Hepimiz aynı şeyi zaman zaman yaşıyoruz. Bir işe odaklanmaya çalışırken birden kendimizi pencerenin önünde akşam yemeğini, son yaptığımız maçı veya sevdiğimiz kişileri düşünürken buluyoruz. Peki önünüzde bitmeyi bekleyen işler dururken zihniniz nasıl oluyor da bu kadar alakasız şeylere odaklanabiliyor?
Konsantrasyon veya dikkat kesilmek aslında bir ayindir ancak bunu yapısal özellikleri farklı bir ayin gibi düşünün. Dikkat kesilmek için öncelikle dikkat dağıtıcı unsurların yapısını çözmeniz gerekiyor.
Konsantrasyonunuz nasıl oluyor da birden başıboş kalıyor?
Klinik psikolog Michael Lipson, Harvard Business Review’da çıkan makalesinde 20 yıldır dikkat dağıtıcı unsurlar üzerine atölyeler ve meditasyon çalışmaları yaptırdığını anlatıyor. Lipson, hayatının sonuna gelmiş kişilerle çalışan klinik uzmanlarıyla yaptığı uygulamalarda, bu kişilerin dikkat dağıtıcı unsurların yapısını anlamalarını sağladığını ve bu sayede kliinik uzmanlarının ölmek üzere olan hastaların ihtiyaçlarıyla kendi duygusal yanıtları arasında ayrım yapabildiğini aktarıyor. Aynı şekilde aileler de kendi dargınlıklarını bir kenara bırakıp, birlikte olmanın önemini kavrıyor. İş dünyası liderleri ise stratejik hedefleriyle iç ve dış ilişkilerini geliştirecek cesareti netleştirebiliyor. Öyle ki golf oynayanların zihinlerini hareketlerine, gözlerini ise topa odaklaması sağlanabiliyor.
Lipson’ın bu başarısının formülü aslında insanların öncelikle kendi içsel düşünceleri nedeniyle dikkatlerinin dağılabileceğini fark etmesine dayanıyor. Yani dikkat dağılması aslında cep telefonuyla başlamıyor. Lipson, dikkat kesilmesinin ve dikkat dağılmasının dört aşaması olduğunu söylüyor ve bu aşamaları şöyle özetliyor:
1. Öncelikle bir odak noktası belirleyin. Bu herhangi bir şey olabilir.
2. Er ya da geç dikkatiniz başıboş gezmeye başlayacaktır. Bu aslında sizin planladığınız bir şey değil, kendiliğinden olan bir şeydir.
3. Er ya da geç dikkatinizin başıboş gezdiğini fark edersiniz. Dikkatinizin dağıldığını anlarsınız ve aslında ilk başta odaklanmak istediğiniz şeyin ne kadar uzağında olduğunuz ortaya çıkar. Yine bu sizin tercih ettiğiniz bir şey değildir.
4. Dikkatinizin dağıldığını fark ettikten sonra asıl meseleye geri dönmeyi seçebilirsiniz veya başka ilk başta odaklandığınız şeyden vazgeçip başka bir şeyle ilgilenmeye başlarsınız. Bu size bağlı.
Eğer dördüncü maddede belirtildiği gibi ilk başta belirlediğiniz hedefe geri dönerseniz, aynı şey yeniden başınıza gelebilir ve er ya da geç dikkatiniz yeniden dağılabilir.
Bu adımlara tekrar göz atarsanız, birinci ve dördüncü adımların bilinçli seçimler olduğunu, ikinci ve üçüncü adımların ise kendiliğinden gerçekleşen şeyler olduğunu görebilirsiniz.
Bu aşamaların gerçek hayatta da aynen burada yazdığı gibi yaşandığını fark ettikçe, şablonun zamanla değiştiğini görebilirsiniz. İlk başta sadece bir dört aşamanın ortaya çıktığını fark edersiniz. Sürece dikkat kesildikçe, dikkatiniz dağılana kadar ilk başta belirlediğiniz hedefe daha uzun süre bağlı kaldığınızı görebilirsiniz. Dikkatiniz artık daha kısa süreliğine ve daha az dağılır hale gelir. Dikkatinizin dağıldığını fark ettiğinizde, artık bacaklarınızı esnetmek yerine asıl konuya geri dönmeyi daha çok ister hale gelirsiniz.
Şimdi sıra sizde. Herhangi bir konu belirleyin. Birinci adım, odaklanın. Belirlediğiniz konuyu olabildiğince net ve yaratıcı bir şekilde düşünün. Bir süre sonra dikkatiniz dağılacaktır. Siz bunu fark ettikçe, tekrar odaklanma beceriniz artmaya başlayacak.
Kaynak:
Harvard Business Review
İlginizi çekebilecek diğer yazılar:
Hayatta verimliliğin anahtarı: Birden fazla hedef yerine tek bir göreve odaklanmak
6 adımda keşişlerin odaklanma becerilerini keşfedin
Odaklanma sorununa karşı beyninizi eğitin
Hayatın anlamını keşfetmeye çalışırken yapılan en büyük hata: Zihne odaklanmak
Dış sesleri kapatıp iç sesinize odaklanmanın önemi