Kara bulutları dağıtma zamanı: Paraşüt Kitap ile edebiyatın gücü üzerine

Son aylarda dünyanın üzerinde gezinen kara bulutları, çocuk edebiyatının rengarenk dünyasıyla dağıtmanın iyi bir fikir olacağını düşündük… Paraşüt Kitap’ın kurucuları Eda Doğançay ve Özge Akkaya ile çocuk kitapları, Çocuklar için Felsefe, çocuk edebiyatının hem çocuklar hem de yetişkinler için iyileştirici gücü üzerine keyifli bir sohbet gerçekleştirdik.

Sizi biraz tanıyalım? Kimdir Paraşüt Kitap?

Paraşüt Kitap, uzun yıllar yayıncılık alanında çalışmış iki kadın girişimci tarafından 2018 yılında kurulan butik bir çocuk kitapları yayınevi. Çoğunlukla 5-12 yaş grubundaki okuyuculara hitap etmekle beraber aslında her yaştan okuyucunun okuyabileceği kitaplar yayımlıyoruz. Yayınlarımız, “Çocuklar için Felsefe” metodundan hareketle, çocuklarda farkındalık yaratmayı, eleştirel ve yaratıcı düşünce becerilerini geliştirmeyi hedefleyen ve felsefi tartışmalara zemin hazırlayan kitaplardan oluşuyor.

Çocukların felsefi kavramlar üzerine düşünmesini sağlayacak pek çok farklı uyaran mevcut günlük hayatın içinde. Bu, bazen yaşadıkları bir olay olabilir ya da dinledikleri bir müzik. Çocuk kitapları da aynı şekilde zihinlerinde felsefi bir sorgulama başlatabilir. Biz de çocukların zihnini kurcalayacak, içinde felsefi bir soru barındıran hikayeler yayımlıyoruz. Çocukların edebi bir metin vasıtasıyla, özgürlük, dayanışma, insan-çevre ilişkisi, mutluluk, farklı olmak gibi konular üzerine akıl yürütmelerini sağlamak arzumuz.

Neden çocuk edebiyatına yönelmeyi seçtiniz?

Çocuk edebiyatı okur düzeyinde uzun zamandır içli dışlı olduğumuz bir alandı. Edebiyatın yanı sıra illüstrasyonlarıyla bizi içine çeken büyülü bir dünyaydı. Bazı kitapları okurken yazar-çizer çöpçatanlığı yapardık; “bu kitabı aslında şu çizer harika yapardı” gibi. Bu konuşmalar aslında bize bu işin mutfağında olmak istediğimizi anlatıyordu. Bir gün bunu fark ettik. Geriye sadece ilk adımı atacak cesareti göstermek kalmıştı. Ve bir gün bunu da başardık. Teknolojinin hükmettiği bir dünyada yayınevi kurmak biraz “yavaş” bir yöntem seçmişiz gibi görünebilir. Bu doğru olabilir ama bir yandan da bir çocuğun dünyasına girmenin en güzel yolu hala kitaplar ve bunun hiçbir zaman değişmeyeceğine inanıyoruz.

Kitaplarınızı seçerken nelere dikkat ediyorsunuz? Odaklandığınız belli konular var mı?

Biz bu yola çıkarken kendimize bir yol haritası belirledik. Bu haritada en önemli ilke çocuklara yukarıdan bakıp yol göstermemek. Biz çocuklarla birlikte yol almak istiyoruz. Karşılıklı bir ilişkinin hayalini kuruyoruz yani… Çok önemsediğimiz bir diğer konu ise çocukların eleştirel düşünme becerilerini doğru şekilde beslemek. Bunu yaparken Çocuklar İçin Felsefe (P4C) metodundan faydalanıyoruz; felsefi tartışmalara zemin hazırlayan kitaplara yer vermeye özen gösteriyoruz. Okullarda ve çeşitli etkinlik mekanlarında düzenlediğimiz P4C atölyeleriyle hem çocuklarla iletişim halinde kalıyoruz, hem de onların düşünme becerilerine ufak da olsa bir katkı sağladığımızı hissedebiliyoruz.

Çocuk kitaplarını, yetişkin edebiyatından ne farklı kılıyor sizce?

Çocuk kitaplarında aslına bakarsanız her konu işlenebilir. Dolayısıyla yetişkin edebiyatıyla arasındaki fark konudan ziyade, o konunun nasıl işlendiğiyle alakalı. Çocuk kitapları en basit konulardan en derin konulara dek her alana dokunabilir ve bunu olağanüstü bir yalınlıkla yapar. Buradaki kilit kelime “yalınlık.” Her insanın içinde hissettiği duygulara -çocuklar da aynı duyguları hissediyor-, zihnindeki düşüncelere yetişkinlerin artık unuttuğu bir sadelikle yaklaşıyor bu kitaplar. Üstelik çoğu zaman mizah da işin içine dahil oluyor. Yani hem derin, hem eğlenceli bir dünya sunuyor okurlara…

Yetişkinlere de çocuk kitabı okumayı önerir misiniz?

Kesinlikle evet. Özellikle de içinde bulunduğumuz günlerde çocuk kitaplarının iyileştirici gücüne güvenimiz sonsuz. Çoğu insanın karantinada dikkat dağınıklığı yaşadığını, odaklanmakta güçlük çektiğini duyuyoruz, okuyoruz. Çocuk kitapları böyle bir dönemde “yalın” anlatımıyla ve hayal gücünün sınırlarını zorlayan evrenleriyle tam ihtiyacımız olan şey…

Çocukların evden eğitime geçtiği şu günlerde, birçok yayınevinin sosyal medya hesaplarında yazarlarının kitaplarından bir bölüm okuduğunu, çizerlerin ise çocuklar için çizim teknikleri paylaştığını görüyoruz. Siz karantina günlerinde çocuklar için bir etkinlik tasarladınız mı?

Evet, biz de “Evde Felsefe” adını verdiğimiz bir etkinlik serisi başlattık. Üç hafta boyunca sürecek #evdefelsefe günleri için her Çarşamba ve Cuma, çocuklarla evde tartışabileceğiniz eğlenceli ve derinleşmeye olanak tanıyan bir soru paylaşıyoruz. Sorular, Eylül ayında yayımladığımız “Felsefe Makinesi”nin yazarı Peter Worley’nin kurduğu Felsefe Vakfı tarafından (The Philosophy Foundation) hazırlandı. Kitabın çizeri Aysun Altındağ da bu sorulara eşlik eden şahane çizimler yaptı. Cuma günü ilk sorumuzu paylaştık. Çok güzel geri dönüşler aldık, anneler/babalar çocuklarının cevaplarını bizimle paylaştılar. Eğlenceli ve yaratıcı düşünmeye sevk eden bir diyaloga katkı sağlayabildiysek ne mutlu bize! Çarşamba günü yeni soru geliyor. Beklemede kalın!

Çocuklara bu dönemde kitaplarınızdan birini tavsiye etmek isteseydiniz, bu hangisi olurdu?

İlk tavsiyemiz ebeveynler ve eğitimciler için: Felsefe Makinesi. Paraşüt Kitap olarak Eylül ayında bir ilke imza attık. Bugüne kadar sadece çocuk kitapları yayımlıyorduk ama ilk kez, eğitimciler ve ebeveynlere yönelik hazırlanmış, alanın en önemli kaynak kitaplarından biri kabul edilen Felsefe Makinesi’ni yayımladık.

Çocuklar için Felsefe (P4C) pedagojisinin dünyadaki en önemli temsilcilerinden biri olan eğitimci Peter Worley kitapta, kendi deneyimlerinden yola çıkarak çocuklarla uygulayabileceğiniz 25 hikaye ve felsefi tartışma örneğini tüm ayrıntılarıyla paylaşıyor.

Etkinliğimizden keyif alan ve Çocuklar için Felsefe metodunu daha derinlemesine öğrenmek isteyen ebeveynler için de birebir!

Yayımladığımız çocuk kitapları arasında ise birini diğerinden ayırmak çok zor bizim için. Fakat Kuzey Ormanında Bir Gece, bugün her zamankinden daha çok ihtiyaç duyduğumuz “toplumsal dayanışma ve işbirliği” kavramlarını işliyor ve yaşadığımız bu zor günleri nasıl atlatabileceğimizin ipuçlarını veriyor.

Küresel salgın sebebiyle bugün herkes aynı şeyi konuşuyor, hissediyor, deneyimliyor. “Ben” değil “biz” olarak düşünmeye başlamamız gerektiğini anlatmıyor mu sizce de dünya? Toplumsal dayanışma çoğumuz için soyut bir kavramken, bugün gerçek anlamda hayat kurtarıyor. Kuzey Ormanında Bir Gece’nin kahramanı Tormi ise birimiz olmazsak eksik olacağımızı düşünüyor. Tormi’ye kulak verme vakti.

Paraşüt Kitap’ın kitaplarına nasıl ulaşabiliriz ve etkinliklerini nasıl takip edebiliriz?

Kitaplarımız tüm internet satış sitelerinde bulunuyor. Ayrıca kendi internet sitemizden de satış yapıyoruz. Kitaplarımızla ilgili detaylı bilgi verdiğimiz ve etkinlik önerileri sunduğumuz yayın kataloğumuza da sitemiz üzerinden erişebilirsiniz.

Bizi tüm sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz, fakat en aktif olarak kullandığımız mecra Instagram…

Instagram: https://www.instagram.com/parasutkitap/

Facebook: https://www.facebook.com/parasutkitap/

Twitter: https://www.twitter.com/parasutkitap/

İlginizi çekebilir: Çocuklar için Felsefe (P4C) nasıl yapılır: “Felsefe Makinesi” eğitimcilere ve ebeveynlere kılavuzluk ediyor