Okyanusların en büyük atık yığınıyla tanışın: Sigara izmaritleri

Son dönemlerde çevre kirliliğine dair yapılan çalışmalar okyanus atıklarında yeni bulgular ortaya koydu. Özellikle okyanus kirliliğinin sebep ve sonuçları incelenirken, yeni bulgular klasik yaklaşımların dışına çıkıyor. Genelde okyanus ve denizlerdeki kirlilik deyince ağırlıklı olarak aklımıza plastik şişe, naylon poşet, pipet gibi atıklar gelir. Son yapılan araştırmalar bu atıklardan daha kötülerine rastladılar: Sigara izmaritleri!

Başlarda küçük ve zararsız gibi görünen bu atıklar, okyanuslara ve vahşi hayata tahmin edilenden fazla zarar veriyor. Ocean Conservancy isimli sivil toplum kuruluşu 1986’dan beri okyanuslardan sigara izmaritlerini temizliyor. Yayınladıkları araştırmaya göre 1980’lerden beri toplamda en az 60 milyon sigara izmariti temizlenmiş. Bu rakam bu süre zarfı içerisinde temizlenen naylon poşet, plastik şişe gibi atıkların sayısından da fazla.

Ne yazık ki sahillerde sigara kullanıcıları, sigaralarını kuma veya kayalıklara atıyor. Bu izmaritler rüzgarın ve yağmur sularının da etkisiyle denizlere, ardından okyanuslara karışıyor, sonrasında dalgalarla yeniden sahillere geri dönüyor.

Doğaya kül tablası gibi davranmanın bedeli, hem tüketicilere hem de doğaya ağır bir bedel ödetiyor.

Peki neden daha önce izmaritlerin doğaya bu denli zararlı olduğu bilinmiyordu?

Çoğu sigara izmariti, doğal bir madde olan selüloz asetat barındırır. Bunun sonucu olarak da izmaritlerin doğaya zarar vermeden toprakta çözünebilir olduğu düşünülüyordu. Ancak işin gerçeği, selüloz asetat işlendiğinde plastik, biyolojik olarak çözülemez bir hal alır, çözülmesi daha uzun zaman alır.

Filtreler çözünene kadar, nikotin, arsenik ve kurşun gibi maddeler de dahil olmak üzere tüm kirletici maddeleri serbest bırakırlar. Bunlar çürüyen plastiklerle birlikte, denizde yaşayan canlılar tarafından da tüketilmiş olur. Bu durum yeterince kötü değilmiş gibi, bir de yeniden kendilerini tabağımızda, yemeğimizde buluruz.

Tütün endüstrisi, sigara şirketleri, izmarit üretiminde her ne kadar sürdürülebilir yeşil çözümler arıyor gibi görünse de endüstrinin sigara tüketicilerine de doğru bilgilendirme yapması gerekiyor. Hem kamu sağlığı, hem de doğal yaşamı korumak için sigara izmaritlerinin yerlere atılmaması şart.

Eda Günay
Eda Günay, Paris IV Celsa Sorbonne ve Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde lisans eğitimi aldı. Ecole Normale Superieur de Lyon'da psikoloji dergilerinin sosyal temsili üzerine ... Devam