Gıda alerjileri tam bir baş belasıdır. Bir takım ciddi sorunlara ve potansiyel risklere yol açarlar. Alerji atakları kontrol edilebilir, ancak dışarıda yemek yerken ne sipariş ettiğinize fazlasıyla dikkat etmeniz lazım. Yemeğe çıktığınızda, sizde alerjik reaksiyona sebep olan gıdalarla karşılaşabilirsiniz. Bunlar bazen menüde yazsa da, bazen belirtilmemiş olabilir. Bu durumun dışarıda yemek yemenize mani olmasına izin vermeyin, çünkü kontrolü sağlamak için yapabileceğiniz birkaç şey var. Roelen Fernandez’in paylaştığı önerileri sizler için derledik.
Gıda alerjisini ve hassasiyetleri birbirinden ayırmak
Bazı besinlere karşı alerji sahibi olmakla hassasiyet göstermek farklı şeylerdir. Alerji, bağışıklık sisteminin bazı gıdalara verdiği anormal bir tepki olarak tanımlanabilir. Hassasiyet ise; vücudun, besinlerdeki bazı maddeleri hazmetmede zorluk yaşadığı anlamına gelir. En çok görülen sonuçları ishal, karında şişlik ve kramplardır.
Dışarıda yemek yerken gıda alerjisi ve hassasiyetlerle nasıl baş edilir?
New South Wales Gıda Otoritesi’nin araştırmasına göre, küresel ölçekte alerji oranı en yüksek olan yerlerden biri Avustralya. New South Wales’teki her yirmi çocuktan biri ve her yüz yetişkinden biri alerji sahibi. Gıda hassasiyeti ise, nüfusun %25’ini etkiliyor. ABD’de ise, nüfusun üçte biri gıda alerjilerinden mustarip.
Dünya genelinde acile yansıyan vakaların büyük bir çoğunluğu, alerjik reaksiyonlardan kaynaklanıyor. Hafif alerjiler kontrol edilebiliyor, ancak ortalama şiddetten ağır durumlara doğru değişkenlik gösterebilen alerji ataklarına dikkat etmek gerek; zira ölümcül sonuçlara bile yol açabiliyor. Bu durumda, yemeğe çıktığımızda alerji ve hassasiyetlerimizle nasıl baş ederiz?
Sizde alerjik reaksiyonlara yol açan gıdaların farkında olun
Bazı gıdalara karşı reaksiyon göstermeye başladığınız andan itibaren, bunları bir kenara yazın. Sorun çıkaran bütün gıdaların, muhtemel malzemelerin ve yaşadığınız belirtilerin bir listesini tutun.
Bir süre sonra hassasiyet ya da alerji geliştirdiğiniz gıdalar sizin için netleşecektir. Daha doğru bir yol gösterici olarak doktorunuzdan tavsiyeler isteyip, gerekli testleri de yaptırın.
Restoran önerileri isteyin
Etrafınızda bazı gıdalara alerjileri ve hassasiyetleri olan sizin gibi insanlar varsa, notlarınızı onlarla karşılaştırmayı ve onlardan restoran tavsiyesi almayı deneyebilirsiniz.
Gitmeden önce restoranı arayın
Restoranları, sorularınıza cevap verebilecekleri, yoğun olmayan bir saatte arayın. Menülerini öğrenin, sizin alerji ve hassasiyetlerinize uygun özel bir takım yemekler hazırlama ihtimalleri var mı diye sorun. Bu sayede size, sizin için sorun çıkartmayacak malzemeler kullanarak yemek hazırlayabilirler. İsteklerinizin, herhangi bir vardiya değişikliğine kurban gitmemesi için, bütün garson ve şeflere iletildiğinden emin olun.
Tavsiye edilen saatlerde yiyin
Müşteri yoğunluğunun düşük olduğu saatlerde yemeğe çıkın. Genelde daha az müşteri ve daha çok çalışanla karşılaşırsınız. Bir restorana en yoğun olduğu saatlerde giderseniz, yemeğinizin alerjilerinize uygun olup olmadığını kontrol edecek zamanı olmayan çalışanlara rastlamanız daha muhtemeldir. Klasik yemek saatlerinin dışında bir zaman belirleyin ya da direkt olarak oradaki bir çalışana, özel gereksinimleriniz olduğu için hangi saatlerde gelmenizin daha uygun olacağını sorun. Bu sayede, menüde bazı değişiklikler yapılmasını isteyebilirken, koşuşturan garsonların aksi cevaplarından da kaçınmış olursunuz.
Gitmeden önce menüye göz atın
Daha önce de söylediğimiz gibi, gideceğiniz restoranı öncesinde arayabilir ya da internetten menülerine bakabilirsiniz. Menülerinin sizin gereksinimlerinize uygun olup olmadığından emin olun. Belli yemeklerin yapımında sizin yiyemeyeceğiniz malzemeleri kullanıyorlar mı diye bakın. Ayrıca, internetten daha önce o restorana gitmiş müşterilerin yorumlarını da bulabilirsiniz.
Alerjiniz hakkında konuşmaktan çekinmeyin
Alerjisi ya da hassasiyeti olan insanlar, gıda gereksinimlerini başkalarına söylemek konusunda bazen çekingen davranabiliyorlar. Ancak daha sonra pişman olmaktansa o andan söylemek daha iyidir. Gerçek şu ki, alerjik reaksiyon ve hassasiyetlerin şiddeti değişkenlik gösterebilir ve eskiden yaşanan ataklardan daha farklı olarak ortaya çıkabilirler.
Şefler için bir kart taşıyın
Bu kartlar, alerjik reaksiyon gösterdiğiniz gıdalarla ilgili hem garsonlarla hem de şeflerle iletişim kurmanın bir yoludur. Kartınızın daha dayanıklı olması için kaplatın ve gittiğiniz restoranda bırakma ihtimaline karşı da bir yedeğini hazırlayın. Eğer yurt dışına seyahat edecekseniz, kartınızı farklı dillerde hazırlayabilirsiniz.
İsteklerinizi iletirken nazik olun
İsteklerinizin düzgün bir şekilde yerine getirilmesinde, isteme tarzınız etkili olabilir. Gülümseyin ve ihtiyaçlarınızı çalışanlara nazik bir şekilde anlatın.
Alerji ilaçlarınızı her zaman yanınızda taşıyın
Daima hazırlıklı olmak en iyisi. Hem seyahat ederken hem de evden her çıktığınızda, ilaçlarınızı ya da aşılarınızı yanınızda bulundurun.
Şimdi dışarıda yiyebilirsiniz
Alerjiler bazen, sosyalleşme ve eğlenme isteğinizi baltalayabilir. Ancak bunu aşmanın yolları mevcut. Bu sorunları geride bırakıp, durumunuzu, hayati tehlikeden uzak bir şekilde idare edebilirsiniz. Alerjiler ve hassasiyetler, hayatınızı yaşamanız için bir engel olmamalı. İlaçlarınızı her zaman yanınızda bulundurursanız iyi olmamanız için bir neden yok. Arada doktorunuza görünmek gibi tedbirler de önemli.
Acil durumlarda, alerji ataklarına karşı yapabileceğiniz şeylerden bazıları da şunlar:
1. Acil servisi arayın.
2. Antihistaminler, dekonjestanlar ve diğer ilaçlar küçük çaplı reaksiyonların tedavi edilmesinde kullanılabilir.
3. Ani bir anafilaksi durumunda (ölümle sonuçlanabilen ciddi bir alerjik reaksiyon) atak geçiren kişinin çantasında Epinefrin enjektörü olup olmadığına bakın.
4. Eğer yanında herhangi bir ilaç yoksa, kalp masajı uygulayın ve atak geçiren kişiyi acilen hastaneye götürün.
Reaksiyon gösterdiğiniz gıdalardan uzak durmaya ve sağlıklı yaşamaya özen gösterin.