Günümüzde gelir-gider dengesini kurmak, tüm ödemeleri takip etmek, gerekli-gereksiz harcamaları kontrol altında tutmak gerçekten de kolay değil… Sabit giderlerin yanı sıra hele bir de beklenmedik harcamalar ortaya çıkarsa, bu durum daha da zor bir hal alabilir. Ne de olsa evdeki hesap çoğu zaman çarşıya uymuyor. “Bu ay gelir-gider dengemi kurdum” dediğinizde, bir bakmışsınız ki araba arızalanmış veya buzdolabı bozulmuş ve hesapta hiç olmayan bir ödeme çıkıvermiş…
Pek çoğumuzun hayatında bu tarz örnekler illaki vardır. Bu tür durumlar, zaten yoğun ve stresli olan günlük iş ve sorumluluklarımıza ekstra bir yük, fazladan bir stres kaynağı daha ekleyiverir. Hele bir de finansal erteleme ya da İngilizce karşılığı ile financial procrastination gibi bir alışkanlığımız varsa, daha da içinden çıkılmaz bir hal meydana gelebilir. Çünkü, finansal zorluklarla mücadele etmek veya finansal dengeye sahip bir yaşam sürmek, yalnızca ‘ekonomik’ ya da ‘parasal’ bir mesele değil; aynı zamanda psikolojik ve duygusal da bir süreç. Peki, ne demek bu finansal erteleme ve bununla başa çıkmak için neler yapılabilir?
Finansal erteleyici olabilir misiniz?
Önce bir finansal erteleyici olup olmadığınızı fark etmek, iyi bir başlangıç olabilir. Şu soruların yanıtlarını bir düşünün: Faturalarınızı son güne kadar ödemediğiniz hatta bazen son günü de geçirdiğiniz oluyor mu? Banka hesaplarınızı kontrol etmekten ısrarla kaçıyor musunuz? Kredi kartı ekstrenizi incelememek için devamlı bahaneler mi üretiyorsunuz? Kredi çekmek, ev/araba satın almak, sahibi olduğunuz bir mülkü satmak gibi büyük ve önemli finansal kararları zamanında almayıp, bunlar üzerine düşünmeyi devamlı ileri bir tarihe mi atıyorsunuz?
Tüm bu sorulara verdiğiniz cevaplarda ‘evet’ ağırlıktaysa bir finansal erteleyici veya financial procrastinator olabilirsiniz. Finansal ertelemeyi de kısaca özetleyecek olursak; finansal kararların ve eylemlerin devamlı olarak ertelenmesi diyebiliriz.
Bu tür bir erteleme alışkanlığı, ödemelerin son dakikaya kadar bekletilmesinden yatırım yapma kararlarının sürekli olarak ötelenmesine, bütçe yapma, gelir-gider dengesini kurma gibi temel finansal görevlerin ihmal edilmesine kadar çeşitlilik gösterebilir. Finansal erteleme alışkanlığı olan pek çok kişi, genelde bu davranışın sonuçlarının farkında olsalar da eyleme geçme konusunda zorlanırlar. Ve üzücü haber; finansal erteleme, zamanla küçük sorunların büyük sıkıntılara dönüşmesine neden olabilir. Çünkü, kredi kartı borçlarının birikmesi, tasarruf hedeflerinin sürekli olarak ertelenmesi veya yatırım fırsatlarının kaçırılması gibi durumlar, finansal sağlığı direkt olarak olumsuz etkileyen durumlardır.
Finansal erteleme alışkanlığını önlemenin yolları
1. Durumu fark edin ve durumun ciddiyetini kabullenin
Finansal erteleme alışkanlığınızın olduğunu fark ettiğinizde, bu durumun ciddi sonuçlar doğurabileceğini de göz önünde bulundurun. Ve hem finansal sağlığınızı iyileştirmek hem de yaşam kalitenizi yükseltmek için harekete geçmeye istekli olun.
2. Mevcut finansal durumunuzu değerlendirin
Net bir başlangıç noktası belirlemek için mevcut finansal durumunuzu objektif bir şekilde değerlendirin. Borçlarınız, varlıklarınız, geliriniz ve harcamalarınız hakkında tam bir fikre sahip olun. O bakmaktan çekindiğiniz kredi kartı ekstrelerini incelemenizin, son ödeme tarihi gelmiş faturalarınızın takibini yapmak için şu andan daha iyi bir zaman olamaz.
3. Küçük adımlarla başlayın
Büyük hedeflere ulaşmanın yolu küçük ve yönetilebilir adımlardan geçer. Her küçük başarı, motivasyonunuzu artırır ve daha büyük hedeflere ulaşmanıza yardımcı olur. Önce günlük hesaplamalar yapmak, daha sonra haftalık bütçe planı oluşturmak gibi küçük adımlarla başlayabilirsiniz.
4. Finansal hedeflerinizi belirleyin
Kısa, orta ve uzun vadeli finansal hedefler belirleyin. Bu hedefler, borçtan kurtulmak, acil durum fonu oluşturmak veya emeklilik için tasarruf etmek gibi çeşitli amaçları içerebilir. Uzun vadede bir mülk edinmek için birikim yapmaya başlamak ya da sadece borçlarınızı ödemek için kısa vadeli ödeme planları oluşturmak gibi ulaşılabilir ve ölçülebilir hedefler koyarak başlayabilirsiniz.
5. Finansal bilgilerinizi artırın
Finansal bilginizi artırmak, daha bilinçli kararlar almanıza ve paranızı çok daha verimli bir şekilde yönetmenize yardımcı olabilir. Bütçeleme, borç yönetimi, tasarruf ve yatırım konularında bilgi edinin. Uzman görüşlerini dinleyebilir, etrafınızdaki kişilerden destek alabilir ya da finansal eğitimlere katılabilirsiniz.
6. Harcamalarınızı takip etmek için bir sistem oluşturun
Harcamalarınızı düzenli olarak takip etmek, nereye para harcadığınızı görmek ve bütçenizi daha iyi yönetmek için oldukça önemli. Dijital bütçeleme uygulamaları ve finansal planlama araçları bu süreçte size yardımcı olabilir.
7. Farklı ilham kaynaklarını takip edin
Günümüzün dijital dünyasında birkaç tıklama ile hemen hemen her konuda bilgiye erişebiliyoruz. Finansal sağlığınızı iyileştirmek ve kişisel bütçenizi güçlendirmek için farklı ilham kaynaklarını takip edebilirsiniz. Kitaplardan, podcast serilerinden veya YouTube videolarından farklı bakış açılarını değerlendirebilir, size uygun olanları, rutinlerinize entegre etmeye çalışabilirsiniz.
Ve son olarak sabırlı olmanız gerektiğini de unutmayın. Finansal sağlığınızı iyileştirmek ve gelir-gider dengenizi yeniden kurup onu korumak, bir günde gerçekleşmesi pek mümkün olan bir gerçeklik değil. Dolayısıyla küçük ama sağlam adımlar atarak bu süreci en iyi şekilde yönetebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Finansal wellness nedir: Finansal durumunuzun hayatınız üzerindeki etkileri ve finansal wellness uygulamaları
Kaynak: lifehacker