Annesi ve babası mühendis olsun istediği için mühendis, komşunun oğlu pilot oldu ve kızlar çok ilgi gösteriyor diye pilot olan insanlar ülkesi burası. Hayati kararlar el yordamıyla verilince işini sevmeden yapanlar ordusuyla karşı karşıya kalıyoruz. Günde en az 8 saatini aslında doğasına uymayan bir işte geçiren insanlar doğal olarak kariyer krizleri yaşıyor. Orta yaşa gelince aniden işi bırakıp sıfırdan başka bir mesleğe başlayanların sayısı azımsanmayacak kadar yüksek. Ayrıca dünyada ve Türkiye’de üniversite bırakma oranları da gün geçtikçe artıyor. Gelecekte ne yapacağını bilmediği için depresyona giren genç insanların sayısı yükseldikçe özellikle gelişmiş ülkelerde antidepresan kullanım seviyesi zirveye ulaşıyor. İçinizi kararttım, biliyorum ama tünelin sonunda ışık var.
Anne-babalar ne yapabilir?
Sabah güneşi pencereden usul usul sızıyor. Oğlum, odasında hareketli. Doğadaki herhangi bir canlının yavrusundan farkı yok. Tırmanıyor, uzanıyor, merak ediyor, öğrenmeye çalışıyor. Tıpkı bir kaplan yavrusu, şempanze ya da bebek lama gibi. Çok şükür sağlıkla, güçle, yaşam enerjisiyle dolu. Ondaki bu yaşam enerjisini yani çi’yi en iyi nasıl yönlendirebilirim? Bu olasılıklarla dolu kaynağın, olması gereken yere akmasını nasıl sağlayabilirim? İşte bana yardımı dokunan bazı yöntemler:
1. Devamlı gözlemle
Çocukken yurt dışından gelen bir oyuncağım vardı. Renkli sünger toplar… Onları suya attığımda yavaş yavaş büyüyor ve açılıyorlardı. Biri kurbağa oluyordu, diğeri su aygırı… Suyu içine çekip açılana kadar sünger topunun neye dönüşeceğini bilmiyordum. Büyük bir gizem! İşte oğlumu da tıpkı o sünger toplarını izler gibi izlemeye çalışıyorum. Yani neye dönüşeceğini, içindeki potansiyelin onu nereye yönlendirdiğini gözlemlemeye.
2. STEAM yaklaşımı
STEAM; fen, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematik alanlarını birbirine bağlayan disiplinlerarası bir eğitim yaklaşımı. Yenilikçi düşünme ve yaratıcılık becerilerini harekete geçiren bu sistem, birbiriyle bağlanması uzak görünen noktaları bir araya getirme becerisini de öğretiyor. Rönesans Dönemi’ni düşünün… Michelangelo hem ressam hem mimar hem şair hem de heykeltıraş. Ayrıca matematik ve geometriyle yoğun bir ilişkisi var. Bu sayede “altın oran”a göre ayarladığı görsel kompozisyonlarla sanatta yeni bir dönem başlatıyor. Birbirinden farklı pek çok alandan beslenerek onları akla kolay gelmeyecek şekilde birleştiriyor.
3. Doğada deney yapma
Çocuklar ve gençler için en iyi öğrenme ortamı, doğa. Yüzen bir çocuğun basıncın havada ve suda farklı olduğunu anlaması, ağaca tırmanan bir gencin yer çekimini hemen kavraması çok olası. Ayrıca çamurdan heykeller yapan bir miniğin motor becerilerinin izole bir hayat yaşayana göre daha iyi gelişmesi de mümkün. Dolayısıyla, doğayı bir deney ve deneyim alanı olarak kullanmasını sağlamak önemli.
4. Yaz kampları
3-16 yaş arası çocuklar için olağanüstü yaz kampları var. Üstelik bunlar, Eğitim 4.0 ilkelerine göre tasarlanmış. Kısaca, Eğitim 4.0 merkeziyetsiz yani öğretmen hiyerarşik olarak yukarıda değil. Öğrenciyle göz hizasından konuşuyor ve söz hakkı diğer herkes kadar var. Birinin diğerine öğretmesi yerine, projeler aracılığıyla birlikte öğrenme ilişkisi var.
Benim araştırdığım yaz kampları, dünyanın önde gelen üniversitelerinde gerçekleşiyor. Mesela Oxford, Yale, Cambridge, Harvard. Küçük yaş grubu için ebeveynle birlikte katılım sağlanan dil üzerine kurulu programlar var. Biraz daha büyükler için ise akademik programlar söz konusu. Öğretim kadrosunda çok nitelikli, çocuğun vizyonunu bambaşka bir noktaya taşıyan akademisyenler kadar sektör profesyonelleri de var. Örneğin, çocuğunuz doktor bir akrabanızdan etkilenerek bu mesleğin ona göre olduğuna kanaat getirdi. Bu konuda bir yaz okuluna giderek gelecekteki hayatının bir tür simülasyonunu yaşıyor. 2 ya da 3 hafta boyunca, projeler geliştiriyor, tartışmalara katılıyor, bu işi yapanların bir gününün nasıl geçtiğini öğreniyor. Üstelik online programlar da mevcut.
Gelecekteki hayatının demosunu yaşadıktan sonra da belki bu işin ona göre olmadığını düşünüp bir sonraki yıl ilgisini çeken başka bir mesleği deniyor. Belki de denediği alanı çok severek bu konuda kendini derinleştirecek başka alanlara yatırım yapıyor. Dünyadaki yerini, anlam arayışını çok erken bir yaşta yerine oturtup zamanını kendini gerçekleştirmek için kullanıyor.
Yazdıklarını okura ulaştırma cesaretini toplamak için 36 yaşını beklemiş biri çocuk yazarı olarak konuşuyorum. İç sesini, hayatta neyi, nasıl anlatmak istediğini anlamak için kendini 35 yaşında Güney Amerika yollarına vurmuş, öncesinde Hindistan’da yaşamış bir gezgin olarak konuşuyorum. Çocuğuna, sesini duyması için destek olmak isteyen iki senelik bir anne olarak konuşuyorum.
Onlara biraz alan açabilirsek, ilgi alanları konusunda cesaret verip, doğru şekilde yönlendirebilirsek kendi seslerini bulmaları hiç zor değil. Nereden başlasam? diye soruyorsanız, biraz araştırdıktan sonra içime sinen bir platform tavsiyem var. Türk kadın girişimci Burçin ADVANI tarafından kurulmuş, Kaliforniya merkezli BEST PARENTS. Dünya çapında 13 yıllık bir deneyimle 2000’in üzerinde akredite kuruluşla çalışıyorlar. Kurucusu, Türkiye’de pek çoğumuz gibi zoraki bir üniversite diploması almış ve gerçekten ne istediğini bulması uzun yıllar sürmüş. Kendini, çocukların ve gençlerin hayattaki anlamını bulması için kurduğu bu şirkete adamış. Tutkusunu ve niyetini takdir ettim.
Bu konu üzerine bolca kafa yoran ebeveynler olarak kendimizden sonraki kuşaklar için oyunun kurallarını değiştireceğiz. Göreceksiniz!
BEST PARENTS’ı keşfetmek için tıklayın.
İlginizi çekebilir: 1,5 yaşındaki birinden öğrendiğim 7 önemli ders