Ayurveda’ya göre beden tiplerine uygun yağlar

Ayurveda tüm yaşamsal ve fiziksel fonksiyonları beden tiplerine göre formüle etmiştir. Tabii ki aynı yaklaşımı beden terapi için de sürdürür. Benzerlikler ve zıtlıklar ilkesini merkeze alarak beden tiplerine uygun olarak yağları, terapileri tanımlar.

Vata’lar hareketlidirler, genelde bedenleri soğuk ve kurudur. Bu kuru ve soğukluktan dolayı romatizmal hastalıklara (artrit), siyatiğe yatkındırlar. Sindirim sistemleri yavaştır. Çabuk öğrenir, çabuk unuturlar. Uykuları da hafiftir. Dengeleri bozulduğu zaman kaygı, korku ve tedirginlik duyarlar.

Vata’lar dengelenmek için; sıcak, yağlı, sakinleştirici, iltihabı azaltıcı ve sindirimi güçlendirecek yağlara ihtiyaç duyarlar.

Vata’nın yağı tam bu özellikleri içeren susam yağıdır. Susam yağı; sıcak bir yağdır. B1, B2, E vitaminleri, Omega 3 ve 6 içerir. Bakır ve çinko minerallerini barındırır. Bakır kemiklere dolayısıyla da artrit hastalığına, çinko ise cilde iyi gelir. Ciltte elastikiyet sağlar, nemlendirir. Vata’ların kuru özelliğinden dolayı topuklarda çatlaklar, eklem yerlerinde kurumalar olur. Susam yağı bu kurumalar için biçilmiş kaftandır.

Hafızayı güçlendirir, unutkanlığı giderir. Çabuk öğrenen ve çabuk unutan Vata’lar için susam yağı ile yaşamak kaçınılmazdır. Aynı zamanda stres, yorgunluk, bitkinliği gideren, bedeni uyaran bir yağdır. Stres ve yorgunluğu aldığı için migren ve baş ağrılarını azalttığı da görülmektedir.  Eğer Vata’ysanız ve uyku sorununuz varsa gece yatmadan önce elinize ve ayaklarınıza susam yağı ile masaj yapabilir ve harika bir uyku uyuyabilirsiniz.

Susam yağı aynı zamanda arındırma yağı olarak kullanılır. Susam yağı, içerisinde %40 oranında linolenik asit barındırır. Bu diğer yağlara oranla en yüksek linolenik asit orandır. Linoleik asit iyi bir anti bakteriyeldir. Susam yağı iyi bir anti oksidandır. Kemiklere iyi gelmesi, sakinleştirmesi arındırma yağı olarak kullanılma özelliklerini güçlendirir. Arındırma programlarında sabah rutininde diş etleri susam yağı ile ovulabilir ya da sindirim temizliği için idealdir.

Sıcak yağ olmasından dolayı özellikle yazın Pitta’lar için hiç uygun değildir. Yaz dışında Pitta’lar da susam yağını arınmak için kullanabilirler.

Vata için yardımcı yağlar; tatlı badem, zeytinyağı (masaj içinde, yemek içinde soğuk sıkım tercih edilmelidir), tarçın, misk, sandal ağacı, gül ve yasemin yağlarıdır.

Gelelim ateşli, hareketli, yağlı ve hızlı Pitta’lara.  Sindirim sistemi kuvvetlidir. Keskin zekalıdırlar, çabuk kavrarlar ve unutmazlar. Ateşli yapılarından dolayı iltihap ve enfeksiyon hastalıklarına yatkındırlar. Ciltleri hassastır, kızarıklık, rozesea, sedef gibi sorunlar yaşayabilirler.

Pitta’nın dengesizliği; yılgınlık, yorgunluk, öfke, nefret, kıskançlık ve iltihabi durumlara neden olabilir. 

Sadece bu özelliklerinden dolayı bile Pitta’lar için en uygun yağ, serinletme, dinlendirme özelliğine sahip olan Hindistan cevizi yağıdır.

Hindistan cevizi yağı C, E, K, sodyum, potasyum vitaminleri, manganez ve fosfor minaralleri açısından yüksektir.

Aynı zamanda bir lif deposudur. %61 oranında lif içermektedir.  Bu nedenle glikoz salgılanmasını yavaşlatarak şeker hastalığına iyi gelir. Antiviral, antibakteriyel özelliklere olmasından dolayı enfeksiyon ve iltihabi durumlara iyi gelir. Mide sorunlarını önler ve şişkinliğin azalmasına yardımcı olur. Ciltteki kızarıklıklara, sedef ve akneye iyi gelir. Aynı zamanda bünyeyi rahatlatan etkisi ile Pitta’nın asabiyetini yatıştırır.

Hindistan cevizi yağı, nemli ve serinletici özelliği ile ciltteki kızarıklık, akne ve sedefi tedavi edici özelliktedir.

Pitta’nın yardımcı yağlarında hem egzotik hem de serinletici yağlar vardır; sandal ağacı, bahçe yeşili, yasemin, gül, hanımeli, ayçiçeği, mor salkım, iris ve lotus, sandal ağacı, limon otu, lavanta, nane. 

Size serinletici yağların mı egzotik yağlar mı daha iyi geldiğine deneyerek karar verebilirsiniz. 

Kapha sakin, soğuk, ataletli, köklerine bağlıdır. Sindirimleri yavaştır. Sakin yapıları metabolizmalarına da yansımıştır, bu nedenle yavaştır. Bedenleri sıvı birikmesi yani ödem oluşturmaya yatkındır.

Kapha’nın dengesinin bozulması durumunda; atalet halleri artabilir; uyuşuk, motivasyonsuz olabilirler. Bu nedenle bedenlerini ısıtacak, sindirim sistemini çalıştıracak yağlara ihtiyaç duyarlar. 

Bu nedenle ana yağı; hardal yağı veya zeytinyağıdır.

Hardal yağı, hardal tohumundan elde edilir. Demir, fosfat, çinko, kalsiyum, omega 3,6 ve E vitamini içerir. Hardal yağı güçlü bir uyarıcıdır. Sirkülasyonu, sindirim ve boşaltımı teşvik etmede özellikle etkilidir. Bu nedenle sakin, soğuk Kapha’ları harekete geçirmek için en uygun yağdır. Hardal yağı ışınlarına karşı korur ve yaşlanma görünümüyle mücadele ederken güneş kremi gibi davranır.

Beden için yardımcı yağlarınız: Jojoba, adaçayı, sedir, çam, misk, tarçın.

Ayurveda beden terapide beden tipiniz ve yağınız ne olursa olsun ısıtılarak ve beden ısısına uygun soğutularak kullanılır. Yağların ısırılması yağlarda bulunan antioksidan etkisini arttırmak için önemlidir. Ayurvedik metinler beden terapinin etkisinin yağlara bağlı olarak ortaya çıktığını da ifade etmektedir.

Beden terapiyi de beden tipine göre inceledik. Bir sonraki yazımızda hazır mevsimi de gelmişken arınma ve günlük rutinlerle ilgili bir araya gelene kadar dengede ve mutlu kalın.

İlginizi çekebilir: Antik şifa sistemi Ayurveda’ya göre toksinlerden arınma: Pança+Karma