasıl?

Merve İnaç: Merhaba ben Merve İnaç. Klinik psikolog ve psikoterapistim. 2012 yılında Atılım Üniversitesi Psikoloji Bölümünden mezun oldum. Hemen sonrasında Hasan Kalyoncu Üniversitesi Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı’nı tamamlayarak uzmanlığımı aldım. Kariyerimin uzun dönemini Unhcr ve Unicef’in farklı projelerinde sığınmacı ve göçmenlerle çalışarak geçirdim. Bu süreç içerisinde Bilişsel Davranışçı Terapi ve Transaksiyonel Analiz Terapi eğitim ve süpervizyonlarımı tamamladım. Son yıllarda Mindfullness, Aile Dizimi ve Sanat Terapi ve varoluşçu yaklaşımlar üzerine eğitimlerimi tamamlamaktayım. Psikolojinin farklı bakış açılarından aldığım bu eğitimleri benimsediğim bütüncül bakış açısıyla birleştirerek danışanlarımın ihtiyaçlarına göre eklektik çalışmayı tercih ediyorum. Bana merveinac@hotmail.com e-posta adresimden ulaşabilirsiniz.

Yeni yıl hediyelerinin vazgeçilmezi Sosyopix ile anılarınızı ölümsüzleştirin

Sevdikleriniz için hediye seçmek bazen uzun uzun düşünmeyi gerektirir. Çünkü aslında aradığımız şey, sadece bir eşya değildir; bir duyguyu, bir anıyı, bir hatırlamayı karşı tarafa hissettirmektir. Tam da bu yüzden fotoğrafla kişiselleştirilmiş hediyeler, her zaman daha çok dokunur. Tek bir kare, bir gülüşün ardındaki hikayeyi yeniden canlandırır; yıllar önce çekilmiş bir fotoğraf bile açıldığında ilk günkü kadar sıcak hisseder. Sosyopix işte tam da bu noktada, o paha biçilmez anılarınızı estetik ve yaratıcı dokunuşlarla unutulmaz kılıyor.



Kişiselleştirilmiş takvimlerle zamanı anlamlandırmak

Yeni yıl, hayatımızda yeni sayfalar açmak demektir. Bu nedenle kişiselleştirilmiş takvimler, sadece günleri takip ettiğiniz bir araç olmaktan öteye geçer; umut ve güzellikle dolu bir yılın sembolü haline gelir. En güzel fotoğraflarınızla hazırlanan masa veya duvar takvimleri, sevdiklerinizin her gününe anlam katar. Her sayfa, sadece bir tarih değil, hatırlanan ve paylaşılan özel bir anı olarak kalır. Takvimi her çevirdiğinizde, geçmişin güzel anılarını hatırlamak ve geleceğe dair küçük bir mutluluk hissi yaşamak mümkündür. Bu küçük ama etkili detay, hediyenizi hem estetik hem de duygusal olarak unutulmaz kılar.



Anıların dokunulabilir hali: Fotoğraf baskıları



Bir zamanlar telefon ekranına sığdırdığınız, galeri arşivlerinizde kalan en mutlu kareleri bu yılbaşı yeniden keşfetmenin tam zamanı. Sosyopix fotoğraf baskıları, en özel anlarınızı sıcaklığını ve kalitesini koruyarak dilediğiniz formda hayat bulduruyor. İster yaz tatilinde o hiç bitmesin dediğiniz gün batımı karesini, ister kış tatilinde çekilmiş kar manzarasını seçin; retro tarzda ya da şık bir çerçeveyle hazırlatabilirsiniz.Çalışma masasında duran küçük bir fotoğraf, sizi kış tatilinin huzuruna veya yılın en güzel anılarına götürebilir. Bu yıl sevdiklerinize sadece bir hediye değil, birlikte paylaşılan özel anıları ve mutluluğu hediye edin.

Anıların estetik hali: Fotoğraf albümleri

Fotoğraf albümleri, her dönem popülerliğini koruyan ve hiçbir zaman değerini kaybetmeyen hediye seçeneklerinden biridir. Çünkü bir albüm, yalnızca fotoğrafları bir araya getirmez; aynı zamanda belirli bir dönemin, bir ilişkinin ya da bir yolculuğun hikayesini saklar. Sayfaları çevirdikçe hatırlanan detaylar, yeniden yaşanan duygular ve geçmişten gelen sıcaklık, bu hediyeyi zamansız bir klasik haline getirir.

Kişiye özel tasarlanan fotoğraf albümleri, hem estetik hem de duygusal yönüyle güçlü bir hediye seçeneği sunar. Kapak dokusundan sayfa düzenine, renk seçiminden yerleştirdiğiniz küçük notlara kadar tamamen size ait bir anlatım oluşturma fırsatı verir. Bu, sadece bir hediye değil; kendi elinizle hazırladığınız bir zaman kapsülüdür.



Anıları duvarlara taşıyan çerçeveler

Mutlu anıları saklamanın tek yolu albümlerde biriken fotoğraflar veya fotoğraf baskıları değildir; bazen evin en görünür köşesine yerleştirilen bir çerçeve de aynı etkiyi yaratır. Ölümsüzleştirilen anları çerçeveleyerek yaşam alanlarınıza sıcaklık ve derinlik katarken sevdiklerinizin her baktığında o ana yeniden dönmesini sağlar. Farklı boyut seçenekleri sayesinde ister küçük bir köşeyi canlandırabilir ister salonunuzun atmosferini değiştirebilirsiniz.  Duvarlara zarar vermeyen yapışkanlı çerçeveler ise kolay kullanımıyla, yalnızca bir dekor değil; her gün gülümseten bir anı sunar. 

Bi’kutu anı: Özel hediye kutularıyla yeni yıl coşkusu

Yeni yıl ruhunu tek bir kutuda toplamak istiyorsanız, özenle hazırlanmış hediye kutuları bunun için ideal bir çözüm sunar. İçerisinde not defterleri, yılbaşı ruhunu yansıtan kupalar, kokulu mumlar ve daha pek çok özel hediye, kutuyu açan kişinin yüzünde sıcak bir tebessüm bırakır. Böylece hediyeniz yalnızca bir kutu değil, birlikte paylaştığınız anıların sıcacık bir yansıması olur.

Siz de bu yıl, sıradanlığın dışına çıkarak sevdiklerinizin yüzünde unutulmaz bir gülümseme oluşturmak istiyorsanız, Sosyopix’in sunduğu bu kişiselleştirilmiş dünya tam size göre. Hatıralarınızı canlandırın ve onlara, her baktıklarında sizi hatırlatacak, zamana anlam katan dokunuşlar hediyeler sunmak isterseniz aradığınız her şey Sosyopix’te!





İlgili Makale