Stresin yarattığı kısır döngüyü nasıl kırabilirsiniz?

Günlük yaşamınızda bazı durumlarda hissettiğiniz hafif düzeyde stres, sizi harekete geçirirken; stresin yoğun ve sürekli olması hayatınızın işlevselliğini bozabilir ve anksiyete bozukluğuna yol açabilir. Yaşamın akışında bazı stres faktörlerinin olması doğal bir durumdur; yapılacak işe karşı alarm halde bulunmanıza, motive olmanıza, odaklanmanıza, hazır bulunmanıza ve hatta o işi tüm enerjinizle tamamlamanıza yardımcı olur.

Baskı altında hissettiğimizde, sinir sistemimiz; adrenalin, noradrenalin ve kortizol gibi stres hormonlarının salgılanması için vücudumuzu uyarır. Esasında bu uyarım; bize, içerisinde bulunduğumuz tehdit ya da tehlike ile başa çıkmada yardımcı olan fizyolojik değişimlerdir. Örneğin; kaygı hissettiren, bahaneler ürettiğiniz, ertelediğiniz bir eylemi düşünün… Kısa sürede hazırlanmanız gereken bir sunum, yapmayı planladığınız günlük bir iş ya da karşıdan karşıya geçerken hızla gelen araba, bu mekanizmayı devreye sokar.

Stresin kontrolünü ele alıp harekete geçerseniz, kısa sürede o eylemi tamamlayabilirsiniz ya da tehlike anında durumu yönetebilirsiniz. Genellikle sonrasında hissettiğiniz baskı azaldığında, vücut kendini dengeleyerek, sakinleşmeye başlar. Stresi yönetebilme becerisi bu anlamda önemli bir yer tutmaktadır. Fakat, çok sık bir biçimde ya da uzun süreli olarak stres hissettiğinizde veya olumsuz hisleriniz, onlarla başa çıkma yetinize baskın geldiğinde, işte bu noktada problemler ortaya çıkmaya başlar. Sinir sisteminin sürekli aktivasyonu, “stres tepkisi” vücutta yıpranmaya neden olur. Hayatınızı önemli ölçüde etkileyebilir.

Örneğin; “Çok stresliyim çünkü yapmam gereken çok şey var” ve “Hiçbir şey yapamadım çünkü çok stresliyim” cümleleriyle, kendinizi bu kısır döngünün içine almak, ön yargılı davranmak, olumsuz düşünce yapısı ile gerçekçi düşünce yapısından uzaklaşmak, kaygı ve stres seviyenizi artıracaktır. Sonuç olarak diyebiliriz ki, olumsuz düşünce biçimi, yaşadığınız kısır döngüleri beslemektedir. Karşılaştığınız durumlarla baş edebilmeniz için ise bu kalıpları tanımanız gerekmektedir.

Çevresel etkiler, dönemsel yaşantılar, karşılaştığınız durumlar, hatta dünyaya bakış açınız bile bir stres faktörüdür. Hayatınızda stresi ortadan kaldırmak çoğu zaman mümkün ve sağlıklı bir yol olmayabilir. Bunun yerine, yaşadığınız duyguları tanımlamayı, stresörlerin ve içinde olduğunuz kısır döngülerin farkında olmayı, gerçekçi ve esnek bir düşünce yapısını benimsemeyi, baş etme stratejileri geliştirmeyi, zihninizi boşaltacak alan tanımayı, günlük/haftalık/aylık plan yapmayı, zamanı iyi yönetmeyi, gevşeme ve nefes egzersizleri yapmayı, uyku ve beslenme düzeninize dikkat etmeyi, problemlere değil çözüme odaklı düşünmeyi deneyebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Sizi uğraştırmadan günlük stresinizi azaltacak 8 basit ipucu

Sibel Şen Uzman Klinik Psikolog
İstanbul Bilim Üniversitesi'nde Psikoloji lisans eğitimini tamamladıktan sonra Klinik Psikoloji yüksek lisansını tamamlayarak uzmanlığını almıştır. Akademik eğitimlerinin yanı sıra psikoloji alanının hayat boyu bir ... Devam