Affedemediğiniz insanlar var mı? Sizi çok incitmiş, üzülmenize yol açmış insanlar… Peki onları affetmeyerek kendinize zarar verdiğinizin farkında mısınız? Bazı insanlar affetme eylemini başımıza gelenleri sineye çekmek olarak algılayıp kendilerini üzenleri affetmemekte ısrar ederler. Oysa affetmek, affeden kişiye ferahlık veren özgürleştirici bir eylemdir. Enright (1996) affetmeyi “birinin, onu haksız yere inciten başka birine karşı, sevgi, cömertlik ve merhamet gibi hak edilmeyen hislerin teşvik edilmesiyle, kızma, olumsuz yargılama ve ilgisiz davranma gibi hisleri isteyerek terk etmesi” olarak açıklamaktadır (Akt. Bugay, ve Demir, 2012)
Çeşitli araştırmalara göre affetmek hem fiziksel hem de psikolojik sağlığımıza iyi gelebilir. Örneğin, Toussaint tarafından yapılmış 2016 tarihli bir araştırma affetmenin daha az stres ve dolayısıyla daha iyi zihinsel sağlık ile ilişkili olduğunu gösteren ileri dönük, uzunlamasına kanıt sağlayan ilk çalışmadır. Aynı araştırmaya göre affetme stratejileri stres ve sağlık üzerinde faydalı etkilere sahip olabilir. Amerikan Psikoloji Derneği (American Psychological Association) tarafından Birleşmiş Milletler’de yayınlanan “Affetme” raporu da affetme eyleminin insanı mutlu ettiğini ortaya koyuyor. Yine bazı araştırmalar, affetme eylemini daha düşük kan basıncı seviyeleri ile ilişkilendirmiştir (Lawler ve ark, 2003).
Psikoloji araştırmaları affetme üzerine odaklanan, Richmond’daki Virginia Commonwealth Üniversitesi’nde Milletler Topluluğu Fahri Profesörü olan Dr. Everett L. Worthington Jr.’a göre, insanların gerçek bir affetme durumuna ulaşma yolları farklıdır, ancak genellikle iki kategoriye ayrılır: Kararlı affetme ve duygusal bağışlama. Dr. Worthington’a göre, “Duygunuzda bir değişiklik yaşayabilir ve ardından affetmeye karar verebilirsiniz veya önce affetmeye karar verebilir ve bu değişiklikleri duygusal olarak daha sonra deneyimleyebilirsiniz.” (Sullivan, 2021)
Size hata yapmış, mutsuz etmiş o insanı ya da insanları affetmemek için haklı nedenleriniz olduğuna eminim. Ama onları affetmemek sağlığınızı tehlikeye atacak bir boyuta gelmişse ya da sizi mutsuz ediyorsa, kendinize haksızlık etmiyor musunuz sizce? O kişiyi ya da kişileri her düşündüğünüzde geriliyorsunuz, bu gerilimi vücudunuz ve ruhunuzda hissediyorsunuz. Gelin, bugünden itibaren ruhunuza ve bedeninize bir iyilik yapın. O bir türlü affedemediğiniz kişi ya da kişileri affetmeye karar verin.
Çoğu insan affetmenin, nefret ettiği kişiyi suçsuz ya da haklı bulduğu anlamına geleceğini sanarak affetme eyleminden kaçınır. Ama şunu unutmayın lütfen, o insanı affederek onu haklı bulmuş olmuyorsunuz, ona dair negatif duygu ve düşüncelerinizi kendinizden uzaklaştırıyorsunuz. Burada amaç affederek, içinize ferahlığı davet edip kendinizi çok daha mutlu hissetmek ve sağlığınızı korumak. Yine affetmek, affetmek istediğimiz insanla ilişkimizi sürdürmeye devam edeceğimiz ya da onunla konuşmuyorsak onunla barışacağımız şeklinde de algılanmamalı. Bir insanı affedebilir ama o insanı hayatımızdan çıkarabilir veya onunla konuşmamaya devam edebiliriz.
Bizi, affetme eyleminden alıkoyan nedenlerden bir diğeri de affedeceğimiz kişiyle yüzleşmek istemememiz olabilir. Bir insanı affetmek istiyorsanız illa onunla yüzleşmenize ve onu affettiğinizi söylemenize gerek yok. Bunu kendi içimizden de yapabiliriz. Nasıl mı? O insana hiç göndermeyeceğiniz bir mektup yazarak. Evinizin en sevdiğiniz köşesine oturun. Eğer seviyorsanız yanınıza bitki çayınızı ve de mektubunuzu yazmak için kullanacağınız kağıt, kalemi alın. Önce çayınızdan bir yudum, sonra da derin bir nefes aldıktan sonra affetmek istediğiniz kişiye karşı duyduğunuz bütün hisleri yazmaya başlayın. Şu an karşınızda olsaydı ona neler söylerdiniz? Onu neden bir türlü affedemiyorsunuz? Bunların hepsini yazın. İçinizdekileri iyice döktüğünüzden emin olduktan sonra yazdıklarınızı okuyun.
Bu yakıcı hisler size kendinizi nasıl hissettiriyor? Affedememe duygusunu vücudunuzun hangi bölgesinde hissediyorsunuz? Evet, size haksızlık yapıldı, evet, o kişi canınızı çok acıttı. Ama siz bu kötü hislerle yaşamaya devam etmek istediğinizden emin misiniz? Eğer affetmeye hazırsanız egzersizimizin ikinci kısmına devam edebilirsiniz.
İlk önce yazdığınız mektubu bir kez daha okuyun ve yırtın. Şimdi sıra ikinci bir mektup yazmaya geldi. Bu mektupta affetmek istediğiniz kişiye onu affetme nedenlerinizi yazın. Mektup şu şekilde olabilir: “Seni affetmek istiyorum çünkü seni affetmeyerek kendime zarar vermek istemiyorum artık.” “Seni affetmek istiyorum çünkü affetmemek yüreğime ağır geliyor ve ben artık daha ferah bir hayat yaşamak istiyorum.”
Mektubunuz bitince derin bir nefes alın ve o kişiyi affetme düşüncesine kendinizi yavaş yavaş alıştırın. Bu sadece bir başlangıç. Uzun süredir affedemediğiniz bir kişiyi, sadece bu egzersizi yaparak affedemeyebilirsiniz. Her şey gibi affetmek de zaman alacaktır. Ancak hiç olmazsa artık affetme yolculuğuna doğru bir adım attınız. Kendinizi tebrik edin lütfen. Bu konularla tek başınıza başa çıkmakta zorlanıyorsanız biz psikologlardan destek almayı ihmal etmeyin. Size affetmenin insana iyi gelen yönlerinden yararlandığınız günler diliyorum…
Bu arada 2022 yılını “Öz Sevgi Yılı” ilan ettim. Her hafta @ranakutvan kullanıcı isimli Instagram hesabımdan bu konuyla ilgili psikoloji ödevleri paylaşacağım. Hadi hep beraber kendimizi sevmeye ve dünyayı güzelleştirmeye. Zoom üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız da bilgi için rsolaker@gmail.com adresine yazabilirsiniz.
Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.
Kaynak
Bugay, A. ve Demir, A. (2012). Affetme Arttırılabilinir mi? : Affetmeyi Geliştirme Grubu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (37), 96-106
Enright, R. D. (1996). Counseling within the forgiveness triad: On forgiving, receiving forgiveness, and self forgiveness. Counseling and Values, 40(2), 107-126.
Lawler, K. A., Younger, J. W., Piferi, R. L., Billington, E., Jobe, R., Edmondson, K., & Jones, W. H. (2003). A change of heart: cardiovascular correlates of forgiveness in response to interpersonal conflict. Journal of behavioral medicine, 26(5), 373–393. https://doi.org/10.1023/a:1025771716686
Sullivan, K. (2021). 3 Big Ways Forgiveness Is Good for Your Health. https://www.everydayhealth.com/emotional-health/big-ways-forgiveness-is-good-for-your-health/
Toussaint, L. L., Shields, G. S., & Slavich, G. M. (2016). Forgiveness, Stress, and Health: a 5-Week Dynamic Parallel Process Study. Annals of behavioral medicine : a publication of the Society of Behavioral Medicine, 50(5), 727–735. https://doi.org/10.1007/s12160-016-9796-6
İlginizi çekebilir: Öz şefkatin sağlığımız üzerindeki etkileri