Sonbahar depresyonu nedir, üstesinden nasıl gelinir?

Güneş, deniz, geç saatlere kadar süren eğlenceler, hafif ve rengarenk kıyafetler, yazlıktaki komşuluklar, çıkılan tatilde yeni kurulan arkadaşlıklar… Hiç bitmeyecekmiş gibi yaşadığımız bir yaz mevsiminin daha sonuna geldik. Okullar açıldı, yazlıklardan dönüldü, iş başı yapıldı ve yavaş yavaş sonbahara hazırlanmaya başladık. Bazı insanlar genel karakteristik özellikleri nedeniyle mevsim geçişlerine çok kolay uyum sağlasa da çoğumuzun biraz zorlandığı kesin. Bu uyum sorunu tamamen normal olmakla birlikte sonbaharda -özellikle Eylül ve Ekim aylarında- kendini gösteren mutsuzluk hali, sorumluluklardan kaçınma isteği, uyku ihtiyacında artış gibi belirtilerle ortaya çıkan rahatsızlığa “sonbahar depresyonu” diyoruz. Adından da anlaşılacağı üzere geçici bir durum olmasına rağmen daha önce depresyon tanısı almış kişilerde daha sık görüldüğünü söylemek yanlış olmaz.

Sonbaharın gelmesiyle yazın enerjik ve cıvıl cıvıl olan halleri yerini mutsuz, enerjisiz bir ruh haline bırakır.

Coğrafi olarak güneşli ve sıcak günlerin azalması, günlerin kısalması ve güneş ışığını daha az alıyor olmamız mutluluk hormonu olarak bilinen serotoninin daha az salgılanmasına neden olur. Böylece yazın enerjik ve cıvıl cıvıl olan halimiz, yerini mutsuz, enerjisiz, her şeye üzülen bir ruh haline bırakır.

Sonbahar depresyonu, genel depresyon tanısına göre daha kısa sürse de, belirtileri neredeyse aynıdır:

  • Genel mutsuzluk ve karamsarlık hali
  • Sabah uyanmakta güçlük çekme
  • Aşırı uyku ya da uykusuzluk
  • Yataktan kolay kolay çıkamama
  • Konsantrasyon güçlüğü
  • İştahsızlık
  • Cinsel isteğin azalması
  • Sorumluluklardan kaçınma
  • İntihar düşüncesi
Sonbaharda güneş ışığının azalmasıyla eksilen mutluluk hormonunu egzersizle tamamlamanızda fayda var.

Belirtileri ağır olsa da genelde 4-8 hafta arası gözlemlediğimiz sonbahar depresyonunun üstesinden gelmek hiç de zor değil. İşte sonbahar depresyonunun önüne geçmenin bazı yolları:

  • Geçici bir durum olduğunu ve vücudunuzun kendini yeni mevsime adapte etmeye çalıştığını hatırlayın.
  • Ağır yemeklerden kaçının. Sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeye özen gösterin. Ayrıca bu dönemde kafein alımını azaltıp bitki çaylarına yönelin.
  • Mutlaka egzersiz yapın. Güneş ışığının azalmasıyla eksilen mutluluk hormonunu egzersizle tamamlamanızda fayda var.
  • Olabildiğince sosyalleşmeye çalışın. Bir hobi edinin ve kışın ilginizi diri tutacak kurslara başvurun.
  • Kendinize kısa vadeli hedefler koyun. Hedefinize ulaşmak için çabalamak motivasyonunuzu artıracaktır.
  • Başa çıkamayacağınızı düşündüğünüz an mutlaka bir uzmandan yardım alın.

Keyifli bir kış mevsimi geçirmenizi dilerim.

İlginizi çekebilir: Doğanın en güzel renklerini sakladığı sonbaharı sevdirecek birbirinden güzel fotoğraflar

Yazarın diğer yazıları için tıklayın.

Uzman Psikolog Merve Saraçoğlu Psikolog
İstanbul Ticaret Üniversitesi Psikoloji Lisans ve Uygulamalı Psikoloji Yüksek Lisans eğitimini tamamladıktan sonra Bristol Üniversitesi’nde Klinik Psikoloji Programı’nı tamamlamıştır. 2010 yılında başladığı Bilişsel ve ... Devam