Kadınlara güzel olduklarını söylemekten vazgeçin

“Güzelsin, güzelsiniz, bütün kadınlar güzeldir”

Reklam panolarında, afişlerde, kafelerde, sokakta, duvar yazılarında kısacası bu tür yazıları hemen hemen her yerde görüyoruz. Bu cümlenin aslında kadınların kendilerini çirkin hissetmelerine neden olan kültüre bir tepki olarak yazıldığının hepimiz farkındayız. Peki bu “iyi niyetli” mesaj, sizce ne kadar olumlu bir etki uyandırıyor?

Northwestern Üniversitesi’nden Psikoloji Profesörü ve yazar Renee Engeln’e göre “güzelsiniz” mesajları da aslında fazlasıyla yıkıcı ve zarar verici olabiliyor.

Öncelikle, dış görünüşüyle mutlu olmakta sıkıntılar çeken bir kadının “güzelsin” mesajına inanmasını sağlayacak hiçbir şey yok. Kelimeler güçlüdür ancak büyülü değil. Medyanın mükemmellik çağrılarıyla dolup taşan saldırılar ve birçok insanın bedenlerinden utanmalarına neden olan taarruzların bir tek “güzelsin” mesajıyla alt edilebileceğine kaç kişi inanır? Yıllar boyunca kadınların bedenlerinin asla olduğu gibi kabul edilmediği bir düzene birkaç kelime nasıl karşı koyabilir?

Kadınlar her aynaya baktıklarında onlara kendilerini yetersiz hissettiren bir kültürün içinde büyüyor, yaşlanıyor. Bir reklam panosunda veya bir afişte yazan iyi niyetli “güzelsin” mesajının bir kadının dış görünüşüyle ilgili tüm düşüncesini değiştirmesi beklenemez. Üstelik, tam tersine onu olumsuz bile etkileyebilir.

Kadınlar çevrelerinde gördükleri “güzelsiniz” mesajlarına genellikle inanmıyor veya bu mesajları ciddiye almıyor. Bugüne kadar yapılan sayısız sosyal psikoloji çalışması, bireylerin inandıkları şeylerle ters düşen mesajlarla karşılaştığında, bu mesaja karşı argümanlar türettiklerini gösteriyor. Yani iyi niyetle yazılmış bir “güzelsiniz” mesajı bir kadına kendisini güzel hissettirmek bir yana, kendisiyle ilgili güzel bulmadığı pek çok şeyi hatırlamasına sebep olabiliyor.

Waterloo Üniversitesi ve New Brunswick Üniversitesi’nden psikologlar tarafından yapılan araştırmalar da bunu kanıtlıyor. Söz konusu araştırmalar sadece güzellik konusunu değil genel olarak öz güven konusunu ele alıyor. Ancak araştırmanın sonuçları, güzellik konusu için de son derece geçerli. Araştırmaya göre öz güveni düşük olan kişilerden “Ben sevimli bir insanım” cümlesini tekrar etmelerini istemek, onlara kendilerini daha iyi değil daha kötü hissettiriyor. “Sevimli” kelimesi, kendini hali hazırda sahip olduğu karakterle ilgili olumlu ve iyi hissettikleri durumlarda işe yarıyor. Buradan yola çıkarak “güzelsiniz” mesajının, kendini hali hazırda güzel bulan kişilerde işe yaradığını söylemek mümkün.

Öte yandan “güzelsiniz” mesajının arızalı olduğu bir başka taraf daha var. “Güzelsiniz” mesajı, kişilerin dikkatini nasıl göründüklerine odaklamalarına neden oluyor. Harika bir gün geçiriyor olabilirsiniz ve o gün dış görünüşünüzle ilgili hiçbir şey düşünmüyor olabilirsiniz. Ancak “Güzelsiniz” mesajını gördüğünü anda “Acaba gerçekten güzel miyim?” diye sorgulamamak elde değil.

İnsanların dikkatini dış görünüşlerine yönlendirmek de psikoloji açısından pek iyi bir haber değil. Araştırmalar hem geleneksel hem sosyal medyada bolca gördüğümüz, üzerinde oynanmış kadın fotoğraflarının kadınlara kendilerini daha çirkin hissettirdiklerini gösteriyor. Bir başka deyişle, üzerinde oynanmış bu fotoğraflar birçok kadının dikkatini çekiyor ve bu dikkati dış görünüş, güzellik gibi konulara yönlendiriyor. Avustralya’da ilkokul çağındaki kız çocuklar üzerinde yapılan bir araştırma da dış görünüş odaklı konuşmaların olumsuz sonuçlar doğurduğunu gösterdi. Buna göre arkadaşlarıyla dış görünüşleri hakkında daha fazla konuşan kız çocukları, bedenleriyle ilgili daha olumsuz düşüncelere kapılıyor. Bunun sebebi, bu çocukların nasıl göründükleri üzerine düşünmek için daha fazla vakit harcamalarından kaynaklanıyor. Aslında kadınların dış görünüşleriyle olumsuz düşüncelerini değiştirmek için yine dış görünüşe, güzelliğe dikkat çeken bir mesaja daha ihtiyaç yok.

Sistematik olarak her seferinde absürt bir güzellik idealini kendilerine hatırlatan bir kültürde yaşayan kadınlara, tekrar güzellik konusunu takmamalarını veya güzel olduklarını söyleyerek güzelliği hatırlatmak aslında oldukça samimiyetsiz ve hedeften uzak bir söylem. Kadınlara kendilerini iyi hissettirmek için güzel olduklarını söylemek yerine, güzel olmak zorunda olmadıklarını söylemek gerekiyor. Kadınlara onları güzellikle değil, bu dünyaya kattıkları değerlerle onurlandırdığımızı hatırlatmak gerekiyor.

Kaynaklar:
Psychology Today
PsychCentral