Her Pazartesi rejime başlamaya karar verip bir türlü başlayamıyor musunuz? Çok istediğiniz halde erken yatıp erken kalkma alışkanlığına sahip olamıyor musunuz?
Eğer bu soruların cevapları evet ise sizde bir öz disiplin sorunu olabilir. Öz disiplinden bahsetmeden önce disiplin ne demek ona bir göz atalım. Literatürde disiplinle ilgili birçok tanım yapıldığı görülmektedir. Disiplin; yasalara, konan kurallara uygun davranış, kişilerin içinde yaşadıkları topluluğun genel düşünce ve davranışlarına uymalarını sağlamak için alınan önlemlerin tümüdür (Demiray, 1980). Disiplin yalnızca uyulması gereken kurallar listesinden çok daha geniş bir anlam ifade etmektedir.
Amaç, etkinlikler, uygun çevre, birlikte çalışma alışkanlığı, kendi kendini kontrol gibi kavramlar disiplin tanımı içinde önemli yer tutmaktadır (Küçükahmet, 1992, Akt.Çimen ve Karaboğa, 2015). Disipline ait bazı tanımlar böyleyken öz disiplinse kişinin hedeflerine ulaşabilmesi için davranışlarını ve alışkanlıklarını kontrol altında tutması; hedeflerine odaklanması ve zayıflıklarının üstesinden gelmesi diye özetlenebilir. Öz disiplin istikrar, başladığını bitirme, hazzı erteleme gibi birçok durumu kapsar. Peki hayatınızda daha fazla öz disipline sahip olmak için neler yapabilirsiniz?
Hayatınızın hangi alanlarında disiplin sergilemek istediğinizi listeleyin.
Daha sonra disiplinli olmak istediğiniz konuların ardında yatan sebepleri yazın. Örneğin disiplinli olmak istediğiniz konu kilo vermek olsun. Neden kilo vermek istiyorsunuz? Kilo verme isteğinizin ardındaki itici güç ne? Kilo verme girişimlerinizin başarılı olması için kilo verme isteğinizin ardında yatan ve sizin için anlam içeren nedeni bulmanız gerekebilir. Buradaki anahtar kelime “sizin için anlam içeren neden”. Siz, toplum zayıflığı empoze ettiği için kilo vermek istiyorsanız, ama aslında bu toplum baskısı sizin için bir anlam ifade etmiyorsa kilo vermeniz zorlaşabilir. Sizin için anlam içermeyen bir konuda öz disiplin sergileyemezsiniz. Öte yandan kilo vermenin sizin için anlam içeren nedeni daha sağlıklı bir hayata sahip olmaksa kilo vermeniz kolaylaşabilir.
Disiplin sergileyeceğiniz konudan elde edeceğiniz fayda ne?
Diyelim erken yatıp, erken kalkma konusunda disiplinli olmak istiyorsunuz. Bundan ne gibi bir fayda elde edeceğinizi düşünün. Erken yatıp, erken kalkarak kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacak, örneğin spor yapmak gibi, bir aktiviteye mi zaman ayıracaksınız? Unutmayın bize yarar sağlamadığını düşündüğümüz davranışları istikrarlı bir şekilde sürdürme olasılığımız oldukça azdır.
Kendinize rol modellerinizden oluşan bir liste hazırlayın.
Disiplinli olmak istediğiniz konuda rol model olarak gördüğünüz ünlü ya da ünsüz kişiler kimler? Onların disiplinli hallerinden nasıl ilham alabilirsiniz? Yine kilo verme örneğinden yola çıkacak olursak bu konuda disiplin gösterdiğini düşündüğünüz kişilerin sosyal medya hesaplarını takip ederek kendinizi motive edebilirsiniz. Unutmayın onlar disiplinli olabildilerse siz de olursunuz, yeter ki isteyin.
Kendiniz olmayı unutmayın.
Bu dünyada herkesin amacı farklı. Disiplinli bulduğunuz bir arkadaşınız sabah 6’da kalkıp, güne meditasyonla ve ardından içtiği smoothie ile başlıyor diye sizin de hayatınızı bu şekilde yaşamanız gerekmiyor. Siz ancak hayat amacınıza ve dahası hayat tarzınıza uygun olan disiplinli davranışları sergileyebilirsiniz. Rol modellerinizi seçerken de bu gerçeği göz önünde bulundurmayı ihmal etmeyin.
Hayal panosu yaratın.
Hayal panosu, hayallerinizin, amaçlarınızın ve sizi mutlu eden şeylerin resimleri, ve fotoğraflarının kolajıdır. Hayal panomuzu, disiplinli olmak istediğimiz konuların fotoğraflarını dergilerden kesip bir kartona yapıştırarak oluşturuyoruz. Ve evimizde sadece kendimizin göreceği -örneğin bir kapının arkası- bir köşeye asıyoruz. Dilerseniz kullandığımız görsellerin altına birkaç cümleyle de hedeflerinizi, isteklerinizi yazabilirsiniz. Unutmayın etrafımızda gördüğümüz her şey, elimizde tuttuğumuz telefonlar, kullandığımız bilgisayarlar önce bir hayalle başladı sonra gerçeğe dönüştüler. Bizler de Hayal Panolarımız sayesinde hayallerimizin farkına varacak ve de disiplinli bir şekilde onları gerçekleştireceğiz.
Evet zaman öyle ya da böyle geçiyor. Zamanı iyi şekilde değerlendirip, hayatımızı disiplinli bir şekilde yaşayarak hayallerimizi gerçekleştirmek en iyisi. Bu arada size bir eğitim haberim var. WhatsApp ya da FaceTime üzerinden bire bir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık Öz Sevgi eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail.com adresine yazabilirsiniz. Psikoloji ile ilgili egzersizler paylaştığım Instagram hesabım ise @ranakutvanrsolaker@gmail.com .
Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.
Kaynaklar:
Çimen, L.K, Karaboğa, Y. (2015) Yönetici ve Öğretmenlerin Ortaöğretim Okullarındaki Disiplin Sorunlarına İlişkin Görüşleri. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS)
Demiray, K (1980). Temel Türkçe Sözlük, İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabev
Küçükahmet, L (1992). Öğretim İlke ve Yöntemleri, Ankara: Gazi Büro Kitapevi.
İlginizi çekebilir: Şikayet etmek her zaman kötü değildir: Verimli şikayet nedir?