Bilim insanlarının uyku ile ilgili şaşırtıcı keşifleri

Yaşam süremizin üçte birini uykuda geçiririz. Bu kadar önemli olan ve hayatımızda bu kadar yer kaplayan uyku hakkında yeterince bilgi sahibi olduğumuzu söyleyemeyiz. Ancak yine de bilim insanlarının uzun süredir yürüttüğü araştırmalar, bize uyku ile ilgili oldukça ilginç bazı keşifleri sağladı. İşte onlardan bazıları:

Uykusuzluk ölümle sonuçlanabilir

Hepimizin sınava çalışmak ya da bir partiye katılmak için hiç uyumadan geçirdiğimiz geceler olmuştur. Çoğu zaman bilinçli bir şekilde uykumuzu erteleyebiliyor ya da ihmal edebiliyoruz. Peki uzun süre uykusuz kalmanın ölümle sonuçlanabileceğini biliyor muydunuz? 1800’lü yıllarda Venedik’te yaşayan Giacomo isimli bir adamın, uzun süre yaşadığı demans ve uykusuzluğun ardından öldüğü biliniyor. İlginç olansa Giacomo’nun uykusuzluk sorunu genetik ve kendisinden sonra yaşayan aile bireyleri de bundan mustarip. Bilim insanları Giacomo’nun aile bireyleri üzerinde yaptıkları araştırmalarda, bunun beynin talamus adı verilen bölgesiyle ilgili bir sorun olduğu sonucuna ulaştı ve fareler üzerinde bununla ilgili bazı deneyler yaptı. Elde edilen bulgular, neden uyuduğumuza dair çok fazla bilgi sunmasa da, fareler örneğinde 2-3 hafta süren uykusuzluğun ölümcül olabileceği yönünde.

İlginizi çekebilir: İyi bir uyku için tüketilmesi ve tüketilmemesi gereken besinler

Uyku hafızayı güçlendiriyor

Yaklaşık 100 yıl önce, 1920’li yıllarda yapılan bir araştırmada, katılımcılara anlamsız sözcüklerden oluşan bir listeyi ezberlemeleri söylendi ve o gece iyi uyuyanların uyumayanlara göre ertesi gün bu listedeki kelimeleri çok daha iyi hatırladıkları gözlemlendi. Bunun sonrasında günümüze kadar yapılan araştırmalarda ise uykunun bildirimsel bellek adı verilen hafıza türünü güçlendirdiği yönünde bulgulara ulaşıldı. Bildirimsel bellek, olayları ve kavramları hatırlamamıza yarayan ve beynin hipokampüs adlı bölümü tarafından yönetilen bir bellek türüdür. Sınav esnasında daha önceden öğrendiğimiz bilgileri bildirimsel bellek sayesinde hatırlarız.

İlginizi çekebilir: Hafızanızı güçlendirmek ve yaratıcılığınızı arttırmak için 7 pratik öneri

Beyin uyku sırasında aktiftir

1920’lerde yapılan başka bir araştırmada, uyuyan insanların başlarına elektrotlar yerleştiren bilim insanları, oldukça ilginç bir şeyle karşılaştı: Beyinden gelen sinyaller büyük ve yavaş dalgalar halindeydi. Bu durum, beynin uyku sırasında da aktif olduğunu gösterirken; ulaşılan başka bir bulgu da her bir uyku safhasının farklı şekilde sinyallere sahip olduğu yönünde. Buna göre; beyin farklı uyku safhalarında farklı aktiviteler gerçekleştiriyor.

İlginizi çekebilir: Beyin sağlığımızı nasıl koruyabiliriz? 

Uykusuzluk ağrıların artmasına neden oluyor

Kronik ağrıların uyku problemlerine yol açtığı bilinen bir gerçek. Pek bilinmeyen başka bir gerçek ise uykusuzluğun ağrılara karşı duyarlılığı arttırdığı. 2000’li yıllarda yapılan bir araştırma, uyku ile ağrının beynin aynı bölümü tarafından yönetildiğini ortaya koydu. Bu nedenle burada bu iki şeyden biriyle ilgili bir terslik yaşandığında, bu durum diğerini de etkileyebiliyor. Örneğin; uykusuz bir gecede ayağınızı koltuğun kenarına çarptığınızda yaşadığınız acı, uykunuzu aldığınız bir gecenin sabahında yaşayacağınızdan çok daha ağır olacaktır.

İlginizi çekebilir: Kronik ağrılardan kurtulmak için önce bedeninizi dinleyin

İyileşmeyi kolaylaştırıyor

1990’ların sonunda yürütülen bir çalışmada araştırmacılar uykusuz bırakılan farelerin bağışıklık sisteminin kanda çok fazla iltihaplı molekül üretecek şekilde aktive olduğunu gözlemledi. Fazla aktif bir bağışıklık sisteminin yol açtığı en büyük sorun ise, sistemin kendi vücuduna saldırmaya başlamasıdır. 2000’lerin başında yapılan başka bir araştırmada ise uykusuzluğun, ciltteki yanık yaralarının iyileşmesini geciktirdiği sonucuna ulaşıldı. Tüm bunlara bakıldığında uykunun iyileşmeyi kolaylaştırıp hızlandırdığını rahatlıkla söyleyebiliriz.

İlginizi çekebilir: Bağışıklık sisteminizle ilgili bir sorun olduğunu gösteren 10 belirti

Uyku ile ilgili diğer şaşırtıcı keşifleri öğrenmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz: 

Kaynak: 
scishow