Kısa süre önce hepimizi yürekten sarsan bir saldırı ile yeniden karşı karşıya kaldık. Olaylar, sevdiklerimize ne kadar yakın olursa, üzerimizde bırakmış olduğu etki de ister istemez o kadar derin oluyor; ancak daha da kötü koşullarda terörize edilen hayatlar yaşamak zorunda bırakılan ülkeler ve toplulukların varlığını düşündükçe; hayat hedeflerimiz, yaşam amaçlarımız, hayallerimiz, din sömürüsü, eğitimsizlik, boşvermişlik gibi bir dolu olguyu yeniden sorgulamaya başlıyoruz.
Her şeyin “anlık” olduğu gerçeğini hatırlatan, Eckhart Tolle’nin Var Olmanın Gücü (Koridor Yayınları) isimli kitabında okumuş olduğum bir hikâyeden yola çıkarak bu yazımı derlemeyi tercih ettim. Geçmişte yaşadıklarımızı, sadece deneyimlerimizden ders çıkarabilmek üzere zihnimize kayıt ediyor olsaydık ve onları benliğimizin birer parçası haline getirmeye çabalamasaydık; sizce dikkatimizi içinde bulunduğumuz âna çevirmeyi başarabilir miydik?
Hayatlarımızda birçok duygusal anı yaşıyoruz ve bu anılar zihinlerimizde izin verdiğimiz ölçüde yeniden karşımıza çıkıyorlar. Hoşnutsuzluklar, kırgınlıklar, düşmanlıklar, suçluluk duyguları benliklerimiz içinde, kimliklerimizin birer parçası halini almaya başlıyor. Olayları, zihnimizde canlı tutmak ve güçlü hissetmek için bu düşüncelere sarılıyor ve geçmiş ile şartlanmış olan kişiliğimiz içinde zamanla, kontrolsüzce hapsolmayı tercih eder hale geliyoruz.
İlgili yazı: Anı yaşamak: Geçmişteki hatalardan ve gelecek kurgularından kurtularak anda yaşayabilmenin önemi
İki zen rahibi olan Tanzan ve Ekido, çamurlu bir yoldan ilerlemektedirler. Havada hala şiddetli yağmur yağmaktadır. Bir sokak köşesine vardıklarında, çamurlu ve ıslak yolun kenarında mahsur kalmış, ipek kimono ve fularlar içinde genç bir kız görürler. Tanzan, tereddüt etmeden kızı kucaklar ve yolun karşı tarafına geçirir. O akşam konaklayacakları tapınağa varana kadar rahipler sessizce yol almış; bu sürede birbirleri ile hiç konuşmamışlardır. Ekido, çok sinirli ve gergin gözükmektedir. Daha fazla kendine engel olamaz ve sorar: “Biz keşişler, kadınların yanlarına yaklaşmayız, özellikle de genç ve güzel olanların. Bu çok tehlikelidir. Neden onu yolun karşı tarafına taşıdın?”
“Ben, kızı saatler önce bırakmıştım; sen hala taşıyor musun?”
Dikkatimizi şu ana çevirmeyi öğrenmeliyiz
Bu noktada farkında ve aydınlanmış olanların tavsiyeleri şunlardır: “Zihinsel olarak geçmişte yaşamaktan vazgeçerek, dikkatimizi şu âna çevirmeyi öğrenmeliyiz. O zaman egoların hapsindeki düşünce ve duygularımız yerine, varlığımız kimliğimiz haline gelebilir.
Sadece şu an vardır ve şu an olması gerektiği gibidir. Olayları iyi ya da kötü olarak tanımlamadan, kişiselleştirmeden, onlarla bütünleşerek, olanlardan etkilenmeyecek konumda olmak esas olandır. Eğer birilerinin merhametine kalırsanız, o zaman mutlu ya da mutsuz olacağınıza birileri karar verir.”
Binlerce yıldır mutluluğun özünü inceleyen Budist felsefe ve pratiklerin parçası olarak ortaya çıkan yoga ve meditasyon tekniklerine günümüzde giderek artan ilginin sebebi bu mutluluk arayışı olabilir. Meditasyonda; bedeninizi ve zihninizi yakından gözlemlemeniz, olaylar ve kişiler karşısında yaşadığınız hislerin yükseldiğini ve alçaldığını izlemeniz, bu hislerin peşinden gitmenin ne kadar anlamsız olduğunu fark etmeniz beklenmektedir.
Bizleri sürekli yorgun ve memnuniyetsiz kılan düşünceler, geçici duygular için sarf edilen sürekli çabadır. Bu pozitif veya negatif hislerin ikisi için de geçerlidir. Mutlu olduğumuzda bu hissin yok olacağını düşünerek, onun kalıcı olabilmesi adına yoğun bir uğraş veririz; sıkıntılı hissettiğimizde de tekrar mutlu olabilmeyi tadabilmek için aynı çabayı sarf ederiz. Heyecan, neşe, kızgınlık, ümitsizlik gibi tüm hislere karşı önce kuvvetli bir yükselme hissederiz; sonra bu hissin yavaş yavaş geçmesini seyrederiz. Durum ve olaylara karşı şartlı olarak yaşanılan hisleri bırakabildiğimiz takdirde ve onları olduğu gibi kabul ettiğimizde; olabilecekler hakkında beklentiye girmek yerine içinde olduğunuz ânı yaşayabiliriz. Geçmişte, sizi şimdide yaşamaktan alıkoyacak hiçbir şey yaşanmadı; eğer geçmişin sizi şimdide yaşamaktan alıkoyacak güce sahip olmasına izin vermezseniz…