Aile toplumun temel yapı taşı olarak değerlendirilse de baby boomer’lardan Z kuşağına kadar farklı jenerasyonları içeren aile ortamlarında çeşitli iletişim engellerine rastlanabiliyor. Ebeveynlerin ve çocukların farklı değer sistemleri, teknolojiyle bağları ve hayattan beklentileri bu engelleri besleyebiliyor. Peki, bu engellerle mücadele edebilecek bir anlayış köprüsü kurmak mümkün mü? Bu soruyu bugün sizler için cevaplandırıyoruz.
Aile ortamında karşılaşılabilen yaygın kuşak farkları
Kuşağa bağlı farklar, farklı yaş gruplarının büyüdükleri dönemin sosyoekonomik şartlarına, teknolojik gelişmelere ve kültürel olaylara dayanıyor. Bu farkları değer, tutum ve iletişim tarzı farklılıkları şekilde sınıflandırabiliriz.
İletişim tarzı farklarına baktığımız zaman baby boomer ve X kuşağı gibi jenerasyonların daha çok yüz yüze etkileşim kurmak istediğini fark edebiliyoruz. Bu kuşaklar, aynı zamanda diğer jenerasyonlara kıyasla daha uzun ve bilgilendirici mesajlar atabiliyorlar. Z ve alfa gibi kuşaklar ise WhatsApp başta olmak üzere çeşitli dijital iletişim araçlarını kullanmayı tercih ediyorlar.
Değerler ve otorite söz konusu olduğu zaman yaşlı ve orta yaştaki yetişkinlerin kural, disiplin, geleneklere bağlılık ve hiyerarşiye saygı gibi kavramları önceliklendirdiğini anlayabiliyoruz. Genç yetişkinler ve çocuklar ise bireyselliği, şeffaflığı ve esnekliği ön planda tutuyor.
Eski kuşaklar duygularını bastırmayı veya dolaylı olarak ifade etmeyi tercih ederken genç jenerasyon duygularını ve düşüncelerini açık ve korkusuzca dile getirebiliyor. Bu farklı ifade tarzlarıyla birlikte yukarıda bahsettiğimiz tercihler birleşince aile içi iletişimde kuşak farklılıkları somutlaşıyor.
Aile içi iletişimde kuşak farkları nasıl aşılabilir?
Kuralları ve yüz yüze iletişimi benimseyen geleneksel kuşaklarla esnekliğe ve dijital iletişime odaklanan gençler arasında kimi zaman beklenti çatışmaları ve yanlış anlaşılmalar açığa çıkabiliyor. Eğer sizin ailenizde de kuşak farklılıklarından ötürü iletişim problemleri yaşanıyorsa aşağıdaki stratejileri değerlendirebilirsiniz.
Empati kurmak
Eski kuşakların sık sık kullandığı ‘’bizim zamanımızda’’ ifadesi, genç bireyler tarafından negatif bir eleştiri veya geçmişe takılı kalma olarak algılanıyor. Bu nedenle, aile büyüklerinin tecrübelerini bir rehber olarak sunmasını öneriyoruz. Bu esnada, genç kuşakların içinde bulunduğu çağın ekonomik, teknolojik ve sosyal şartlarının geçmiş dönemlerden fazlasıyla farklı olduğunun mutlaka kabul edilmesi gerekiyor.
Genç jenerasyonların ise ebeveynlerinin ve diğer aile büyüklerinin tavsiyelerinin arkasındaki kaygı ve sevgiyi fark etmeleri büyük bir önem taşıyor. Onlar, bir hayatta kalma rehberi sunarak ailedeki gençlere destek olmayı amaçlıyorlar.
Aktif bir şekilde dinlemek ve saygı göstermek
Aile içi iletişimdeki kuşak farklılıklarını aşmak için karşılıklı bir şekilde saygı ve hoşgörü göstermek gerekiyor. Her ailede fikir ayrılıklarının yaşanabildiğini ve bu ayrılıklara saygı gösterilmediği zaman iletişim kapılarının kapandığını kabul etmek önem taşıyor.
Aile bireylerinin cevap vermekten ziyade gerçekten birbirlerini anlamak için dinlemesi kritik bir rol oynuyor. Söz kesmeden ve küçümsemeden yapılan aktif dinleme, karşı tarafa verilen değeri göstermeye yardımcı oluyor.
Dinlemeye ek olarak, söylenilen sözleri de düzgün bir şekilde karşıya aktarmak gerekiyor. Tartışmalarda sert, kıyaslayıcı ve kırıcı bir üslup kullanmak yerine duyguları ve düşünceleri suçlayıcı olmadan dile getirmek oldukça önemli. Örneğin, gereksiz ve üzücü karşılaştırmalara yol açabilen ‘’ben senin yaşındayken’’ şeklinde başlayan cümleleri kullanmamak gerekiyor.
Ortak paydada buluşmak
Kuşak farklılıklarının ailenin sevgi bağını bozmaması için çaba sarf etmek de bir diğer strateji. Aile içindeki bağı ve iletişimi güçlendirmek için düzenli olarak birlikte vakit geçirmek ve ortak ilgi alanları yaratmak öne çıkıyor.
Her hafta aile yemeği yemek veya kutu oyunu oynamak gibi aktiviteler etkili birer pratik olabiliyor. Bu aktivitelerle birlikte, beraber film izlemek ve kısa seyahatlere çıkmak da aile içi anlayışı geliştirebiliyor.
Çözüm odaklı olmak
Her aile üyesinin olumsuz yanlarıyla birlikte olumlu yanlarının da görülmesi gerekiyor. Bu sayede, yapıcı bir iletişim başlatılabiliyor.
Hem gençlerin hem de eski nesillerin herhangi bir hata veya sorunla karşılaştıkları zaman çözüm odaklı bir dil benimsemesi önem taşıyor. Yapıcı dile ek olarak, her aile bireyini bulunduğu kuşağın getirdikleriyle beraber koşulsuz kabul etmek de kritik bir rol oynuyor. Koşulsuz kabul, sevgiyle yaklaşmayı ve değer vermeyi pekiştirerek aile içi iletişimi yumuşatıyor ve birçok probleme çözüm oluyor.
Sonuç olarak, kuşak farklılıklarının her ailede ve ortamda kaçınılmaz olduğunu fark etmelisiniz. Destekleyici aile içi iletişim için jenerasyon özellikleri yerine insanlara odaklanmalısınız. Bu odak doğrultusunda, her farklılığı bir öğrenme fırsatı olarak değerlendirebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Yeni bir nesil doğuyor: Beta Kuşağı, gerçekten ‘beta’ mı?