Alternatif duruşundan ve beslendiği alternatif kültürlerden “hip”, son 4-5 senedir popüler kültürün bir parçası oldu ve geniş kitleleri “cool”, “umursamaz”, “dağınık”, “yaratıcı” ile özdeşleşen “hipster” kimliğiyle” etkiledi. Giyimden meslek seçimlerine, hayat tarzından tüketim alışkanlıklarına kadar “hipsterlık” Y jenerasyonunun yeni kimliği oldu. Daha doğrusu bu jenerasyonun hayata karşı duruşlarının kültürel yansımasıydı bence. Bunu markalar üzerinden açıkça görebilmek mümkün.
Son yıllarda yarattığı kimlik ve reklam kampanyaları ile dikkatimi çeken “Supreme” şehir hayatını hipster kimliğiyle bir araya getiren, pop-art, tipografi, ve graffiti ve grafik sanatlardan beslenen ve kendini bir pop-art eseri gibi biçimlendiren genç ve dinamik bir hikaye yazıyor. Supreme’in hikayesi 1994’te Manhattan’da (Lafayette Street) başlıyor. İlk zamanlar, New York’un alt kültürüne, “kaykay gençliğine” hitap eden, Damien Hirst gibi sanatçıların imzalı ürünleri bulunan ve bağımsız sinemacıların tercih ettiği bir markaydı. Londra ve Paris’te olmak üzere Avrupa’da 2, Uzakdoğu’da 6 mağazası var. Hatta Jebbia, Supreme’i Paris’e taşıma fikrinin altında, Republique Meydanı’nın olduğunu söylüyor. Jebbia’ya göre Republique, kaykay yapan gençleri bir araya getiren, bu kültürü bir potada eriten bir meydan. Marka böylece Paris’e yelken açıyor ve Paris bohem burjuvalarının yeni gözdesi oluyor.
Supreme sadece ürünleri ile gündeme gelmiyor; yarattığı “absürtlükler” ve marka veya karakter işbirlikleri ile farklı disiplinleri ve alanları bir araya getiriyor. Özellikle, kırmızı bir zemin üzerine kalın beyaz bir tipografiyle “Supreme” yazılı logosu oldukça dikkat çekici ve marka olup olmadık pek çok ürünün üzerine bu logoyu yapıştırıyor. Mesela 2016’ın Eylül ayında tanesi 30 dolardan “Supreme tuğlaları” satışa sunuldu ve Supreme, bunu yaparak hem kendinden söz ettirmiş, hem de modaya, tüketiciye ve zamana karşı hafif sarkastik bir durum sergilemişti.
Louis Vuitton ve Supreme
Supreme’in son zamanlarda Louis Vuitton ile yaptığı iş birliği Türkiye’de kendine pek yer bulmadı. Oysa ki bana oldukça ilginç geldi ve birkaç nokta üzerinde düşünmemi sağladı. Öncelikle şunu fark etmek çok zor değil: Büyük markaların o “şaaşalı” dönemi yıkılırken, tüketicilerine “kazandırdığı” o “elit” kimlikler artık pek işlemiyor. Orta yaş ve üzeri bir kadın profili için büyük markalar bir anlam ifade ediyordu ama Y jenerasyonu için aynı şeyi söyleyemeyiz. Chanel, Louis Vuitton, Hermes, Gucci gibi Avrupa burjuvazi kültürüyle özdeşleşen bu markalar yeni jenerasyona ulaşmakta zorluk çekiyordu.
Son 2-3 senedir bu markaların reklamlarına ve kreasyonlarına dikkat etmeye çalışın. Hepsi bir şekilde marka çizgilerinin ve hikayelerinin dışına çıkıp farklılıklara açık kapı bırakıyorlar. Bunun en net örneklerini 2015’te Moschino’da görmüştük. Pop-art, hype ve sokakların kültürünü tasarımlarına yedirmişti. Absürtlüğe ve “saçmalığa” ulaşan tasarımlar önce kitlelerin algısını değiştirmek için kullanıldı ve bugün bu marka geniş bir gençlik kitlesine ulaşmış durumda. Moschino, Barbie, Ken gibi kültü oyuncakları; deterjan ve fast food zinciri markaların logolarını tasarımlarında kullandı. Karl Lagerfeld, genç ve hype bir kitle için yarattığı “KARL” markası bunun son örneğiydi bana göre. T-shirtlerden ayakkabılara, çantalardan pek çok ıvır zıvıra kadar Karl dinamik ve zamana uygun bir marka algısı yarattı.
Bugün Louis Vuitton’un Supreme ile olan işbirliğine biraz bu açıdan bakıyorum. Vuitton’un kemikleşmiş ve sıkıcı tarzı zamanın kültürüyle yarışabilecek bir durumda değildi. Supreme’in Louis Vuitton logolu ceketleri, gömlekleri, ayakkabıları, koca çantaları estetik olmaktan uzak doğal, absürt, ilginç ve en önemli noktası “ses getirici.” Aynı Supreme tuğlası gibi: komik ve düşündürücü. Gösteri toplumunun bir gereği ve yarattığımız kimlikler doğrultusunda alıcısı olacaktır elbette. Kimliklerimizi kurguluyoruz ve Supreme’in kitlesinde olmak belli bir kitle için oldukça önemli. Louis Vuitton’un da bundan faydalanmak istemesi oldukça manidar, hem “genç”leşen ve “hype”laşan bir çizgide olduğunu yansıtmak hem de bunun ticari ekmeğini yemek… Sokaklar markaların yarattığı “show”larla şekilleniyor. Bakalım Louis Vuitton’un bavulları, çantaları kıpkırmızı pop-art’a yaklaşan bir çizgide sokakları dolduracak mı?