Yaşadığımız veri çağında önde gelen şirketler ve devletler bu büyük veriyi nasıl yönetebileceğini düşünüyor. Bir veriyi izlemenin önemi kendi hayatımızdan basit örneklerde de bulunabilir. Örneğin izlediğimiz video verilerini takip eden internet yayın kanalları önümüze buna göre öneriler getiriyor. Dinlediğimiz müzikleri analiz eden yapay zekalar, “Bu şarkıları da sevebilirsin” tavsiyeleri ile bize yeni keşifler sunuyor. Kurumsal hayatta çalışanlar, şirketin performans yönetimi için muhakkak bir veri takip ya da analiz sürecine dahil oluyor. Ev ekonomisine önem verenler için de durum aynı; evdeki herhangi bir sarf malzemesinin ne kadar sürede harcandığı, fiyatındaki değişim ve verimi takip edilip bir sonraki alışveriş ona göre şekilleniyor.
Kişisel düzeyde de takip ettiğimiz ve takibini normalleştirdiğimiz veriler var. Harcamalar, vücut ağırlığı, ekran kullanım süresi, günlük adım sayısı en basit örnekler. Bundan on-on beş yıl öncesine kadar atılan adımlar gündemimiz değilken bugün bu adımların sayılması birilerini oturdukları yerden kaldırıp en azından bir yürüyüşe çıkarıyor. Özetle bir konuyu yönetmek için onunla ilgili verileri takip etmek ve değerlendirmek gerekiyor.
Kişisel olarak takip edilebilecek faydalı bir başka veri ise ruh hali. Her gün birbirinden farklı duygularda olabiliyoruz. Hatta bazen gün içerisinde bile çalkantılı bir ruh haliyle bir uçtan diğerine savrulabiliyoruz. Kimileri bu durumun farkında bile olmazken, kimileri sadece uç noktalardaki duyguları fark edip uzun süredir olumsuz duyguların pençesindeymiş gibi hissedebiliyor. Bu durum da sonunda kendini gerçekleştiren bir kehanete dönüşerek o kişiyi olumsuz duygularla baş başa bırakabiliyor.
Şu an nasıl hissediyorsanız hissedin, günlük olarak ruh halinizi takip etmenizin size birçok faydası olacaktır. Bu faydalardan bazıları şunlar olabilir:
- Gün içerisinde (ya da daha sık aralıklarla) duyguyu gözlemlemek ve uzun süreçte (1 ay, 3 ay, 1 yıl) hakim duyguyu belirlemek.
- Dalgalanan duygu durum değişimlerinin altında yatan iç ve dış nedenleri tespit etmek.
- Olumsuz duyguları yönetmek için doğru eylemleri belirlemek (hem uzun dönemli hem de bir sonraki günkü ruh halinize iyi gelebilecek hedefler için daha istekli olmak).
- Daha sağlıklı kararlar vermek.
- Hayatla ilgili daha berrak tercihler yapmak.
- Akıl sağlığını etkileyebilecek ciddi bir rahatsızlığı erken teşhis edebilmek.
- Profesyonel bir yardım almaya karar vermek.
Ruh halinizi takip ve analiz edebilmek için günlük bir rutin -örneğin her gün yatağa girmeden önce o günü ya da sabah günlük programı yaparken bir önceki günü değerlendirmek- belirleyebilirsiniz. Ruh halinizi günlük olarak kaydedebileceğiniz telefon uygulamaları olduğu gibi bunu bir deftere not alarak da yapabilirsiniz. Hatta günlük hayatınızda sizin için önemli olan verileri gözlemleyebilmek için bir seyir defteri (bullet journal) tutmaya başlayabilirsiniz. Seyir defteri, ruh hali, rutin alışkanlıklar, harcamalar vb. verileri takip etmenin yanı sıra günlük, haftalık ve aylık planlama bölümleri ile hayatınızı düzene sokmanıza yardımcı olur. Hazır olarak satın alabilir ya da her ay farklı bir temada kendiniz de düzenleyebilirsiniz. Çizim yeteneği çok da iyi olmayan, ancak 14 aydır kendi seyir defterini çizen biri olarak, seyir defteri şablon hazırlama sürecinin de çok keyifli ve rahatlatıcı bir etkisi olduğunu vurgulamak isterim.
Ruh halinizi takip ederken birkaç noktaya dikkat etmenizde fayda var.
1. Adil olun.
Olumsuz duygular içeren bir gün içerisinde duygu durumunuz çoğunlukla olumlu olsa da o günü olumsuz kaydetme eğiliminde olabilirsiniz. Bu durumun tekrarladığını görürseniz, günlükten daha sık bir aralık belirleyerek, bu sıklıkta kayıt yapabilir ya da gün içerisindeki hakim duygunuzun günün yüzde kaçında etkin olduğunu not edebilirsiniz.
2. Olumlu duygularınızı fark edin.
Mutluluk ve huzur gibi duygular için kimi zaman beklentiler yüksek olabiliyor. Bunlar coşkulu ve heyecanlı anlar ile bağdaştırılıp, bu anların eksikliğinde mutlu olmak mümkün değilmiş gibi yorumlanabiliyor. Bu nedenle öncelikle olumlu duygularınızın tanımlarını gözden geçirin ve değerlendirmenizi bu tanımlara ve niteliklere uygun yapın. Durağan bir gün geçirdiğinizde de o günü mutlu ya da huzurlu olarak kaydedebileceğinizi kendinize hatırlatın.
3. Rutine sadık kalmaya çalışın.
Bir şeyleri rutin olarak takip etmenin çok kolay bir iş olmadığını göz önünde bulundurarak, size en uygun yöntemi ve zamanı belirlemeye çalışın ve ihtiyaç duyarsanız günlük bir hatırlatma alarmı ayarlayın.
4. Belirli bir zaman dilimi içerisinde gözden geçirin.
Ruh halinizi kaydetmenin tüm faydalarından yararlanabilmek için mutlaka aylık, mevsimsel, yıllık olacak şekilde notlarınızı sıklıkla gözden geçirin ve büyük resmi değerlendirin.
Son olarak bir duyurum var: Thinkhouse bünyesinde 2 Haziran Çarşamba günü, saat 20:30’da Nefes Farkındalık Atölyesi düzenliyorum, biletler Biletix‘te.
İlginizi çekebilir: Hayatınızda negatife de yer verin: Olumlu ve olumsuz bakış açıları arasındaki denge