Diş ağrısı genel olarak bir diş sinirinin tahriş olması nedeniyle ortaya çıksa da pek çok başka sebebi de olabilen bir ağrıdır. Diş enfeksiyonu, diş eti çekilmesi, plak, çürük, incinme, diş kırığı, yanlış dolgu, diş kaybı, çene eklemi rahatsızlıkları, tıkayıcı uyku apnesi gibi sebepler diş ağrısının risk faktörleri arasında sayılabilir. Diş sorunlarının büyük çoğu temel ağız hijyeni (diş fırçalamak gibi) ile engellenebilir.
Diş ağrısının sebepleri
Diş ağrıları, dişin pulpa adı verilen merkezi kısmının iltihaplanmasıyla ortaya çıkar. Pulpanın içinde ağrıya son derece hassas olan sinir uçları bulunmaktadır. Pulpanın, ya da pulpitin iltihaplanmasının sebebi dişle alâkalı herhangi bir şey olabilir. Diş ağrısının genel sebepleri şu şekildedir:
- Çürük;
- Isıya duyarlılık (sıcak ya da soğuk yiyecek-içecekler);
- Soğuk ya da sıcak hava;
- Diş gıcırdatma ya da diş sıkma;
- Diş düzeltme uygulamaları (örneğin diş telleri);
- Apseli diş;
- Çene kemiğine kaynamış yirmilik diş;
- Hamilelik;
- (Zaman zaman) kron sonrası ağrı oluşabilir;
- Diş eti iltihabı;
- Diş ve diş eti hastalıkları;
- Diş eti çekilmesi;
- Diş kırığı;
- Asit erozyonu;
- Dolgu ya da kronun kırılması;
- Uçuk ya da aft
İlginizi çekebilir: Ağzı açmakta zorlanma ve ağrı: Çene eklem disfonksiyonu
Diş ağrısına eşlik edebilen belirtiler
Diş ağrısı ve çene ağrısı yaygın şikayetler arasındadır. Dişe baskı yapıldığında ya da soğuğa/sıcağa maruz bırakıldığında hafif bir ağrı hissedilmesi normaldir. Lakin eğer ağrı ciddiyse ve baskı ya da sıcaklık bittikten 15 saniye sonrasında da devam ediyorsa çok daha ciddi bir sorunun habercisi olabilir. Eğer dişte ciddi bir iltihaplanma varsa ağrı yanaklara, kulaklara ve çeneye ilerleyebilir. Aşağıdaki belirtileri görüyorsanız dikkat etmenizde fayda var:
- Yemeği çiğnerken ağrı hissetme;
- Soğuk-sıcak yiyecek-içeceklere karşı hassasiyet;
- Diş ya da diş eti etrafında kanama;
- Diş etrafında ya da çene veya yanakta şişlik;
- Ağrıyan bölgenin incinmesi.
İlginizi çekebilir: Ağız ve diş bakımı konusunda en sık yapılan 7 hata
Ne zaman doktora görünmeli?
Aşağıdaki durumları yaşıyorsanız, doktora gitmelisiniz:
- Diş ağrısı reçetesiz satılan ilaçlarla tedavi edilmez. Ağrıyı dindirseniz bile, bir doktorun değerlendirmesi daha iyi olacaktır çünkü ağrı, erken tedavi edildiğinde daha çabuk iyileştirilebilecek bir şey de olabilir.
- Dişiniz çekildikten iki gün sonra hala ciddi bir ağrı hissediyorsanız diş oyuğunuzun düzgün bir şekilde iyileşmiyor olması muhtemeldir. “İyileşmeyen diş yarası sendromu” olarak bilinen bir durum ortaya çıkmış olabilir ve derhal doktora görünmeniz gerekmektedir.
- Ağrı, diş etlerinde ya da yüzde bir şişlikle ilişkili olabilir. Ayrıca yüksek ateş de varsa, bu işaretler dişin, diş etinin ya da çene kemiğinin iltihaplanmasının habercisidir. Yüksek ateş ve şişlik, apseye işaret ediyor olabilir. Diş apseleri antibiyotik ve cerrahi müdahale gerektirebilir.
- Kırık diş de ne yazık ki yaygın bir durumdur. En kısa sürede bir diş hekimine gidilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde enfeksiyon ve diş kaybı riski oluşabilir.
- Ağrı, çenede de ortaya çıkabilir. Eğer ağzınızı açtığınızda ağrı hissediyorsanız muhtemelen çene ekleminiz zedelenmiş ya da iltihaplanmıştır.
- Yirmilik diş de ağrıya sebep olabilir. Yirmilik diş ortaya çıktıkça diş eti iltihaplanması sık görülen bir durumdur.
İlginizi çekebilir: Ağız ve diş sağlığıyla ilgili çok az bilinen 7 ilginç gerçek
Diş ağrısı için evde uygulanabilecek pratik çözüm önerileri
Her ne kadar ciddi durumlar söz konusu olduğunda mutlaka doktora görünmeniz gerekse de daha hafif durumlarda ağrıyı hafifletmek için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz (eğer hamileyseniz, emziriyorsanız ya da herhangi başka bir sağlık sıkıntınız varsa, bu yöntemleri de mutlaka doktorunuza danışın):
Tuzlu su gargarası
Çoğu insan için tuzlu su gargarası etkili bir tedavi yöntemidir. Tuzlu su doğal bir dezenfektandır ve dişlerinizin arasında sıkışıp kalmış yemek artıklarını temizlemenize yardımcı olur. Ayrıca iltihaplanmayı azaltıp ağız yaralarını iyileştirebilir. Tuzlu su gargarası için bir bardak ılık suyun içine yarım çay kaşığı tuz ekleyerek gargara yapabilirsiniz.
Hidrojen peroksit gargarası
Hidrojen peroksit gargarası fa ağrı ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir. Bakterileri öldürmesinin yanında plakları azaltır ve diş eti kanamalarını iyileştirir. Yalnız hidrojen peroksidi doğru bir şekilde seyrelttiğinizden emin olun. Bunun için %3 oranında hidrojen peroksidi suyla karıştırın. Gargara yaptıktan sonra yutmayın.
Soğuk kompres
Sıcak-soğuk hassasiyetiniz varsa bu yöntemi uygulamayın. Bu yöntem daha ziyade dişinize bir şeyle çarparak zarar verdiğinizde etkili olacaktır. Soğuk kompres uyguladığınızda, uygulama yaptığınız bölgedeki kan damarları büzüşür; bu da ağrının azalmasını sağlar. Ayrıca şişliği ve iltihaplanmayı da azaltabilir. Soğuk kompres yapmak için bir havluya sardığınız buz torbasını ağrıyan bölgeye 20 dakikalığına uygulayabilirsiniz. Bu işlemi birkaç saatte bir tekrarlayabilirsiniz.
Naneli çay
Poşet naneli çayları ağrıyı hafifletmek ve hassas diş etlerini yumuşatmak için kullanabilirsiniz. Kullanılmış bir naneli çay poşetini soğumaya bırakın. Ilık bir hale geldiğinde ağrıyan yerinize uygulayın.
Sarımsak
Sarımsak yüzyıllardır tıbbi amaçlı olarak kullanılmaktadır. Sarımsak, plağa yol açan zararlı bakterileri öldürmekle kalmaz, ağrı kesici olarak da kullanılabilir. Bu yöntemi uygulamak için bir diş sarımsağı ezip macun haline getirin ve sonra ağrıyan bölgeye uygulayın. Bir tutam tuz da ekleyebilirsiniz. Alternatif olarak bir diş taze sarımsak da çiğneyebilirsiniz.
Vanilya özü
Vanilya özü alkol içerdiği için ağrıyı hafifletmenize yardımcı olur. Ayrıca antioksidan özelliklere sahip olduğu için etkili bir tedavi yöntemidir. Parmağınıza ya da bir pamuğa az bir miktar vanilya özü damlatın. Gün içinde birkaç kez ağrıyan bölgeye uygulayın.
Karanfil yağı
Tarih boyunca karanfil diş ağrısı tedavisinde kullanılmıştır çünkü içindeki yağ etkin bir şekilde ağrıyı hafifletebilir ve iltihaplanmayı azaltabilir. İçindeki öjenol maddesi doğal bir antiseptiktir. Az bir miktar karanfil yağını pamuğa damlatın ve ağrıyan yerinize uygulayın. Küçük bir bardak suya damlatıp gargara yaparak da kullanabilirsiniz. Bu yöntemi gün içinde birkaç kez tekrarlayabilirsiniz.
Kekik özü yağı
Kekik de diş ağrılarına iyi gelen güçlü antibakteriyel ve antioksidan özelliklere sahiptir. Pamuğun üzerine birkaç damla kekik özü yağı ve birkaç damla su damlatın. Daha sonra ağrıyan bölgeye uygulayın. Kekik özü yağını küçük bir bardak suya damlatıp gargara yaparak da bu yöntemi uygulayabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Ağız ve diş sağlığını destekleyici doğal kişisel bakım önerileri